Yintoni uyilo lokulinga kwaye yeyiphi imizekelo kunye neendidi zoyilo lovavanyo?
Uyilo lovavanyo luphawu olusembindini wendlela yenzululwazi kwaye lubandakanya ukuvavanywa kwenguqu ezimeleyo ngokuchasene noguquguquko oluxhomekeke kuguquko.
Umzekelo oqhelekileyo woyilo lovavanyo lulingo lwezonyango olubandakanya abathathi-nxaxheba abaninzi bophando abaququzelelwe kulawulo kunye namaqela onyango.
Uyilo lovavanyo lubandakanya inkqubo yokwenziwa kophando ngendlela elungelelanisiweyo nelawulwayo ukuze kunyuswe ukuchaneka okukhulu.
Yintoni uYilo loMfuniselo?
Uyilo lovavanyo luphawu olusembindini wendlela yenzululwazi kwaye lubandakanya ukuvavanywa kwenguqu ezimeleyo ngokuchasene noguquguquko oluxhomekeke kuguquko.
Ngokuqhelekileyo, iinguqu ezizimeleyo nezixhomekeke zinobudlelwane besizathu kunye nesiphumo. Eyangaphambili isetyenziswa kuvavanyo.
Umkhangeli wabangela ukuba ukuguquguquka okuzimeleyo kutshintshe kwaye kuchaphazela ngokuthe ngqo ukuguquguquka okuxhomekeke. Emva kokuba uguquko oluzimeleyo lutshintshiwe, ukuhluka okuxhomekeke kuyo kuya kutshintsha kwakhona njengesiphumo.
Ngexesha lovavanyo, umphandi kufuneka achaze izinto eziguquguqukayo, alinganise i-variable variable, kwaye anike izifundo.
Uyilo lovavanyo yindlela yokuvavanya i-hypothesis ngokusebenzisa uthotho lwamanyathelo alula. Injongo yalo kukuphuhlisa iimeko ezilawulwayo ngexesha lovavanyo lokunciphisa ukuvezwa kokuphazamiseka okuvela ngaphandle.
Funda kwakhona: Ziziphi iiNgcaciso zeNtlalo? (Iingcebiso kubafundi)
Iindidi zoYilo loMfuniselo
Iindidi ezintathu zoyilo lovavanyo lubandakanya uyilo lovavanyo lwangaphambili, uyilo lovavanyo olulinganayo, kunye noyilo lovavanyo lokwenyani.
Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Oku kubandakanya ukuvavanya imiphumo yenguqu ezimeleyo kumthathi-nxaxheba omnye okanye kwiqela elincinci labathathi-nxaxheba. Umzekelo sisifundo somzekelo.
Uyilo lwe-Quasi-Experimental
Kubandakanya ukuvavanya umphumo wokuguquguquka okuzimeleyo kwiqela labathathi-nxaxheba abangazange baqeshwe ngokungenamkhethe kunyango kunye namaqela okulawula. Umzekelo kukuthatha iisampulu ngenjongo.
Uyilo loMfuniselo lokwenyani
Oku kubandakanya ukuvavanya imiphumo yokuguquguquka okuzimeleyo kwiqela labathathi-nxaxheba abangaqeshwanga nje ngokungacwangciswanga kunyango kunye namaqela olawulo. Umzekelo lulingo lwezonyango.
Imizekelo yoYilo loMfuniselo
Oku kulandelayo yimizekelo yoyilo lovavanyo kunye neentlobo zazo;
Uphononongo lweMood State
- uhlobo: Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Iqela leengcali zengqondo linomdla wokufunda ukuba imo yeemvakalelo ichaphazela njani indlela yokuziphatha ngokubanzi.
Beza nombono kwaye benza ividiyo yemizuzu emine ebonisa imiboniso evela kwiifilimu ezidumileyo zaseHollywood. Ugqirha wengqondo emva koko waqesha abantu abambalwa ukuba babukele ividiyo ebuhlungu.
Balinganise iimeko zengqondo zabathathi-nxaxheba emva kokuba ividiyo iphelile.
Isiphumo sovavanyo sibonisa ukuba abathathi-nxaxheba bebekwimo engalunganga. Nangona kunjalo, iingcali zengqondo azikwazi ukuzithemba ngokupheleleyo ekusebenzeni kwekliphu njengoko bekungekho qela lokulawula.
Funda kwakhona: Imizekelo ye-15 yokuCinga yokuCinga (Iingcebiso kubafundi)
Imidlalo yeMathematika kunye neSifundo sokuFunda
- uhlobo: Uyilo lwe-Quasi-Experimental
Ootitshala ababini besikolo bakwazile ukuyila imidlalo yezibalo ukuhenda abafundi babo ukuba ukufunda izibalo kuyonwabisa. Ke, ootitshala bathatha isigqibo sokuvavanya imidlalo emitsha esandula ukwenziwa ngexesha leklasi.
Kangangethuba leeveki ezimbini, omnye wootitshala wabaqinisekisa bonke abafundi bakhe baza bawudlala umdlalo wezibalo. Utitshala wesibini ugqiba kwelokuba asebenzise ubuchule bokufundisa obuqhelekileyo.
Iziphumo zibonisa ukuba abafundi abadlale imidlalo yezibalo baqhube kakuhle kakhulu kuvavanyo.
Ootitshala babini banokufikelela kwisigqibo sokuba le midlalo yayingundoqo ekuphuculweni kwentsebenzo kuvavanyo, kodwa abanako ukuqiniseka nge-100% ngenxa yokungabikho kwe-asayinimenti engacwangciswanga.
UPhando lweNtshukumo eklasini
- uhlobo: Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Utitshala ufuna ukufumanisa ukuba ukubandakanyeka kumsebenzi weqela elincinane kuya kuphucula izakhono zabafundi malunga nendlela yokuqhuba uphando. Emva koko, baququzelela kwaye bavavanye umsebenzi kunye nezinye iiklasi zabo kwaye bajonge ngokusondeleyo iziphumo.
Utitshala unokuqaphela ukuba abafundi bawuphendula kakuhle lo msebenzi. Ekubeni bekungekho qela lothelekiso labafundi abafunde nendlela yokuqhuba uphando, utitshala akanakuqiniseka 100% ukuba umsebenzi yeyona ndlela ilungileyo yokufundisa isifundo.
Funda ngeMpembelelo yeSibhengezo
- uhlobo: Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Ifemu yentengiso yenza isigqibo sokuqesha abasebenzi bayo ababini abagqwesileyo ukuphuhlisa intengiso. Isibhengezo simalunga nokutya imveliso yakusasa yebrendi.
Iqela liza nombono wokuququzelela i-skit apho abalinganiswa abaninzi bonwabela isidlo sakusasa. Bakwabandakanyeka kwizijekulo zobudenge kwaye umculo ongasemva wawungaqhelekanga.
I-arhente yentengiso ayifuni ukuchitha imali kwintengiso. Intengiso ke idutyulwe ngebhajethi ephantsi.
Ifemu ibonisa intengiso kubantu abambalwa ukuze bajonge indlela abasabela ngayo. Njengoko i-firm ibonile ukuba intengiso inempembelelo enamandla kubabukeli, yabela uhlahlo lwabiwo-mali olukhulu lwentengiso.
Impembelelo yezoQoqosho kwezopolitiko
- uhlobo: Uyilo lwe-Quasi-Experimental
Iziko lomgaqo-nkqubo wezoqoqosho lithatha isigqibo sokufikelela ukuba uyasebenza kangakanani na umgaqo-nkqubo omtsha malunga nophuhliso lwamashishini amancinci. Izixeko ezibini kwilizwe elingaphuhliswanga kakuhle zichongwa leli ziko.
Ezi zixeko zibini ziphantse zilingane ngobukhulu. Esinye sezixeko ezibini apho umgaqo-nkqubo omtsha waphunyezwa khona sibonise ukukhula okuphezulu kwamashishini amancinci xa kuthelekiswa nesinye isixeko.
Kusenokubakho iiyantlukwano phakathi kwezi zixeko zibini ezithi zichaphazele ukukhula kwamashishini amancinci endaweni yomgaqo-nkqubo.
Isini kunye nokuQwalasela kwi-Apps Study
- uhlobo: Uyilo lwe-Quasi-Experimental
Lo ngomnye wemizekelo yoyilo lokulinga.
Abaphandi bagqiba ekubeni baqhube uphando lokufumana phakathi kwamadoda nabasetyhini abaxhamlayo ekucingeni.
Umphandi waqesha abanye abasebenzi baseofisini. Umphandi wahlula isampuli yophando ngamadoda kunye nabasetyhini. Bacele abathathi-nxaxheba ukuba basebenzise i-app yengqondo ubuncinci imizuzu elishumi elinesihlanu yonke imihla.
Ekupheleni kweeveki ezintathu, abaphandi banikezela ngephepha lemibuzo elilinganisa uxinzelelo kubo bonke abathathi-nxaxheba. Kwakhona balinganisa amahomoni oxinzelelo.
Isiphumo sovavanyo sibonisa ukuba abasetyhini baphendule ngcono kwii-apps xa kuthelekiswa namadoda. Abasetyhini nabo babonise amanqanaba asezantsi oxinzelelo.
Nangona kunjalo, abaphandi abanakugqiba ukuba abafazi baphendula bhetele kwii-apps kunamadoda, kuba bengenako ukutyumba abathathi-nxaxheba kwisini.
Funda kwakhona: Imizekelo yoBukrelekrele eyi-10 (Iingcebiso zaBafundi)
Uvavanyo lweZliniki
- uhlobo: Uyilo loLingelo loNyaniso
Imifuniselo eyinyani ngamanye amaxesha isetyenziswa ngabaphandi bezonyango ukuvavanya ukusebenza kwerejimeni zonyango ezahlukeneyo.
Umzekelo, abantu bakhethwa ngokungenamkhethe kuluntu ukuba bathathe inxaxheba kuphando ngeziphumo zamayeza kwizifo zentliziyo.
Ngokuzenzekelayo babela abathathi-nxaxheba ukuba bafumane amayeza okanye hayi. Bonke abathathi-nxaxheba baya kuqhagamshelwa emva kweenyanga ezintathu kwaye banikwe uvavanyo lwesifo sentliziyo.
Iziphumo zovavanyo zibonise ukuba abantu abafumana amayeza banamanqanaba asezantsi esifo sentliziyo xa kuthelekiswa nabo bangazange bafumane amayeza.
Into yokuphonononga
- uhlobo: Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Ugqirha wezonyango ucinga ukuba izigulo ezithile ezinqabileyo zonyango zinokunyangwa ngokusetyenziswa kwerejimeni yonyango endala.
Zange kube kanye unyango lusetyenziswe ngolu hlobo. Ugqirha wezonyango ugqiba ekubeni asebenzise unyango kwizigulana ezibini ezifunyaniswe zinesigulo.
Emva kweeveki ezimbalwa, baqaphela ukuba unyango alunayo nayiphi na impembelelo kwisigulo, ngoko ugqirha unquma ukungaqhubeki nonyango.
Uphononongo lwesichumiso kunye nokuKhula kweZityalo
- uhlobo: Uyilo lwaPhambi koMfuniselo
Umlimi uthatha isigqibo sokuhlola indibaniselwano eyahlukeneyo yezondlo zokukhula kwezityalo. Umlimi ugqiba ekubeni asebenzise isichumiso kwezinye izityalo ezincinci elebhu kunokuchitha imali nexesha egalela imixube emininzi emhlabeni.
Emva kweeveki ezininzi, izityalo zikhula njengoko kufanelekile, zivelisa i-branching exineneyo. Umfama ubonisa iziphumo kubahlobo bakhe kwaye bonke bagqiba kwelokuba uvavanyo olongezelelweyo luyafuneka.
Izimbo zobuzali kunye neNdlela yokuSebenza kweziFundo
- uhlobo: Uyilo lwe-Quasi-Experimental
Iingcali zengqondo zinqwenela ukuqonda ngokucacileyo ukuba indlela abantwana abaqhuba ngayo kwizifundo bachatshazelwa njani zizitayile zobuzali.
Iingcali zengqondo zichonge iqela elikhulu labazali abaqhuba enye yeendlela ezine zobuzali ezinegunya, elivumelayo, elinegunya, kunye nokungahoywa.
Emva kophononongo olucokisekileyo, abaphandi bafumanise ukuba abantwana abakhuliswe ngesitayile esigunyazisiweyo babenamabakala angcono xa kuthelekiswa nabanye abathathu.
Funda kwakhona: I-10 loLwakhiwo lweNtlalo yoKhubazeko (Iingcebiso kubafundi)
Uphononongo lweeBha zeSondlo zeMidlalo
- uhlobo: Uyilo loLingelo loNyaniso
Inkampani ithatha isigqibo sokuvavanya ukuba isebenza njani na imivalo yesondlo sezemidlalo ngokuqesha abafundi beekholeji ukuba bathathe inxaxheba kuvavanyo lwabo.
Abafundi beekholeji babelwa ukulawula iimeko okanye imeko yonyango. Abafundi abakwimeko yonyango batya imivalo emibini yesondlo, ngelixa abo bakwimeko yolawulo nabo batya iibhari ezimbini ezifanayo zezondlo ezingenaxabiso lesondlo.
Emva kokuba abafundi bekholeji bedle imivalo yesondlo, bavunyelwe ukubaleka kwi-treadmill imizuzu elishumi elinesihlanu.
Abathathi-nxaxheba abatye imivalo yesondlo babaleka ngokukhawuleza kwi-treadmill. Ukuphefumla kwabo kwakuqhelekileyo kwaye abazange bakhalaze ngokuziva bekhathele kakhulu xa kuthelekiswa nabathathi-nxaxheba abadla imivalo engenazo izondlo.
Ukufunda ukuQonda kunye neSifundo sokuKhanya
- uhlobo: Uyilo loLingelo loNyaniso
Ubude obuhlukeneyo bokukhanya bunokuthi buchaphazele ukusetyenzwa kwengqondo. Umphandi wakhetha abafundi abaninzi beekholeji waza wabacela ukuba bafunde isahluko sembali kwenye yeemeko zokukhanyisa ze-3 (ukukhanya kwelanga kwendalo, ukukhanya okuqhelekileyo kwe-fluorescent, kunye nokukhanya okwenziweyo).
Emva kokufunda eso sahluko, abafundi bakwanokholeji bahleli kuviwo olufanayo. Emva kokuphononongwa ngokucokisekileyo, abaphandi bafumanise ukuba abafundi abafunda ngokukhanya kwelanga kwendalo babenamanqaku angcono kuvavanyo.
Abafundi abalandelayo abafumene amanqaku aphezulu ngabo bafunda ngezibane ezityheli, kulandele isibane sefluorescent. Abaphandi baphetha ngokuthi ukukhanya kwendalo kwandisa ukuqonda kokufunda.
isiphelo
Uyilo lovavanyo luphawu olusembindini wendlela yenzululwazi kwaye lubandakanya ukuvavanywa kwenguqu ezimeleyo ngokuchasene noguquguquko oluxhomekeke kuguquko.
Umzekelo oqhelekileyo woyilo lovavanyo lulingo lwezonyango olubandakanya abathathi-nxaxheba abaninzi bophando abaququzelelwe kulawulo kunye namaqela onyango.
izindululo
- Imizekelo eli-10 yoKuthembakala kwaBahlali (Iingcebiso kubafundi)
- 7 IiPros and Cons of Bodily-Kinesthetic Intelligence
- Iitshekhi kunye neMizekeliso yokulinganisa (Iingcebiso kubafundi)
- Imizekelo yobuhlanga kumaZiko (Iingcebiso kubafundi)
- I-10 yabantu baseFransi Iimpawu zoMzimba kunye neempawu
Ucaphulo
- UNjingalwazi oluncedo: 15 Imizekelo yoYilo loMfuniselo
- T Lundstedt et al 1998: Uyilo lovavanyo kunye nokwenza ngcono
- MI Rodrigues, AF Iemma – 2014: Uyilo lovavanyo kunye nokuphucula inkqubo
- Study.com: Inkqubo yoYilo loMfuniselo
- SimlyPsychology: Uyilo loMfuniselo: Iintlobo, imizekelo kunye neendlela
- D Faller, U Klingmüller, J Timmer – Ukulinganisa, ngo-2003 Iindlela zokulinganisa ukuba zigqibelele Uyilo lovavanyo kwiinkqubo zebhayoloji
Shiya iMpendulo