Yintoni ukukhubazeka kolwakhiwo lwentlalo, imodeli yonyango yokukhubazeka, kunye nemodeli yentlalo yokukhubazeka?
Ukuba nesiphene kuyinxalenye yamava omntu. Enye indlela okanye enye uninzi lwethu luya kujongana nale nyaniso ngaxa lithile ebomini.
Nangona kunokudanisa ukujonga emva kumhla wakudala apho ubomi babudlamkile, kubalulekile ukuba abo bakhubazekileyo bamkelwe luluntu.
Kuluntu lwanamhlanje, abantu abakhubazekileyo babonwa njengeqela elahlukileyo elifuna ukuhoywa ukuze libancede bajikeleze kubomi babo bemihla ngemihla. Imeko yabo yomzimba ayibenzi bangabi lilungu loluntu.
Ukwakhiwa kweNtlalo yoKhubazeko
Umbono wokwakhiwa kwentlalo yokukhubazeka uchaza ukukhubazeka kungekhona nje ngamava omntu okanye imeko yonyango, kodwa njengesiganeko esakhiwe ekuhlaleni esibandakanya amava abantu abaphila nokukhubazeka ekusebenzisaneni nendawo yabo (Jones; 1996).
Sonke siphila kuluntu oluphembelela ubomi bethu bemihla ngemihla esingaluqapheliyo. Indawo esihlala kuyo inokutshintsha naziphi na iimpawu esizalwe sinazo ize yenze ubomi bethu bube lula okanye bunzima.
Ukubonelela kunye nokusasaza izixhobo ezisisiseko ezifana namanzi, impahla, ukutya kunye nekhusi kunempembelelo enkulu kukukhubazeka. Oku kubalulekile njengoko umonakalo okhubazayo womzimba ubangelwa kukungondleki.
Imekobume nayo inokuba negalelo ekukhubazeni umonakalo womzimba. Ngokomzekelo, ezinye izifo ezikhubazayo zifunyanwa kumanzi okusela angcolileyo.
Kubekho iimeko ezininzi apho abahlali boluntu beshiywe kuphela benenketho yokusebenzisa amanzi angcolileyo. Ezinye zezifo ezirekhodiweyo ezikhubazayo zabangelwa kukusetyenziswa kwenkunkuma enetyhefu.
Ukongezelela, kukho ezinye izinto zentlalo ezinokonakalisa imizimba yabantu. Umzekelo oqhelekileyo kukunyamezela iimeko zokusebenza ezisemngciphekweni omkhulu, imigangatho ephantsi yokhuseleko loluntu, okanye ukungahoywa ngokupheleleyo kwabantwana.
Izinto zentlalo ezikwazi ukonakalisa imizimba yabantu zihlala zichaphazela amanye amaqela kuluntu kunabanye.
Funda kwakhona: Ziziphi iiNgcaciso zeNtlalo? (Iingcebiso kubafundi)
Imodeli yeNtlalo yoKhubazeko
Ngokutsho kwe-Medium.com, imodeli yentlalo yokukhubazeka ihlala ichonga izimo zengqondo ezingalunganga, imiqobo yenkqubo, kunye nokungabandakanywa luluntu kwaye ichonge ngokuthe ngqo ukuba uluntu ludlala indima enkulu ekukhubazeni abantu.
Nangona ukutshintshisana ngokwasemzimbeni, ngokwasengqondweni, okanye ngokwasengqondweni kunokubangela ukuwohloka komntu, oku akuyomfuneko ukuba kubangele isiphene ngaphandle kokuba uluntu luyasilela ukuzalisekisa uxanduva lwalo lokumanyanisa abantu.
Imodeli yezoNyango yoKhubazeko
Imodeli yonyango yokukhubazeka ikholisa ukukholelwa ukuba ukulawula ukugula okanye ukukhubazeka kumalunga nokuchonga ukugula okanye ukukhubazeka ngokwembono yekliniki.
Ukongeza, imodeli yezonyango ikholelwa ukuba uluntu kufuneka lutyale izibonelelo kukhathalelo lwempilo kwezinye ukunyanga ukukhubazeka kunye nokuvumela abo bachaphazelekayo ukuba baphile ubomi obutofotofo.
Ukwakhiwa kweNtlalo yoKhubazeko
Imizekelo yolwakhiwo lwentlalo yokukhubazeka imi ngolu hlobo lulandelayo.
Ukwakhiwa kweNtlalo ye-Autism
Ngokwamayeza, i-autism yintsilelo yemithambo-luvo efuna ukulungiswa.
Ngokuka Helpfulprofessor.com, amaziko ezentlalo afana nezikolo zaseprayimari aphumeze amanyathelo okulungisa abantu abafunyanwe benezigulo zonyango.
I-Autism iqondakala ngakumbi njengentsilelo yemithambo-luvo endaweni yokukhubazeka kwendalo. Ngolu mbono wolwakhiwo lwentlalo, kuyaqondakala ukuba abantu abane-autistic akufuneki balungiswe.
Abantu abanoluphazamiseko badinga kuphela ukwamkelwa luluntu ngokuba bangoobani na, ngenxa yokwahluka kwabo, kunye nezipho.
Funda kwakhona: Iingcinga kunye neMigaqo yoCwangciso-mali: Konke okufuneka ukwazi
Ulwakhiwo lweNtlalo lwaBafundi abaKhubazekileyo
Kukho imiqobo emininzi kumaziko emfundo enokuthintela abantu abakhubazekileyo ukuba baphumelele.
Umzekelo, umfundi okhubazekileyo usenokusokola ukuhambahamba eklasini. Oku kunokumthintela umfundi ekuthatheni inxaxheba eklasini okanye ukufikelela kwizibonelelo zoncedo.
Abakhi bentlalontle baya kuyibona imeko elolo hlobo njengento engenabulungisa kubantu abakhubazekileyo. Kubo, iiplani zeklasi zenza abantu abakhubazekileyo bangabikho ngenxa yemeko yabo yomzimba.
Ukukhubazeka kwiNdawo yoMsebenzi
Ixabiso lomqeshwa lilinganiswa ngendlela anemveliso ngayo. Oku kuthetha ukuba okukhona kubiza kakhulu ukuqasha umntu, kokukhona kufuneka abe nemveliso.
Abantu abakhubazekileyo bakwimeko embi njengoko besenokufuna uncedo olongezelelweyo ukuze bagqibezele imisebenzi yabo yemihla ngemihla.
Ulwakhiwo lwentlalo yokukhubazeka luphunyezwa kwindawo yokusebenza ngabaqeshi abaxhalabileyo malunga nokuba nemveliso kunye nemveliso engaphantsi.
Ukumelwa koKhubazeko kwiMedia
Uninzi lwabalinganiswa ababalaseleyo esibabona kwiscreen esikhulu namhlanje badla ngokuba ngamadoda nabasetyhini abanamandla.
Siye sabona amaqhawe eentlobo ezahlukeneyo kwaye bonke baqinisa ulwakhiwo oluthile loluntu lokukhubazeka, ingcamango eqhelekileyo yokuba abantu abakhubazekileyo abanako ukuba ngamaqhawe amakhulu.
Ingxelo eqhelekileyo eboniswa kumajelo eendaba ihlala isithi amaqhawe alo naluphi na uhlobo kufuneka abe nako ukusebenza ngokwasemzimbeni.
Abantu Abaneziphene njengabaPolitiki
Wonke ummi ufanelekile ukuba athathe inxaxheba kumbutho wokuvota. Nangona kunjalo, abantu abakhubazekileyo banokusokola ukusebenzisa umsebenzi wabo woluntu ngexesha lonyulo njengoko kuncinane okanye kungekho kwamalinge enziwayo ukwenza ukuba ukuvota kufikeleleke ngakumbi.
Ngexesha lonyulo lukamongameli lwango-2020 eUnited States, i-11% yabavoti abakhubazekileyo bakhalaza ngemiqobo ethile.
Abantu abakhubazekileyo njengeAsexual
Kukho ukungaqondi kakuhle malunga nabantu abaneziphene abangenayo okanye abangenayo iminqweno yesini.
Abantu abakhubazekileyo nabo banegazi elihamba emithanjeni yabo njengaye nawuphi na umntu ophilileyo. Bafumana umnqweno wesini kwaye kweyona meko inzima yomzimba bakhulelwe kwaye bazale.
Ukwakhiwa kwentlalo yabantu abakhubazekileyo njenge-asexual idla ngokubajongela phantsi.
Funda kwakhona: Imizekelo eli-10 yoKuthembakala kwaBahlali (Iingcebiso kubafundi)
Ukwakhiwa kweNtlalo yeSifo sengqondo
Isithandi sobulumko esingumFrentshi uMichel Foucault saxoxa ngelithi ukuphazamiseka kwengqondo kukwakha uluntu.
UFoucault waxoxa ukuba umbono wentlalo wokuphazamiseka kwengqondo utshintshile kule minyaka idlulileyo kwaye ngoku lulwakhiwo lwentlalontle.
Ngexesha leRenaissance, abantu abanengxaki yokuphazamiseka kwengqondo babebonwa belumkile. Abantu ababephambene ngelo xesha babenamandla okutyhila iinyaniso ezifihlakeleyo ngehlabathi.
Babekwe njengabagxothiweyo ngexesha leklasikhi kwaye ngoku bakwi-21st kwinkulungwane, abantu abaphambeneyo babonwa njengabagulayo. Abantu abaphambeneyo bale mihla bavalelwe kumaziko engqondo ukuze bafumane ukulungiswa ngokwasengqondweni.
Ulwakhiwo lweNtlalo yoKhubazeko lokuFunda
Ukukhubazeka kokufunda kusingathwa njengokukhubazeka komntu ngamnye kwaye kufuna indlela yomntu ngamnye yokulungisa.
Umfundi one-dyslexia usenokuba wakhiwe ngokwentlalo njengomntu ongakrelekrele ngaxa lithile. Nangona kunjalo, besiya kuqonda ukuba umfundi onedyslexia ukrelekrele ngakumbi okanye ngaphantsi kunabanye abafundi.
Uyilo loYilo kunye noCwangciso lweDolophu
Kubakhi bezentlalo, ulwakhiwo kunye noyilo lwasezidolophini zenzelwe abantu abangenakukhubazeka.
Izitepsi, iipaseji, iindawo zokuwela izitalato, kunye neengcango zinokuthintela abantu abakhubazekileyo ukuba bangene ezidolophini njengabanye abantu.
Funda kwakhona: 7 IiPros and Cons of Bodily-Kinesthetic Intelligence
Ukukhubazeka kunye nobudoda
Ubudoda ikhokelele amadoda aliqela ukuba avakalelwe kukuba akufanelekanga ukubonisa ubuthathaka. Ngenxa yoku, amadoda athanda ukufihla ukukhubazeka kwawo ngokwasengqondweni okanye ngokwasemzimbeni ukuze aphephe ukubonwa njengabantu abangenabudoda okanye ababhinqileyo.
Amadoda amaninzi kwibutho lanamhlanje akayi kuvuma ukufuna uncedo ngenxa yeengxaki zokufunda, iingxaki zengqondo, okanye iingxaki zomzimba. Kufuneka babambe isikhundla sabo njengamadoda akhaliphileyo nawomeleleyo kuluntu.
isiphelo
Kuluntu lwanamhlanje, abantu abakhubazekileyo babonwa njengeqela elahlukileyo elifuna ukuhoywa ukuze libancede bajikeleze kubomi babo bemihla ngemihla. Imeko yabo yomzimba ayibenzi bangabi lilungu loluntu.
Abantu abakhubazekileyo bafanele ukusebenzisa uxanduva lwabo ekuhlaleni.
izindululo
- Imizekelo yobuhlanga kumaZiko (Iingcebiso kubafundi)
- Iitshekhi kunye neMizekeliso yokulinganisa (Iingcebiso kubafundi)
- I-10 yabantu baseFransi Iimpawu zoMzimba kunye neempawu
- Yeyiphi iMizekelo yokungalingani kweNtlalo? (Iingcebiso kubafundi)
- Imizekelo engama-20 yokuziphatha kunye neeNdlela zokuziphatha (Iingcebiso kubafundi)
Ucaphulo
- IiNjingalwazi eziluncedo: Ukwakhiwa kweNtlalo yoKhubazeko: Inkcazo kunye nemizekelo eli-10
- Medium.com: Ulwakhiwo lweNtlalo yoKhubazeko
- Isimo: Ulwakhiwo lweNtlalo yoKhubazeko (Wendell, Susan (1996). Iqumrhu elaliwe. New York : Routledge)
- ResearchGate: Ukwakhiwa kwentlalo yokukhubazeka.
- SageJournals: EzoLuntu-Ukwakhiwa koKhubazeko kwimibutho: Kutheni abaqeshi Bexhathisa iNdawo yokuHlala enengqiqo
- Academia.edu: Ukwakhiwa kwentlalo yokukhubazeka
- SpringerLink: Ulwakhiwo lweNtlalo lweNgxaki yokuKhubazeka
Shiya iMpendulo