Abantu abaningi e-United States manje sebamukela ukudla okunezitshalo okucebile njengokudla imifino, okubandakanya ukungayidli inyama. Lokhu kukhethwa kokudla kuxhumene nokunyakaza okuhlukahlukene komphakathi kanye nezinkolelo zokuziphatha. Nokho, izimpande zalo mkhuba wembulunga yonke zidlulela ngalé kwamathonya aseNtshonalanga, zifinyelele emasikweni ase-Asia, ase-Afrika, nawoMdabu. Kubalulekile ukuqaphela le misuka eyahlukahlukene, okungenzeka ingabonakali uma sicinga amaresiphi ku-inthanethi noma si-oda ukudla.
I-Vegetarianism iza ngezindlela eziningi, ngayinye inezici zayo ezihlukile. Abantu bakhetha ukulandela lokhu kudla ngezizathu ezahlukene, okuhlanganisa impilo, ukukhathazeka kwemvelo, nokucatshangelwa kokuziphatha. Ngokwamukela ukudla okunothe ngezitshalo, abantu bangajabulela izinzuzo ezihlukahlukene. Lezi zinzuzo azihlanganisi nje kuphela inhlalakahle yomuntu kodwa futhi zifaka isandla emigomweni ebanzi yezenhlalo nezemvelo.
Njengoba ukuthandwa kokudla okusekelwe ezitshalweni kuqhubeka kukhula, kubalulekile ukwazisa ukuhlukahluka kwamasiko kanye nezimpande zomlando ezimise lezi zinqubo zokudla. Noma ngabe iqhutshwa yizisusa zezempilo, izinkolelo zesimilo, noma ukuqwashisa ngemvelo, uhambo oluya ekuphileni okugxilwe kakhulu kwezitshalo lubandakanya uchungechunge olucebile lwamathonya avela emhlabeni wonke.
Iyini i-Vegetarianism?
I-Vegetarianism yindlela yokudla egxile ekudleni okusekelwe ezitshalweni okunjengobhontshisi, imidumba, izithelo, nokusanhlamvu, ngaphandle kwenyama yezilwane. Labo abalandela ukudla kwemifino bangafaka imikhiqizo yezilwane efana Uju, amaqanda, nobisi, ngokuhlukahluka okufana ne-lacto-vegetarians abadla ubisi kodwa hhayi amaqanda. Ama-Vegans athatha igxathu elingaphezulu ngokungayifaki yonke imikhiqizo yezilwane. Ngokuthakazelisayo, abanye abantu abathi abadli imifino basadla izinhlanzi.
Abantu bathatha ukudla imifino ngenxa yezizathu ezihlukahlukene, kuhlanganise nokukhathazeka ngezimiso zenhlalakahle yezilwane nokuzibophezela empilweni. Lokhu kukhethwa kokudla kungaba udaba lomuntu siqu noma olusesidlangalaleni, olunesandla kumqondo wobunikazi bomphakathi. Abadla imifino bavame ukuxhumana, bakhe imiphakathi ngokusekelwe kulokho okwabelwana ngakho.
Amazinga okudla imifino ayahluka phakathi kwabantu ngabanye namaqembu, okuholela ekuguqukeni kokuyinkimbinkimbi kokuhlangenwe nakho kwabantu abadla inyama kanye nabadla imifino. Ngokuphawulekayo, izinhlangano ezifana ne-PETA ziye zalungisa izikhundla zazo ngokuhamba kwesikhathi. Ngokwesibonelo, Peta wake wavunyelwa ukuthi adliwe amaqanda ezinyoni ezingabangane ezinakekelwa kahle, kodwa lokhu okuhlukile kususiwe esimeni sazo samanje.
Izimpande Nokusabalala Kwe-Vegetarianism Kuwo Wonke Umlando
I-Vegetarianism, noma ukudla okungafaki inyama esikhundleni sokudla okusekelwe ezitshalweni, kunezimpande zomlando ezijulile ezixhunywe ezinhlelweni ezihlukahlukene zezinkolelo. Lo mkhuba ungalandelelwa emuva ezikhathini zasendulo, nobufakazi obubhaliwe obutholakala emibhalweni yezenkolo kusukela ekhulwini lesihlanu BC eNdiya. Ikoloni yaseBrithani yaseNdiya ngekhulu le-17 nele-18 kwaholela ekubonweni nasekudumeni okwalandela kokuthanda imifino ngabaseBrithani eYurophu.
Abantu bomdabu baseMelika nabo babenezidlo zakuqala ezisekelwe ezitshalweni. AbakwaChoctaw, abahlala eMississippi kanye nase-Oklahoma yanamuhla, babengabalimi abanokudla okusekelwe ezitshalweni okuhlanganisa ummbila oyinhloko, ithanga, nesitshulu sikabhontshisi. Ngokufanayo, ama-Aztec namaMeya akhulisa izingane zawo njengabadla imifino, aba nengxenye ezinhlobonhlobo zokusanhlamvu, okusanhlamvu, izithelo, nemifino etholakala emakhishini anamuhla.
Amasiko ase-Afrika, ikakhulukazi e-Ethiopia, sekuyisikhathi eside amukela ukudla kwe-semi-vegan ngenxa yokunamathela ekudleni. Imikhuba yokuzila ukudla yase-Ethiopian Orthodox Church. E-Jamaica ngeminyaka yawo-1930s, amaRasta, aphikisana nombuso wamakoloni waseBrithani, asungula inhlangano yabantu abamnyama abadla imifino ababona ubunkulunkulu bomoya kumholi wase-Ethiopia uHaile Selassie.
Ukumelana nama-Ethiopia ngokumelene nokuhlasela kwe-Italy ngo-1896 kwadlala indima ebalulekile ekuthuthukiseni imizwa yokulwa nobukoloni futhi kwaba nesandla ekwakhekeni kwenkolo yamaRasta. Izidlo zemifino zase-Ethiopia, njengokudla kwamaRasta "Ital", ziphethe imilando ehlukene eboshelwe emzabalazweni wokulwa nengcindezelo, ukunqoba kwe-Ethiopia okukhombisa ukumelana nokuhlukaniswa kwe-Europe e-Afrika. Namuhla, lokhu kuxhumana okungokomlando kuyaqhubeka nokuba nomthelela futhi kukhuthaze ukunyakaza kwemifino ehlukahlukene emhlabeni jikelele.
Funda futhi: Umhlahlandlela ophelele we-Indian Cuisine
Izinzuzo Zokukhetha Indlela Yokuphila Yemifino
Abantu abaningi bakhetha ukulandela ukudla kwemifino ngezizathu ezihlukahlukene. Esinye isizathu esiyinhloko siwukuba nempilo engcono. Abanye bakholelwa ukuthi ukugwema inyama kungasiza ekuthuthukiseni inhlalakahle yabo iyonke. Esinye isizathu siwukunciphisa ukulimala emvelweni nasezilwaneni. Ngokungayidli inyama, abantu bahlose ukunciphisa umthelela wabo emhlabeni futhi babonise ububele ezilwaneni.
E-India, cishe ingxenye eyodwa kwezintathu yabantu ilandela ukudla kwemifino. Lokhu ngokwengxenye kungenxa yezinkambiso zomphakathi ezingakukhuthazi ukudliwa kwenyama. Nokho, ukukala ngokunembile ukunamathela kwabantu ekudleni abakukhethile kungaba inselele ngenxa yalezi zingcindezi zomphakathi.
Ukwengeza, izici zezomnotho zidlala indima ekukhetheni ukudla. Abanye abantu bangase bakhethe ukudla okudliwa yimifino ngenxa yemali eningi etholakalayo, ukuhlala ezindaweni zasemaphandleni, noma ukuhlukaniswa ngokwesiko. Lezi zici zigqamisa izici ezihlukahlukene zezenhlalo nezomnotho ezithonya amaphethini okudla futhi zingenza kube nzima ukuqonda kwabacwaningi amathrendi okudla.
Sekukonke, isinqumo sokwamukela indlela yokuphila yemifino sithonywa ukukhathazeka kwezempilo, ukuqaphela indawo ezungezile, imikhuba yamasiko, kanye nezimo zomnotho.
I-Vegetarianism Yeqiniso Nezinye Izinhlobo
Umqondo "womuntu odla imifino wangempela" awunayo incazelo eyamukelwa emhlabeni wonke. Noma kunjalo, abacwaningi bavame ukusebenzisa leli gama ukuze babone abantu abakugwemayo ukudla inyama, izinkukhu nezinhlanzi. Lesi sigaba sibonakala sibalulekile ezifundweni zezemfundo ezigxile ekuziphatheni komuntu, ikakhulukazi ngenxa yokutholwe ezinhlolovo zomsoco e-United States. Ngokumangalisayo, ingxenye ephawulekayo yabantu abaziveza njengabadla imifino basafaka uhlobo oluthile lwenyama ekudleni kwabo.
Ukuze kuhlangatshezwane nalokhu kuhlukahluka ekukhethweni kokudla, abacwaningi baqambe amagama engeziwe afana nokuthi “imifino edla kancane” noma “imifino yesikhashana” ukuchaza labo abalandela kakhulu ukudla okusekelwe ezitshalweni kodwa abadla inyama ngezikhathi ezithile. Esinye isigaba, esaziwa ngokuthi yi-pesco-vegetarians, sihlanganisa abantu abadla izinhlanzi, imikhiqizo yobisi, namaqanda kodwa abangazidli ezinye izinhlobo zenyama.
Ngokuvamile, igama elithi "imifino yeqiniso" lingase lintule incazelo ecacile, kodwa ukusetshenziswa kwalo kufakazela ukubaluleka ekuqondeni izinqubo ezihlukahlukene zokudla ngaphakathi kwe-spectrum yemifino. Abacwaningi basebenzisa lezi zigaba ukuze bahlukanise ama-nuances wezinketho zokudla futhi baqonde kangcono ubunzima bokuziphatha komuntu kokudla.
Ingabe Abadla Imifino Bangabazenzisi?
Ama-vegans amaningi agxeka abadla imifino, ebabheka njengabazenzisi ngokudla imikhiqizo yezilwane njengobisi namaqanda. Kodwa-ke, lo mbono wenza kube lula kakhulu izizathu ezihlukene zokuthi kungani abantu bakhetha ukudla imifino, njengoba kuchazwe yi-Vegetarian Resource Group. Lezi zizathu zisukela ezicini zezomnotho nokukhathazeka kwezempilo kuye ekucatshangelweni kwemvelo, okuthandwayo, ububele ngezilwane, kanye nezimiso zokuziphatha ezihlukahlukene. Empeleni, abadla imifino bangabantu abangayidli inyama, kuhlanganise nenhlanzi nezinkukhu.
Okwenza izinto zibe nzima, abanye abazibiza ngokuthi abadla imifino badla inyama ngezikhathi ezithile, okudala izinselele ezingxoxweni mayelana naleli gama. Lapho abadla imifino, beqhutshwa izimiso zokuziphatha ezinjengokugwema ukulimala ezilwaneni, bedla inyama, bangase babe nokungqubuzana phakathi kwezinkolelo nezenzo zabo.
Ukunqamula ukuxhumana phakathi kwezimo zengqondo nokuziphatha komuntu kuwuhlobo lokuzenzisa, nakuba leli gama linezincazelo ezingezinhle. Ukuze babhekane nalokhu kungaboni ngaso linye, abantu bangasebenzisa amasu afana nokugwema imicabango ngezilwane ezifuywayo noma ukukhetha imikhiqizo yenyama efana kancane nezilwane zokuqala.
Ekuphishekeleni ukushintsha imikhuba yabathengi, abagqugquzeli bezilwane baye bathola ukuthi ukugcizelela ubuzenzisi bokuziphatha kungase kungabi indlela ephumelela kakhulu. Ucwaningo lwe-2021 olwenziwa yi-Humane League UK lwembula ukuthi ukugqamisa impilo embi yezinhlanzi ezifuywayo kwakuthonya kakhulu ekukhuthazeni amasignesha ezikhalazo kunemilayezo mayelana nobuzenzisi bezinkampani phakathi kwezitolo ezinkulu. Ngokuphawulekayo, imilayezo emayelana nobuzenzisi bezinkampani yazwakala kuma-anti-corporate vegans ocwaningweni.
Funda futhi: Zenziwe Ngaziphi Izinja Ezishisayo?
Izinhlobo Zokudla Kwemifino
Kunezindlela ezahlukahlukene abantu abakhetha ukuzidla njengabadla imifino. Izinhlobo ezimbili ezijwayelekile zifaka i-Ovo-Lacto Vegetarianism kanye ne-Vegan Diet. Kodwa-ke, kubalulekile ukuqaphela ukuthi izintandokazi nokukhetha komuntu ngamunye kungaholela ezinhlobonhlobo phakathi kohlobo ngalunye.
- I-Ovo-Lacto Vegetarianism: I-Ovo-Lacto Vegetarians abayidli inyama, kodwa bahlanganisa imikhiqizo yobisi namaqanda ekudleni kwabo. Lokhu kusho ukuthi badla izinto ezinjengobisi, ushizi, kanye ne-whey. Elinye iqembu elingaphansi kwalesi sigaba iLacto-Vegetarians, abadla imikhiqizo yobisi kodwa bagweme inyama namaqanda.
- Ukudla kwe-Vegan: Izilwane ezidla inyama zithatha ukuzibophezela kwazo zikubeke kwelinye izinga ngokungabandakanyi yonke imikhiqizo yezilwane kukho kokubili ukudla kwazo nendlela yokuphila, ngendlela engokoqobo futhi engenzeka ngayo. Ukudla kwe-vegan kudlula ukugwema inyama; iphinde iqede amaqanda, uju, ubisi, nanoma yiziphi ezinye izithako zokudla okuvela ezilwaneni.
Simple Nutrition Guide for Vegetarians
Lo mhlahlandlela uhlinzeka ngolwazi oluqondile olutholakala kwaVegan Health ukusiza abadla imifino bagcine ukudla okunomsoco. Kulabo abangawadli amaqanda noma ubisi, kubalulekile ukunaka imisoco ethile ukuze uqinisekise impilo enhle.
1. I-Vitamin B12: Ibalulekile Ezilwaneni: Izilwane ezingafaki amaqanda nobisi ekudleni kwazo kufanele zicabangele izithasiselo zikavithamini B12 futhi zidle ukudla okuqinisiwe. I-Vitamin B12 ivame ukutholakala enyameni, amaqanda, nobisi, kodwa hhayi ngokuvamile ekudleni okusekelwe ezitshalweni. Ngenhlanhla, izithasiselo ze-B12 ezitholakala kubhaktheriya, hhayi imikhiqizo yezilwane, ziyatholakala.
2. Insimbi: Imithombo Enamandla Ezitshalo: I-ayoni ibalulekile kwabadla imifino, futhi ukudla okuhlukahlukene kwezitshalo kunganikeza lesi sakhi esibalulekile. Faka phakathi izinto ezifana ne-Grape Nuts cereal, Okusanhlamvu okuphelele, ama-molasses, ama-lentils, isipinashi, ubhontshisi wezinso, ubhontshisi we-garbanzo, i-Swiss chard, i-edamame, nobhontshisi we-pinto ekudleni kwakho. Thuthukisa ukumuncwa kwe-iron ngokufaka ukudla okunovithamini C ocebile ekudleni futhi ugweme izithako ze-calcium ngesikhathi sokudla.
3. I-Zinc: Izinketho Ezisekelwe EzitshalweniI-Zinc, ebalulekile empilweni yonke, ingatholakala emithonjeni esekwe ezitshalweni efana ne-oatmeal, i-tofu, i-cashews, imbewu kabhekilanga, ubhontshisi we-garbanzo, nama-lentils. Ngenkathi i-zinc igcwele ekudleni kwe-vegan, ukumuncwa kungaba yinselele ngenxa yama-phytates akhona ekudleni kwezitshalo.
4. I-Omega-3 Fatty Acids: Ibalulekile Ezilwaneni: Ama-Vegans angaqinisekisa ukuthi ahlangabezana nokudla okunconyiwe kwama-omega-3 fatty acids abalulekile ngokufaka imbewu ye-chia, imbewu yefilakisi, ama-walnuts, ubhontshisi wesoya, uwoyela we-soy, uwoyela we-canola, i-tofu, ne-tempeh ekudleni kwawo. Iwebhusayithi yeVeganHealth iphakamisa ukuthi kucatshangelwe ukudla okungaphezu kwenani elinconyiwe lansuku zonke ukuze kusekelwe inhlalakahle iyonke.
Ukushintshela Ekudleni Kwemifino: Izinyathelo Ezilula Nokusekela
Ukushintshela ekudleni kwemifino kungaba lula ngosizo lwezinhlelo ezivela ezinhlanganweni zase-United States naseYurophu. Enye insiza yikhasi lewebhu le-Sentient Media's Take Action. Inikeza amathuluzi ahlukahlukene ukusekela abantu ohambweni lwabo lokudla imifino.
Ikhasi lewebhu le-Sentient Media linesigaba esibizwa nge-Dietary Change, esihlinzeka ngezinsiza eziwusizo. Enye yalezi zinsiza wuhlelo lwesibambiso lwezinsuku ezingama-30. Lolu hlelo lusiza abantu ukuthi kancane kancane bashintshele ekudleni kwemifino ngokunikeza isiqondiso nokusekelwa inyanga yonke.
Ukwengeza, ikhasi lewebhu lihlinzeka ngezikhalazo ezikhuthaza izinketho eziningi ezisekelwe esitshalweni ezikoleni zomphakathi. Lo mzamo uhlose ukwenza kube lula kubantu ngabanye, ikakhulukazi abafundi, ukufinyelela ukudla kwemifino ezimpilweni zabo zansuku zonke.
Ngaphezu kwalokho, leli khasi lewebhu ligqamisa eminye imicimbi kanye nezinhlelo ezikhuthaza ukungadli imifino. Le micimbi inganikeza ukwesekwa okwengeziwe, isiqondiso, kanye nogqozi kubantu abashintshela ekudleni okusekelwe ezitshalweni.
Sekukonke, izinsiza ezifana Ikhasi lewebhu leSentient Media's Take Action ukunikeza ukwesekwa okubalulekile kulabo abafuna ukushintshela ekudleni kwemifino. Ngalawa mathuluzi nezinhlelo, abantu ngabanye bangenza ushintsho ngokuzethemba nangokukhululeka.
Funda futhi: Uphekwa Kanjani Ubhontshisi Wezinso
Okufanele Ukwazi
Izisekelo Zokudla Kwemifino: Abadla imifino badla ukudla okunhlobonhlobo njengezithelo, imifino, amantongomane, okusanhlamvu, nobhontshisi. Bangakwazi ukupheka ukudla okulula ekhaya noma bathenge ukudla osekuphekiwe ezitolo noma ezindaweni zokudlela.
- Imithombo Yamaprotheni Yabantu Abadla Imifino: Ukuze bathole amaprotheni, abadla imifino badla ukudla okunjengobhontshisi, uphizi, amakinati, ubhontshisi omnyama, nesoya.
- Ukudla Okugwenywe Abadla Imifino: Abadla imifino abakudli ukudla okunenyama noma ngemikhiqizo yezilwane efana nenyama yenkomo, inkukhu, inyama yenkomo, noma amasobho enziwe ngomhluzi wamathambo.
- Izinzuzo Zokuba Ongadli Imifino: Ukukhetha ukudla okudla imifino kunganciphisa ingozi yezifo ezingamahlalakhona njengesifo sikashukela, umfutho wegazi ophakeme, nomdlavuza. Futhi kuyindlela yokweseka inhlalakahle yezilwane ngokungadli imikhiqizo eyenziwe ezilwaneni. Ngaphezu kwalokho, ukudla imifino kubonakala kungcono emvelweni futhi kungasiza ukulwa nokushintsha kwesimo sezulu.
shiya impendulo