Ake siqede impikiswano eqhubekayo mayelana nokuthi utamatisi uyisithelo noma imifino. Utamatisi, otholakala esitshalweni seSolanum lycopersicum, unezimfanelo zakho zombili. Kungakhathaliseki ukuthi ubuza bani, kunobufakazi obanele obuvela emibonweni eyahlukene, okuhlanganisa ososayensi, ochwepheshe bezokupheka, kanye neNkantolo Ephakeme yase-US.
Le ngxenye yesitshalo edliwayo inothile ngamavithamini, amaminerali, i-fibre, ne-potassium kuyilapho inamafutha amancane. Kungakhathaliseki ukuthi udliwa uluhlaza noma uphekiwe, utamatisi unikeza izinzuzo zokudla okunomsoco. Ukwengeza, agcwele ama-antioxidants futhi aqukethe i-lycopene, isakhi esingokwemvelo esibangela umbala wabo obomvu, esingase sibe neqhaza ekwehliseni izingozi ezithile zezifo. Impikiswano ingase iqhubeke, kodwa ukumbaxambili kukatamatisi njengesithelo nemifino akunakuphikwa.
Ukuqonda Umehluko Phakathi Kwezithelo Nemifino
Umehluko phakathi kwezithelo nemifino usekelwe ekukhuleni kwazo. Ngokwesisekelo, izithelo zivela engxenyeni eqhakazayo yesitshalo, ebizwa ngokuthi i-ovary. Lesi sigaba siqala ngemva kokuqhakaza kwembali futhi iwe. Lapho ukukhula sekuvuthwa futhi kuvuthiwe, kuhlukaniswa njengesithelo ngenxa yokuqukatha imbewu nokuba nenyama enoshukela noma ngezinye izikhathi emuncu, edliwayo. Izithelo zivame ukuba ngaphezulu kokuqukethwe ushukela, okunomthelela ebumnandini bazo bemvelo.
Ngokuphambene, imifino ihlanganisa noma iyiphi enye ingxenye yesitshalo edliwayo, njengeziqu ezinamahlamvu ze-kale, i-broccoli nekhanda likakholifulawa, kanye nezigaxa zemifino yezimpande ezifana nezaqathi namazambane.
Uma kuziwa embonweni we-Culinary, umehluko uba kancane ocacile. Ngokusho kwe-Insider, ukudideka kuvela ngoba "imifino" iyingxenye yezokupheka kune-botanical. Ekhishini, izithelo nemifino kuhlukaniswa ngokuyinhloko ngokusekelwe ekunambithekeni, izithelo zibe mnandi futhi imifino eminingi ibe mnandi. Ngenxa yalokho, lezi zigaba ezimbili zivame ukusetshenziswa ngendlela ehlukile njengezithako ezitsheni ezihlukahlukene.
Ingabe Utamatisi Uyisithelo?
Emhlabeni wezitshalo, utamatisi uwela esigabeni sezithelo. Lokhu kungenxa yokuthi bahlangabezana nazo zonke izindlela zokuhlukaniswa njengezithelo. Ngokwezindinganiso ze-botanical, izithelo zivela ku-ovary, okuyingxenye yesifazane yesitshalo. Ngaphakathi kwe-ovary, ama-ovules amancane ashintsha abe yimbewu, ekugcineni akhe lokho esikwazi ngokuvamile njengesithelo.
Utamatisi, njengamathanga, upelepele, isitshalo seqanda, i-okra, uphizi, ukwatapheya, nobhontshisi wezintambo, landela inqubo efanayo yokukhula. Lapho isitshalo sikatamatisi sesikhiqize izimbali eziphuzi, utamatisi uyavela, uqukethe isikhungo esigcwele imbewu. Lokhu kuhambisana nezici ezibalulekile zesithelo.
Lo mbono wesayensi yezitshalo usikhanyisela empikiswaneni yakudala yokuthi ukudla okuthile kuyizithelo noma imifino. Ngokuqonda inqubo yokukhula, singabonga ukuthi utamatisi, naphezu kokuhlukaniswa kwawo okujwayelekile njengemifino, ayizithelo ngempela ngokombono wezitshalo.
Ingabe Utamatisi Uwumifino?
Ngo-1893, iNkantolo Ephakeme yase-US yaxazulula impikiswano mayelana nokuthi utamatisi uyisithelo noma imifino ecaleni lika-Nix v. Hedden. U-John Nix, umsabalalisi wemikhiqizo, waphikisana ne-Tariff Act kaMongameli u-Chester A. Arthur ka-1883, ephikisa ngokuthi utamatisi kufanele ukhokhiswe intela njengezithelo ngenxa yokuhlukaniswa kwezitshalo. Nokho, inkantolo ivune ukuhlukaniswa kukatamatisi njengemifino ukuze kukhokhelwe intela evela kwamanye amazwe.
Umnyango Wezolimo wase-US uqinisa lesi sigaba, okuhlanganisa utamatisi esigabeni "semifino ebomvu newolintshi" kuZiqondiso Zokudla Zabantu baseMelika. Lesi sigaba sifinyelela ku-100% wejusi katamatisi futhi.
Ngokombono wokudla okunomsoco, utamatisi uhambisana nesigaba semifino ngenxa yokunambitheka okumnandi kanye nokuqukethwe kwe-fructose ephansi. Nakuba utamatisi oluhlaza ubhekwa njengonoshukela omncane, lapho ufakwa esobhoni ethinini, kumasoso, noma eziphuzweni zezithelo, amazinga kashukela enyuka kakhulu. I-asidi yemvelo katamatisi ingalinganiswa nengcosana kashukela omhlophe noma i-baking soda, kuthuthukise ukunambitheka kwesoso katamatisi.
Kungakhathaliseki ukuthi uhlukaniswa kanjani njengesithelo, utamatisi uyimifino ehlukahlukene ehambisana nezitsha ezihlukahlukene, kungakhathaliseki ukuthi zithosiwe, ziyisitshulu, noma zijabulela amasaladi noma amasemishi. Ukudla utamatisi ngesikhathi sonyaka kuqinisekisa ukunambitheka okungcono kakhulu, kodwa izindlela zokulondoloza zinganweba ubumnandi bawo obusehlobo unyaka wonke.
Ulwazi olunzulu:
- U-Slavin, u-Joanne L., no-Beate Lloyd. “Izinzuzo Zezempilo Zezithelo Nemifino. " Intuthuko Ekondlekeni, vol. 3, no. 4, 2012, amakhasi 506-516, doi:10.3945/an.112.002154
- Indaba, u-Erica N et al. “Isibuyekezo ngemiphumela yezempilo ye-tomato lycopene. " Ukubuyekezwa Konyaka Kwesayensi Yokudla Nobuchwepheshe, vol. 1, 2010, amakhasi 189-210. doi:10.1146/annurev.food.102308.124120
- "Ikhwalithi Yesithelo—Isithelo Siwuthola Kanjani Ukunambitheka Kwaso?” Penn State Extension.
- "Imibiko yase-US: Nix V. Hedden, 149 US 304 (1893). " I-Library yeCongress.
- "Yenza Konke Ukuluma Kubalwe Ngeziqondiso Zokudla. " Iziqondiso Zokudla, 2020.
shiya impendulo