Yiziphi izibonelo zokuziphatha kanye nezimiso zokuziphatha futhi yiziphi izindlela zokuziphatha ezifanele umphakathi ozilindele kuwe?
Ukuze uthole izimpendulo zaleyo mibuzo, nasi isihloko esikhuluma ngezibonelo zokuziphatha nezimiso zokuziphatha.
Njengabantu ngabanye abahlala emphakathini, kulindeleke ukuba futhi siziphathe ngendlela efanele. Sivame ukuhlangana nezindaba zokuziphatha kanye nezimiso zokuziphatha lapha nalaphaya nsuku zonke.
Indaba ekhathazayo emphakathini wethu namuhla. Sivame ukungabaza ukuziphatha kwabanye abantu esihlanganyela nabo emphakathini. Siphila ezweni namuhla lapho abanye abantu bengazinaki izindinganiso zokuziphatha.
Ake sikhulume ngokuziphatha ngencazelo elula yaleli gama.
Ziyini Isimilo?
Ukuziphatha kubhekisela ezinkolelweni zomphakathi, zamasiko nezenkolo zeqembu kulokho okulungile nokungalungile. Ukuziphatha yizimiso eziqondisayo nezindinganiso ezisungulwe umphakathi noma isiko.
Kulindeleke ukuba silandele izimiso ezithile zokuziphatha njengabantu ngabanye abahlala emphakathini.
Umphakathi ulindele ukuthi ube umuntu othembekile onesimilo esihle. Ilindele ukuthi ungakhohlisi, ungaqambi amanga noma ube umuntu ongathembekile.
Iyini Izimiso Zokuziphatha?
Ngokusho kwe-Keydifferences.com, izimiso zokuziphatha ziyigatsha lefilosofi elibhekene nomgomo wokuziphatha kweqembu. Izimiso zokuziphatha zisebenza njengesimiso sokubona ukuthi yini enhle noma embi.
Njengelungu elinomthwalo wemfanelo womphakathi, kufanele uphile ngezinye zezimiso zokuziphatha ezihlanganisa ukwethembeka, inhlonipho, ubuqotho, ukuba neqiniso, ukwethembeka, nokungakhethi.
Funda futhi: Konke odinga ukukwazi mayelana nokuba Certified Ethical Hacker
Uyini Umehluko Phakathi Kokuziphatha Nezimiso Zokuziphatha?
Ngokuvamile, kunezibonelo nomehluko phakathi kokuziphatha nezimiso zokuziphatha. Nakuba kukhona ukufana phakathi kwala magama womabili lapho echazwa, kusekhona umehluko.
Kokubili izimiso zokuziphatha nezimiso zokuziphatha zithathwe emagameni esiGreki. Elokuqala lisuselwa egameni lesiGreki elithi “Mos” elisho nje isiko, kanti leli lokugcina lisuselwa egameni elaziwa ngokuthi “Ethikos” elisho umlingiswa.
Nanku umehluko omkhulu phakathi kwesimilo nesimilo;
- Ukuziphatha kubhekisela kulokho okulungile noma okungalungile, kuyilapho izimiso zokuziphatha ziphathelene nokuhle noma okubi.
- Ukuziphatha kuyiziqondiso eziklanywe umphakathi. Isibonelo esijwayelekile esokuthi kufanele sikhulume iqiniso ngaso sonke isikhathi. Izimiso zokuziphatha ngakolunye uhlangothi ziyizimpendulo esimweni esithile.
- Izimiso zokuziphatha zisuka egameni lesiGreki elithi “Ethikos” elisho umlingiswa, kuyilapho ukuziphatha kususelwa egameni lesiGreki elithi “Mos” elisho amasiko.
- Ukuziphatha akusebenzi ebhizinisini kodwa izimiso zokuziphatha ziyasebenza kwezamabhizinisi.
- Ukuziphatha kungase kuhluke kuye ngokwamasiko nangokwemiphakathi. Izimiso zokuziphatha zihlala zinjalo ngaphandle kokubheka noma yimuphi umphakathi, inkolo, noma isiko.
- Izimiso zokuziphatha azivezwa ngendlela yezitatimende kodwa ukuziphatha kushiwo.
- Ngoba ukuziphatha kuhlelwe iqembu, awunayo inketho yokucabanga nokukhetha. Usele nenketho yokwamukela noma ukwenqaba kuphela. Ngakolunye uhlangothi, unokukhetha ukucabanga noma ukukhetha izimiso zokuziphatha zokuphila.
- Ukuziphatha ngokuvamile kuphathelene nezimiso zokulungile nokungalungile, kuyilapho izimiso zokuziphatha ziphathelene nokuziphatha okulungile nokungalungile.
- Ukuziphatha ngokuvamile kunqunywa umphakathi, inkolo noma isiko. Izimiso zokuziphatha zikhethwa ngabantu ngokwabo.
Yiziphi Izibonelo Zokuziphatha?
Izinqumo zokuziphatha esizenzayo ngezinye izikhathi zisekelwe ezimisweni zethu zomuntu siqu. Ukwethembeka kungenye yezimiso zokuziphatha.
Izimiso zokuziphatha zibuye zisitshele ukuthi singakhohlisi kodwa ngezinye izikhathi abantu benza lokho ukuze bathole inzuzo. Ngokwesibonelo, umuntu owazisa ukuphumelela kunokwethembeka angase anqume ukukopela ukuze athole noma yini ayifunayo.
Ukukopela kubi, kodwa abanye abantu bayokhetha ukukopela esimweni lapho kungase kunqume umphumela ophumelelayo.
Ngezansi kunezibonelo zokuziphatha kokuziphatha.
#1. Ukukhuluma Iqiniso
Ukukhuluma iqiniso kuyakhulula futhi kwakha iqiniso. Uma uqamba amanga kubantu usuke usuke ungabahloniphi. Uma abantu bethola ukuthi uqamba amanga sonke isikhathi, ngeke ukwazi ukuphinda bakuthembe.
Kwezinye izimo, ukukhuluma iqiniso kungaba yingozi. Kodwa noma kunzima kangakanani, kubalulekile ukuthi sikhulume iqiniso. Singalithola kanjani futhi iqiniso lalabo abasizungezile ngaphandle kokukhuluma iqiniso?
Ungakwazi ukufakazela abantu kuphela ukuthi uthembekile ngokukhuluma iqiniso.
Funda futhi: Qedela Uhlelo Lokuqeqesha lweHalf Marathon
#2. Umsebenzi onzima
Ukuqashwa kusho ukuthi uyavuma ukusebenzela umqashi futhi uzofeza isibopho salokho iza nomsebenzi. Udinga ukusebenza kanzima phakathi namahora okusebenza kwakho.
Lapho siqashiwe, kudingeka sizikhandle futhi sisebenze kanzima. Yilokhu esikukweleta umqashi wethu ngokusinika ithuba futhi yilokhu okwaziwa ngokuthi izimiso zokuziphatha emsebenzini.
Kuyoba okungahlakaniphile ukuhlala ungenzi lutho ehhovisi ulindele ukukhokhelwa. Uma uqashelwe ukusebenza amahora athile, yilokho okufanele ukwenze futhi ungahlali ungenzi lutho.
Uma ukhushulelwa esikhundleni umqashi wakho ngomsebenzi wakho onzima owaziwa ngokuthi isimo esizuziwe.
#3. Ungayilimazi Imizwa Yabanye
Ukuhlonipha nokwethembeka kuphakathi kwezibonelo zokuziphatha nokuziphatha. Ukuhlonipha abanye kusho nokuhlonipha indlela abazizwa ngayo.
Kubalulekile ukukhuluma iqiniso kodwa ngezinye izikhathi ukukhuluma iqiniso kungaba yingozi. Ezimweni lapho kudingeka sithembeke kwabanye, kubalulekile ukuba sifunde ukukhuluma iqiniso ngaphandle kokubalimaza.
#4. Khokha Inani Elifanelekile
Kubi ukukhokhela isisebenzi esincane, wazi ukuthi isisebenzi sifanelwe iholo elingcono. Umuntu owudinga kakhulu umsebenzi angase athathe umsebenzi oholela kancane.
Kuwukuziphatha okubi ngomqashi ukusizakala ngesimo esinjalo. Uma umuntu ethatha umsebenzi ohola kancane ngoba ewudinga kakhulu umsebenzi, umqashi kufanele akhokhele lowo muntu inkokhelo efanelekile.
Wonke umuntu ufanelwe ukukhokhelwa ngokulinganayo, kungakhathaliseki ukuthi ukulangazelela kangakanani ukuthola umsebenzi.
#5. Yenza Kwabanye
“Yenza kwabanye njengoba ubungenza kuwe” kuwumthetho ovame ukutholakala ezinkolweni ezihlukahlukene emhlabeni wonke.
Kulezi zinsuku kunzima ukuthi abantu bakhohlwe uma bebaphethe kabi. Isenzo esihle singalibaleka kodwa esibi sikhumbuleka kalula. Ngakho-ke, ungase ufune ukuzibuza imibuzo embalwa.
Ingabe ngizojabula uma othile engiphatha ngendlela efanayo nami? Ngizosabela kanjani uma othile ekhuluma nami ngendlela engikhuluma ngayo nabanye?
#6. Ukuthethelela
Nakuba lokhu kungase kube nzima kumuntu ukukwamukela, kubalulekile ukuba sibaxolele abasonile.
Ezinkolweni ezahlukene emhlabeni wonke, ukuthethelela kuwumgogodla wokuziphatha. UbuKristu bufundisa amaKristu ukulingisa abalingiswa bakaJesu Kristu.
UKristu weza emhlabeni ngenxa yezoni. Wabathethelela labo ababembethela esiphambanweni futhi lokhu kukhombisa ukuthi kungani kubalulekile ukuthethelela abantu.
Kunzima ngezinye izikhathi ukuthethelela labo abasonile. Kodwa uma uqhubeka ubambelele kulobo buhlungu nentukuthelo, izinto zizoba zimbi nakakhulu.
Uma kukhona okonile bese exolisa kufanele umxolele.
#7. Umdlalo oqondile
Ngokusho kwe-Helpfulprofessor.com, ukudlala kahle kuqinisekisa ukuthi awuzuzi inzuzo engalungile ngaphezu kwabanye ngesikhathi sokuncintisana.
Uma sikhuluma ngokuphothula, sibone abasubathi abaningi bevinjelwa ukuncintisana emqhudelwaneni ngoba besebenzisa into evinjelwe. Umdlalo udinga ukuthi bonke abasubathi baqhudelane futhi badlale ngokulinganayo.
Ukuthuthukisa ukusebenza ngezinto ezivinjelwayo akuvunyelwe. Abasubathi abasebenzisa lezi zinto ezivinjelwe bayakopela.
Funda futhi: Izibonelo Ezinhle Kakhulu Zamasiko Ezingu-20 (Amathiphu Wabafundi)
#8. Ukuhlonipha Abanye
Ukwethembeka nenhlonipho kuphakathi kwezibonelo zokuziphatha nokuziphatha. Kufanele ngaso sonke isikhathi sibahloniphe abanye, kungakhathaliseki ubudala babo, uhlanga noma isizinda sabo senhlalo.
Siyawahlonipha amasiko, izinkolelo noma inkolo yabanye, ngisho nalokho abakhetha ukukudla njengokudla.
Masibahloniphe nabanye ngokubanika indawo yomuntu siqu, sibacele imvume futhi siqinisekise ukuthi asikhulumi nabo ngokudelela.
#9. Ukuba Nemikhuba
Sikhulume ngenhlonipho ebuye ifane nokubonisa imikhuba emihle lapho usebenzelana nabanye. Noma ubani okhuliswe ekhaya elihloniphekile kufanele abe nemikhuba emihle.
Kukhombisa ukuthi uziphathe kahle uma ubonga noma uyacela.
#10. Vuma Amaphutha
Sonke singabantu abenza amaphutha ngesinye isikhathi. Akekho umuntu ongenasici futhi ukwenza amaphutha kuyinto evamile kakhulu.
Kokunye ukuze babonakale bengafaneleki, abanye abantu bakhetha ukuqamba amanga esikhundleni sokuvuma amaphutha abo. Akuhlakaniphile uma abanye abantu bengafuni ukuvuma iphutha labo.
Lapho senza amaphutha, kufanele siziphendulele ngezenzo zethu futhi sixolise.
Izibonelo Zezimiso Zokuziphatha
Sisesodabeni lwezibonelo zokuziphatha nokuziphatha.
Nazi ezinye izibonelo zezimiso zokuziphatha;
#11. Ukwamukela
Ukwamukela izinto ezihlukile kungenye yezimiso zokuziphatha. Lapho sihlonipha amasiko, inkolo, izinkolelo, nezizinda zezenhlalo zabanye, ziyoba mbalwa izinkinga emphakathini.
Uma sibona ukungaboni ngaso linye, kusuke sekuba khona udaba lokucwasa ngokwebala noma ukucwaswa kwabokufika okuyizenzo ezingenasimilo.
#12. Ububele
Ukuba nobubele kubonisa ukuthi uyayikhathalela inhlalakahle yabanye.
Ukuba nobuntu nakho kudinga ukukhipha umuntu osizini lwakhe. Ngokwesibonelo, isiguli esinesifo esingelapheki singase sicele i-euthanasia.
# 13. Uzwela
Leli yikhono elisivumela ukuthi sixhumane ngokuphumelelayo nabanye abantu, ukwabelana nokuqonda indlela abazizwa ngayo.
Ukubonisa uzwela kusivumela ukuba siqonde imizwa nokuziphatha kwabanye.
# 14. Inhlonipho
Kufanele ngaso sonke isikhathi sibahloniphe abanye, kungakhathaliseki uhlanga, inkolo, isizinda senhlalo noma izinkolelo zabo. Kwamanye amasiko, inhlonipho iyaziswa, njengoba abantu abasha emphakathini beguqa ukuze babingelele abadala noma amakhosi.
# 15. Isisa
I-Charity yisimo sengqondo somusa nokuqonda kwabanye. Kuwukuziphatha okuhle okubandakanya umusa kwabanye abantu abangenayo inhlanhla kunathi.
# 16. Ubulungiswa
Ubulungiswa buchaza isimo noma isimilo sokulunga noma ukungenzeleli futhi kuwubuhle obuthi wonke umuntu kufanele athole isahlulelo esifanelekile nesijeziso esimfanele.
Funda futhi: Iyini Imiqondo Yezenhlalo?
#17. Ukulingana
Wonke umuntu emphakathini ufanelwe ukuphathwa ngokulinganayo, kungakhathaliseki uhlanga lwakhe, inkolo, isiko, isizinda senhlalo, noma izinkolelo.
# 18. Ukubonisa ngale
Lesi isimiso sokuziphatha esihlobene nokwethembeka, ubulungisa nokwethembeka.
Awuvezi obala uma ungumuntu oxoxisana naye ozikhethela yena ngaphandle kokubuza nowodwa umbuzo ngesikhathi senhlolokhono.
#19. Isibopho
Isibopho isimo sokuziphendulela noma ukuziphendulela. Kuyisimiso sokuziphatha sawo wonke umuntu oqonda ukubaluleka kokugcwaliseka kwesimo esizuziwe.
#20. Ubuqotho
Ukwethembeka kuhilela ukuziphatha okunokuziphatha okuhle nokuziphatha okuhle. Umuntu obazisayo ubuqotho bakhe kufanele ngaso sonke isikhathi ame emazwini akhe.
Isiphetho
Sonke siyazi ukuthi yini elungile noma engalungile kanye nokuziphatha okubonisa ukuziphatha okuhle. Umphakathi ulindele ukuthi siphile ngezinye zezimiso zokuziphatha ezivamile. Ukuziphatha akusiyo imithetho eqinile, kunalokho kuyimithetho ethathwa iningi labantu njengelungile.
Sethemba ukuthi lesi sihloko sezibonelo zokuziphatha nokuziphatha sibe usizo.
Izincomo
- 15 Izincwadi Ezinhle Kakhulu ZobuKristu Zamantombazane Asebasha ngo-2023
- Ibhalwa Kanjani Incwadi Ekhuthazayo Yesicelo SeScholarship Ngamasampuli
- Yiziphi Iqhaza Izibonelo Zokungqubuzana? (Amathiphu kubafundi)
- Ibhalwa Kanjani Incwadi Yokugqugquzela i-Erasmus enezibonelo
- Izinhlelo zokusebenza eziphezulu ezingu-10 Zokubhala Ze-Android Ukuze Ezingcono Zabafundi Eziningi
Okubhekwayo
- https://helpfulprofessor.com/morals-examples/
- https://www.verywellmind.com/morality-vs-ethics-what-s-the-difference-5195271#toc-are-ethics-and-morals-relative
- https://keydifferences.com/difference-between-morals-and-ethics.html
- https://examples.yourdictionary.com/difference-between-ethics-morals-and-values.html
- https://www.lifepersona.com/20-examples-of-ethics-and-morals-in-daily-life
shiya impendulo