Të kuptuarit e kritikës sociale është thelbësore për ta parë botën nga këndvështrime të ndryshme dhe për të nxitur për një shoqëri më të drejtë. Ai përfshin shqyrtimin dhe të folurit rreth çështjeve në komunitetet tona. Kritika sociale nuk ka të bëjë vetëm me vënien në dukje të problemeve; ka të bëjë edhe me sugjerimin e zgjidhjeve.
Ekzistojnë lloje të ndryshme të kritikës sociale. Disa fokusohen në pabarazitë si diskriminimi racor ose pabarazia ekonomike. Të tjerë thellohen në strukturat politike ose normat kulturore që mund të jenë të padrejta ose të dëmshme për grupe të caktuara.
Kritikat mund të vijnë nga vende të ndryshme, si libra, filma apo edhe biseda mes miqsh. Na ndihmon të vëmë në dyshim gjërat që shpesh i marrim si të mirëqena dhe na inkurajon të mendojmë se si mund t'i bëjmë gjërat më mirë për të gjithë.
Duke u angazhuar me kritikën sociale, ne e hapim veten për të mësuar më shumë rreth botës dhe për të kuptuar përvojat e njerëzve të ndryshëm. Është një mjet për ndryshim, që na shtyn të punojmë drejt një shoqërie ku të gjithë kanë mundësi dhe të drejta të barabarta.
Çfarë është kritika sociale?
Kritika sociale shikon sesi struktura e shoqërisë çon në probleme. Një kritik social jo vetëm që i vë në dukje këto çështje, por gjithashtu sugjeron mënyra për t'i rregulluar ato. Ata mund të propozojnë ndryshime për t'i bërë gjërat më të drejta ose madje të bëjnë thirrje për ndryshime të mëdha, si një rishikim i plotë i mënyrës se si funksionojnë gjërat.
Ky lloj kritike shqyrton se si gjërat si rregullat, traditat ose sistemet e pushtetit ndikojnë te njerëzit. Bëhet fjalë për të kuptuar se përse grupe të caktuara mund të përballen me diskriminim ose të luftojnë për të pasur mundësi. Për shembull, një kritik social mund të flasë se si sistemet ekonomike favorizojnë disa dhe disavantazhojnë të tjerët, duke çuar në pabarazi.
Ndonjëherë, kritika sociale synon ndryshime të vogla, të dakorduara. Herë të tjera, ajo shtyn për transformime radikale, si ndryshime masive në ligje ose struktura shoqërore. Qëllimi është ta bëjmë shoqërinë më të mirë, më të drejtë dhe më të drejtë për të gjithë. Kritikët socialë veprojnë si zëra për ata që mund të mos kenë fjalë dhe të shtyjnë për përmirësime që përfitojnë shoqërinë në tërësi.
Përparësitë e kritikës sociale në shoqëri
Kritika sociale sjell disa përfitime për shoqërinë. Ndihmon në nxjerrjen në pah të nevojave të grupeve të margjinalizuara dhe ofron përparësi të ndryshme:
Së pari, ajo hedh dritë mbi betejat e grupeve të shtypura shoqërore. Angazhimi me kritikën sociale i lejon individët të kuptojnë pikëpamje të ndryshme, veçanërisht ato që shpesh përjashtohen nga tregimet kryesore.
Së dyti, ajo sfidon besimet e vendosura. Pa kritika, idetë e vjetruara ose të dëmshme mund të vazhdojnë të pakundërshtueshme. Kritika sociale i pajis njerëzit me mjete për të përfytyruar një shoqëri më të mirë dhe për të kuptuar se si funksionojnë mekanizmat shoqërorë.
Për më tepër, ajo nxit ndryshime të prekshme. Veçanërisht, veprat e kritikës sociale, si romani i Upton Sinclair 'The Jungle', katalizuan përmirësimet legjislative në rregulloret e sigurisë ushqimore. Në mënyrë të ngjashme, degët e teorisë kritike si teoria kritike e racës dhe teoria ligjore feministe kanë nxitur dialogë rreth pabarazisë brenda sistemit ligjor.
Së fundi, kritika sociale lidh teorinë dhe veprimin. Qëllimi i tij është të krijojë një shoqëri më të drejtë, duke nxitur diskutime dhe duke fuqizuar individët për të trajtuar në mënyrë aktive shtypjen e tyre.
Mënyra të ndryshme Kritika Sociale merr formë
Kritika sociale mund të marrë forma të ndryshme. Është një mënyrë se si njerëzit shprehin mendimet e tyre për shoqërinë. Disa lloje përfshijnë:
1. Teoria kritike
Në fillim të viteve 1900, një grup i njohur si Shkolla e Frankfurtit në Gjermani prezantoi teorinë kritike, një mënyrë për të parë shoqërinë dhe çështjet e saj. Ata besonin se filozofia mund të përdoret për të identifikuar dhe zgjidhur problemet sociale. Të ndikuar nga Karl Marksi dhe Sigmund Frojdi, mendimtarët si Jürgen Habermas Theodore Adorno nga Shkolla e Frankfurtit mendonte se filozofia nuk ishte vetëm për të fituar njohuri. Në vend të kësaj, ata e panë atë si një mjet për të çliruar njerëzit nga shtypja duke përdorur njohuritë e fituara.
Që nga vitet 1970, teoria kritike është përhapur në fusha të ndryshme si filozofia, shkencat sociale, psikologjia, studimet kulturore dhe ligji. Ajo është degëzuar në fusha të specializuara si teoria kritike e racës dhe teoria gjinore. Këto fusha të specializuara fokusohen në të kuptuarit se si shoqëria ndërvepron me të tjerët grupet shoqërore.
Është interesante se disa teoricienë kritikë preferojnë të angazhohen drejtpërdrejt në lëvizjet shoqërore sesa të diskutojnë teoritë në akademi. Ata besojnë në veprime praktike dhe jo në debate teorike.
Teoria kritike mbetet një mjet i fuqishëm për shqyrtimin dhe kuptimin e çështjeve sociale, duke ofruar lente të ndryshme për të vlerësuar dhe adresuar potencialisht sfidat shoqërore përballen me grupe të ndryshme.
2. Kritika letrare
Kritika letrare ka të bëjë me studimin e librave dhe tregimeve për të kuptuar se si ato lidhen me botën që na rrethon. Kritika sociale është një lloj - ajo shikon se si letërsia pasqyron shoqërinë. Kur kritikët analizojnë një libër, ata gjithashtu marrin parasysh vendin e autorit në shoqërinë e tyre dhe se si libri ndikoi te njerëzit në atë kohë. Për shembull, kritika marksiste fokusohet nëse një libër mbështet apo kundërshton padrejtësinë në klasat shoqërore.
Një lloj tjetër është kritika postkoloniale, e cila shikon se si letërsia portretizon kolonializmin, ku një vend kontrollon dhe shfrytëzon një tjetër. Kritikët studiojnë se si këto histori përshkruajnë jetën e njerëzve të kolonizuar.
Kritikët nuk analizojnë vetëm librat ekzistues - ata gjithashtu krijojnë histori që eksplorojnë çështje sociale. Disa shembuj të famshëm janë romanet distopike si Botërore Brave New nga Aldous Huxley or Ferma e Kafshëve nga George Orwell. Fiksioni historik si A Tale e dy qyteteve nga Charles Dickens dhe Xhungla nga Upton Sinclair pasqyrojnë gjithashtu problemet e shoqërisë.
Duke studiuar këto libra dhe duke krijuar të reja, kritikët na ndihmojnë të kuptojmë dhe mendojmë për botën në të cilën jetojmë.
3. Muzika si mjet për kritikën sociale
Disa lloje të muzikës, të tilla si punk, rap dhe zhanre të caktuara metalike, i kanë rrënjët në kritikën e shoqërisë. Ata flasin për problemet me qeverinë, shtypjen dhe ndjenjat e zhgënjimit me mënyrën se si janë gjërat. Merrni për shembull këngën "Pretty Vacant" nga Sex Pistols. Është një himn punk që flet për mënyrën sesi adoleshentët ndiheshin indiferentë ndaj situatës kaotike politike në Angli gjatë viteve 1970.
Një shembull tjetër i fuqishëm është 2Pac i "Brenda's Got a Baby"..” Kjo këngë rap hedh dritë mbi trajtimin e padrejtë dhe padrejtësitë me të cilat përballen disa komunitete. Ai tregon historinë e një vajze të re që po përballet me rrethana sfiduese, duke nxjerrë në pah çështjet sociale të përhapura në shoqëri.
Përtej këtyre, shumë këngë në zhanre të ndryshme shërbejnë si një platformë për artistët për të shprehur pakënaqësi apo kritika ndaj normave shoqërore. Këta muzikantë përdorin tekstet dhe meloditë e tyre për të nxitur mendime dhe diskutime rreth problemeve me të cilat përballen njerëzit, duke synuar të ndërgjegjësojnë dhe të sjellin ndryshim. Kjo formë e shprehjes muzikore vazhdon të jetë një mjet i fuqishëm për komentim social dhe avokim kundër çështjeve të ndryshme shoqërore.
Lini një Përgjigju