Abantu baseBasque banezici ezithile zomzimba nezici zomzimba ezifana namakhala asicaba anamaqhubu, isikhumba esiphaphathekile nezinwele ezimnyama, futhi angaba made kakhulu noma abe mfushane kakhulu. Baphinde babe nohlobo lwegazi olungandile olubizwa nge-O negative ngamanani aphezulu.
Mayelana nobuntu, abantu baseBasque bavame ukucatshangwa ukuthi banzima futhi bazimisele. Baziwa ngokukhulumela phezulu nokujabulela imisebenzi efana nokuphuza, iphathi, nokwazisa ukudla okuhle. Bakwazisa kakhulu ukuzimela nenkululeko.
Kodwa-ke, kubalulekile ukukhumbula ukuthi lezi zici ziwukujwayelekile nje futhi azisebenzi kuwo wonke umuntu ovela esifundeni sase-Basque. Abantu bahlukile futhi akufanele bahlulelwe ngokusekelwe emibonweni engaguquki.
Abantu Basque Izimpawu Zomzimba Nezici Zobuntu
1. Mude Kakhulu
Abantu baseBasque, abahlala endaweni ephakathi kweSpain neFrance, ngokuvamile bade kunomakhelwane babo. Ngokwesilinganiso, amadoda angama-Basque cishe amafidi ayi-5 10 noma amayintshi ayi-11 ubude. Kodwa lokhu akusho ukuthi wonke umuntu ubude. Amanye amadoda aseBasque made kakhulu, kanti amanye mafushane kakhulu. Ubude obumaphakathi buphakathi nendawo, hhayi ubude obuvame kakhulu.
Kuyathakazelisa ukuthi umehluko wokuphakama phakathi kwabantu baseBasque uxhunywe ezifundeni ezithile ngaphakathi kwezwe labo. Abantu abavela ezindaweni ezisezintabeni bafishane kunabasuka ezindaweni ezisogwini. Ngakho-ke, ezweni lase-Basque, ungase uhlangane nabantu abade ngempela noma abafushane ngempela, futhi lo mehluko uxhumeke lapho bevela khona.
1. Ikhala Eliphansi
Omunye wabantu base-Basque izici ezibonakalayo ezibonakalayo amakhala abo ahlukile, athi aphansi kancane anephuzu elikhomba phansi. Ngokungafani nekhala labantu baseRoma eliphumela ngaphandle, ikhala lesi-Basque liyehlela kancane, linikeze ukubukeka okuthambile. Lesi sici esihlukile sibenza bahluke. Kubalulekile ukuqaphela ukuthi izici zomzimba, okuhlanganisa amakhala, zingahluka kakhulu phakathi kwabantu ngabanye ngaphakathi kwanoma yiluphi uhlanga. Ukubonakala kwabantu kuthonywa ukusebenzisana okuyinkimbinkimbi kwezakhi zofuzo nezici zemvelo. Ukugcizelela umehluko ngamunye kanye nokugubha ukwehluka kungasiza ekukhuthazeni ukuqonda nokwazisa phakathi kwamasiko nemiphakathi ehlukene.
Funda futhi: Abantu baseWelsh abayi-12 Izimpawu Nezici Zomzimba
3. Isikhumba Esiphaphathekile
Abantu baseBasque, abahlala enyakatho yeSpain naseningizimu yeFrance, bagqama ngenxa yesikhumba sabo esiphaphathekile, okuhluke kakhulu komakhelwane babo baseSpain naseNingizimu French abanesikhumba esimnyama. Okugqamayo akusona nje isikhumba sabo esikhanyayo, kodwa futhi nokusabalala kwebala elibomvu elinethoni esikhundleni samathoni omnqumo ajwayelekile atholakala ku- Isifunda saseMedithera. Lesi sici esiyingqayizivele sisho ukuthi abantu abaningi baseBasque banezihlathi ezinhle, ezibenza bahluke. Lo mehluko ethoni yesikhumba uyingxenye ephawulekayo yobunikazi bawo bohlanga, okubenza babonakale kalula phakathi kozakwabo baseYurophu.
4. Izinwele Ezimnyama
Naphezu kokuba namathoni esikhumba alula, Esinye sezici zomzimba zabantu baseBasque abavelele izinwele zabo ezimnyama, ezivamile zesifunda. Izinwele ezimhlophe azivamile phakathi kwabo; esikhundleni salokho, izinwele ezimnyama nezimnyama zivamile. Lokhu kuhluka kwesikhumba esilungile esinezinwele ezimnyama kuyisici esihlukile ezixukwini zesi-Basque. Nakuba isikhumba sabo singase sibe lula, imibala yezinwele zabo ihlala igxilile emithunzini yabo yendabuko, ibenza bavelele phakathi kwamaqembu ahlukahlukene. Le nhlanganisela eyingqayizivele ibonisa ukwakheka kofuzo kwesifunda namagugu amasiko, igqamisa ukuhlukahluka okuthakazelisayo phakathi kwabantu baseBasque.
Abantu baseBasque, iqembu elivela esifundeni saseSpain, banohlobo lwegazi oluhlukile. Ngisho noma ungeke utshele uhlobo lwegazi lothile ngokumbheka nje, iningi labantu baseBasque linegazi lohlobo O. Lokhu kukodwa akuyona into engavamile, njengoba izizwe eziningi zinezinga eliphezulu legazi lohlobo O. Okwenza abantu baseBasque bagqame izinga labo eliphezulu legazi elingenayo i-Rhesus.
5. O-Negative Blood
Igazi elingenayo i-Rhesus liyivelakancane uma liqhathaniswa negazi le-Rhesus positive. Abantu baseBasque banenhlanganisela yohlobo lwe-O kanye negazi elingenayo i-Rhesus, okubenza babe ngelinye lamaqembu anesibalo esiphezulu segazi le-O-negative emhlabeni. Lolu hlobo lwegazi luyivelakancane futhi lungasetshenziswa ezimeni eziphuthumayo lapho uhlobo lwegazi lomuntu lungaziwa ngoba luhambisana nazo zonke ezinye izinhlobo zegazi. Naphezu kokuba isici sangaphakathi, ukusabalala kwegazi lika-O-negative phakathi kwabantu baseBasque kuyisici esithakazelisayo nesihlukile sokwakheka kwabo kofuzo.
6. Uqinile futhi Uzimisele
Ulimi lwesiBasque namasiko akhethekile kakhulu ngoba ahlukile kwabanye emhlabeni. Isi-Basque siwulimi oluhlukile olungelona olwanoma iliphi iqembu lolimi. Lokhu okuhlukile kuvela emlandweni omude wabantu baseBasque. Sebenesikhathi eside bekhona, futhi lokhu kubenza bakhetheke.
Abantu baseBasque baziwa ngokuba namandla nokuzimisela. Ngenkathi ezinye izizwe eziningi sezishintshile noma zanyamalala ezinkulungwaneni zeminyaka, amaBasque ahlala enjengoba enjalo. Baye babhekana nohulumeni nemibuso eyahlukene, kodwa baye bakwazi ukugcina ubunjalo babo. Lokhu kubonisa amandla abo nokuqina.
Isizathu salokhu kuqina nokubekezela sisefa labo lasendulo. I-Basques inomlando ocebile oye wabumba ubunjalo bawo. Naphezu kwezinselele ababhekana nazo, baye babambelela olimini lwabo, amasiko nendlela yabo yokuphila. Lokhu kubenza babe umphakathi oyingqayizivele futhi ohlala njalo emhlabeni. Ikhono labo lokuhlala beqinile futhi bagcine amasiko abo ephila kuwubufakazi bomoya wabo omangalisayo nokuzimisela.
Funda futhi: Abantu baseJalimane abayi-11 Izimpawu Zomzimba Nezimilo Zomlingiswa
7. Inkululeko kanye Nokuzimela
Abantu baseBasque bavame ukucatshangwa ukuthi bayakwazisa ngokujulile inkululeko yabo nokuzimela. Le nkolelo ngokwengxenye isukela ezenzweni zeqembu le-ETA, nakuba kungebona bonke abantu base-Basque abasekela udlame noma izenzo zobugebengu. Abanye abantu baseBasque bafisa ngempela isizwe esihlukile ngaphandle kweSpain neFrance, lapho bengazibusa khona. Lesi sifiso sokuzimela sisekelwe esimweni eside samasiko nomlando.
Isifunda saseBasque, esisemngceleni weSpain neFrance, sinobunikazi obuhlukile ngolimi lwaso, amasiko, namasiko. Abanye abantu bakulesi sifunda bakholelwa emcabangweni wokuzibusa, lapho bengazithathela izinqumo ngemithetho nemigomo yabo. Nakuba kungeyena wonke umuntu osekela lo mbono, kunengxenye ebalulekile yabantu baseBasque abaphupha ngekusasa lapho bengaba nezwe labo elizimele, elikhululekile ekulawuleni iSpain neFrance. Lesi sifiso senkululeko nokuzibusa sibonisa umuzwa onamandla wokuzazi nokuzigqaja abantu abaningi baseBasque abazizwayo ngefa labo.
8. Inani Elikhulu Lokudla
Ezweni laseBasque, kunenkolelo yokuthi abantu baseBasque badla inani elikhulu lokudla ngesikhathi sokudla. Nakuba lo mbono uyihaba, kuyiqiniso ukuthi ukudla kwase-Basque kuvame ukuhlanganisa izifundo ezimbalwa. Ngokufanayo nomakhelwane babo eFrance naseSpain, abantu baseBasque bawazisa kakhulu amasiko okupheka. Kungakhathaliseki ukuthi kusezitolo zokudlela noma emakhishini asekhaya, bayaziqhenya ngokulungiselela ukudla okuphezulu, okuhlukahlukene, nokunomsoco.
Lokhu kusho ukuthi ungalindela ukudla okumnandi, okunebhalansi kahle lapho udla ezweni lase-Basque. Kusuka ama-appetizers kuma-dessert, I-Basque cuisine iyaziwa ngekhwalithi yayo nokuhlukahluka, okwenza kube yinto ejabulisayo kunoma ubani othanda ukudla okuhle. Kungakhathaliseki ukuthi uyisivakashi noma ungowasendaweni, cishe uzojabulela ifa elicebile lokupheka labantu baseBasque, lapho ukudla ngakunye kuwumkhosi wokunambitheka namasiko. Ngakho-ke, uma ungumuntu othanda ukudla, ukuhlola ukudla kwase-Basque kuthembisa uhambo olujabulisayo olugcwele lezimanga ezihlwabusayo kanye nokunotha kwamasiko.
9. Amazwi Aphezulu
Kwezinye izindawo, njengeSpain kanye namazwe amaningi aseLatin America, abantu bacabanga ukuthi abantu baseBasque bakhulumela phezulu futhi bejabule. Lesi sibonelo singase sivele esikweni lakudala lesi-Basque elibizwa ngokuthi i-irrintzi, lapho abelusi babesebenzisa khona ukukhala okukhulu. Nakuba kungebona bonke abantu baseBasque abakhuluma kakhulu nsuku zonke, leli siko kungenzeka libe nomthelela endleleni abantu abawabheka ngayo.
Abavakashi abathola leli siko bangase balikhumbule futhi babelane ngombono wokuthi abantu base-Basque bakhulumela phezulu, nakuba kungelona iqiniso kuwo wonke umuntu. Ngakho, le nkolelo-mbono isisabalele ngenxa yalo mkhuba wamasiko oyingqayizivele. Lapho izivakashi zihlangana nabantu baseBasque zisebenzisa lezi zingcingo eziphezulu, kuqinisa inkolelo yokuthi bahlale bekhulumela phezulu, nakuba kuyingxenye yesiko labo hhayi ukuthi bakhuluma kanjani ngaso sonke isikhathi.
Funda futhi: 11 Abantu BasePheresiya Izimo Zomzimba kanye Nezinkolelo-ze
10: Imikhosi namaphathi
Ezweni lesi-Basque, abantu bathanda ukugubha futhi babe nesikhathi esimnandi. Banemikhosi eminingi namaphathi lapho wonke umuntu ehlangana khona ukuze ajabulele. Abantu baseBasque baziwa ngokuthanda amaphathi futhi ngeke basithole isizathu sokugubha.
Lapho benza amaphathi, bavame ukuphuza kakhulu. Akulula ukusho ukuthi imikhuba yabo yamaphathi ibenza baphuze kakhulu noma kuwumbono nje, kodwa isithombe somuntu waseBasque ejabulela iphathi ephethe isiphuzo sivamile. Lo moya wamaholidi ugxile kakhulu emasikweni abo, futhi akuvamile ukubona abantu bezijabulisa ngeziphuzo kule micimbi.
Kusukela kuma-carnivals kuya emicimbini ekhethekile, abantu baseBasque basebenzisa wonke amathuba ukuze bahlangane, badanse futhi bajabulele ukuphila. Uthando lwabo ngemikhosi ludale indawo yenhlalo enempilo, okwenza i-Basque Country indawo lapho imikhosi nokuphuza kuvame ukuhambisana.
shiya impendulo