Ọ̀pọ̀ èèyàn ní orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà ti gba àwọn oúnjẹ ọlọ́rọ̀ irúgbìn mọ́ra báyìí, èyí tó jẹ mọ́ jíjẹ ẹran. Yiyan ijẹunjẹ yii ni asopọ si ọpọlọpọ awọn agbeka awujọ ati awọn igbagbọ ihuwasi. Bí ó ti wù kí ó rí, gbòǹgbò ìṣàkóso àgbáyé yìí gbòòrò ré kọjá àwọn ìdarí Ìwọ̀-oòrùn, ní lílo sí àwọn àṣà ìbílẹ̀ Esia, Áfíríkà, àti ti Ìbílẹ̀. O ṣe pataki lati ṣe idanimọ awọn orisun oniruuru wọnyi, eyiti o le jẹ akiyesi nigba ti a wa awọn ilana lori intanẹẹti tabi paṣẹ gbigba.
Vegetarianism wa ni ọpọlọpọ awọn fọọmu, ọkọọkan pẹlu awọn abuda alailẹgbẹ rẹ. Awọn eniyan yan lati tẹle awọn ounjẹ wọnyi fun awọn idi oriṣiriṣi, pẹlu ilera, awọn ifiyesi ayika, ati awọn ero ihuwasi. Nipa gbigba ounjẹ ọlọrọ ọgbin, awọn eniyan kọọkan le gbadun ọpọlọpọ awọn anfani. Awọn anfani wọnyi kii ṣe alafia ti ara ẹni nikan ṣugbọn tun ṣe alabapin si awọn ibi-afẹde awujọ ati agbegbe ti o gbooro.
Bi olokiki ti awọn ounjẹ ti o da lori ọgbin n tẹsiwaju lati dagba, o ṣe pataki lati ni riri oniruuru aṣa ati awọn gbongbo itan ti o ti ṣe agbekalẹ awọn iṣe ijẹẹmu wọnyi. Boya ti o ni idari nipasẹ awọn iwuri ilera, awọn idalẹjọ ihuwasi, tabi akiyesi ayika, irin-ajo si ọna igbesi aye ti o ni idojukọ diẹ sii pẹlu awọn ipalọlọ ọlọrọ ti awọn ipa lati kakiri agbaye.
Kini ajewebe?
Ajewewe jẹ ọna jijẹ ti o fojusi awọn ounjẹ ti o da lori ọgbin gẹgẹbi awọn ewa, awọn ẹfọ, awọn eso, ati awọn irugbin, laisi ẹran ara ẹranko. Awọn ti o tẹle ounjẹ ajewebe le pẹlu awọn ọja ẹranko bii oyin, ẹyin, ati ibi ifunwara, pẹlu awọn iyatọ gẹgẹbi awọn lacto-vegetarians ti o jẹ ibi ifunwara ṣugbọn kii ṣe ẹyin. Awọn vegans ṣe igbesẹ siwaju sii nipa yiyọkuro gbogbo awọn ọja ẹranko. O yanilenu, diẹ ninu awọn ẹni-kọọkan ti o ṣe idanimọ bi awọn ajewebe tun jẹ ẹja.
Awọn eniyan gba ajewewe fun awọn idi pupọ, pẹlu awọn ifiyesi ihuwasi nipa iranlọwọ ẹranko ati ifaramo si ilera. Yiyan ijẹunjẹ yii le jẹ ọrọ ti ara ẹni tabi ti gbogbo eniyan, ti o ṣe idasiran si ori ti idanimọ awujọ. Awọn ajewebe nigbagbogbo n sopọ pẹlu ara wọn, ti o ṣẹda awọn agbegbe ti o da lori awọn iriri pinpin.
Awọn iṣedede ti ajewebe yatọ laarin awọn ẹni-kọọkan ati awọn ẹgbẹ, ti o yori si awọn idiju ti o dagbasoke ni awọn iriri ti awọn vegans ati awọn ajewebe. Ni pataki, awọn ajo bii PETA ti ṣatunṣe awọn ipo wọn ni akoko pupọ. Fun apẹẹrẹ, PETA ni kete ti a gba laaye fun agbara awọn eyin lati awọn ẹiyẹ ẹlẹgbẹ ti o ni abojuto daradara, ṣugbọn iyasọtọ yii ti yọ kuro ni iduro lọwọlọwọ wọn.
Awọn gbongbo ati Itankale ti Ajewebe jakejado Itan-akọọlẹ
Vegetarianism, tabi awọn ounjẹ ti o yọ ẹran kuro ni ojurere ti awọn ounjẹ ti o da lori ọgbin, ni awọn gbongbo itan ti o jinlẹ ti o ni asopọ si awọn eto igbagbọ lọpọlọpọ. Iwa naa le ṣe itopase pada si awọn igba atijọ, pẹlu awọn ẹri ti o ni akọsilẹ ti a rii ninu awọn ọrọ ẹsin lati ọrundun karun BC India. Ijọba Gẹẹsi ti Ilu India ni awọn ọrundun 17th ati 18th yori si akiyesi ati olokiki ti o tẹle ti ajewebe nipasẹ awọn Ilu Gẹẹsi ni Yuroopu.
Awọn eniyan abinibi ni Amẹrika tun ni awọn ounjẹ ti o da lori ọgbin ni kutukutu. Awọn Choctaws, ti ngbe ni Mississippi ode oni ati Oklahoma, jẹ agbe akọkọ ti o ni ounjẹ ti o da lori ọgbin ti o pẹlu agbado ti o pọ, elegede, ati ipẹtẹ ìrísí. Bakanna, awọn Aztecs ati Mayans dagba awọn ọmọ wọn bi ajewebe, ti n ṣe idasi si ọpọlọpọ awọn irugbin, awọn ẹfọ, awọn eso, ati awọn ẹfọ ti a rii ni awọn ibi idana ode oni.
Awọn aṣa ile Afirika, ni pataki ni Etiopia, ti gba awọn ounjẹ ologbele-ajewebe fun igba pipẹ nitori ifaramọ si Awọn iṣe ãwẹ ti Ile ijọsin Orthodox ti Etiopia. Ni Ilu Jamaica ni awọn ọdun 1930, awọn Rastafarians, ti o lodi si ijọba amunisin Ilu Gẹẹsi, ṣe agbekalẹ ẹgbẹ kan ti awọn ajewebe dudu ti wọn rii ọlọrun ti ẹmi ni adari Etiopia Haile Selassie.
Atako ara Etiopia lodi si ikọlu Ilu Italia ni ọdun 1896 ṣe ipa pataki ninu idagbasoke awọn imọlara anticolonial ati ṣe alabapin si idasile ti ẹsin Rastafarian. Awọn ounjẹ ajewebe ara Etiopia, bii awọn ounjẹ “Ital” Rastafarian, ṣe awọn itan-akọọlẹ ọtọtọ ti o so mọ Ijakadi lodi si irẹjẹ, pẹlu iṣẹgun Etiopia ti n ṣe afihan atako lodi si ipin European ni Afirika. Loni, awọn asopọ itan wọnyi tẹsiwaju lati ni agba ati ṣe iwuri fun ọpọlọpọ awọn agbeka ajewebe ni kariaye.
Tun Ka: A okeerẹ Itọsọna si Indian onjewiwa
Awọn anfani ti Yiyan Igbesi aye Ajewebe
Ọpọlọpọ eniyan yan lati tẹle ounjẹ ajewebe fun awọn idi pupọ. Idi pataki kan jẹ fun ilera to dara julọ. Diẹ ninu awọn gbagbọ pe yago fun eran le ṣe iranlọwọ lati mu ilọsiwaju dara si gbogbogbo wọn. Idi miiran ni lati dinku ipalara si ayika ati ẹranko. Nipa jijẹ ẹran, awọn ẹni-kọọkan ni ifọkansi lati dinku ipa wọn lori ile aye ati ṣafihan aanu si awọn ẹranko.
Ni India, o fẹrẹ to idamẹta ti olugbe tẹle ounjẹ ajewewe. Eyi jẹ apakan nitori awọn ilana awujọ ti o ṣe irẹwẹsi jijẹ ẹran. Bibẹẹkọ, ni deede wiwọn ifaramọ eniyan si awọn ounjẹ ti wọn yan le jẹ nija nitori awọn igara awujọ wọnyi.
Ni afikun, awọn ifosiwewe eto-ọrọ ṣe ipa kan ninu awọn yiyan ounjẹ. Diẹ ninu awọn ẹni-kọọkan le jade fun ounjẹ ajewebe nitori owo-wiwọle isọnu to lopin, gbigbe ni awọn agbegbe igberiko, tabi ni iyasọtọ ti aṣa. Awọn aaye wọnyi ṣe afihan oniruuru awọn ifosiwewe eto-ọrọ ti ọrọ-aje ti o ni ipa awọn ilana ijẹẹmu ati pe o le diju oye awọn oniwadi nipa awọn aṣa ijẹẹmu.
Lapapọ, ipinnu lati gba igbesi aye ajewewe ni ipa nipasẹ awọn ifiyesi ilera, mimọ ayika, awọn ilana aṣa, ati awọn ipo eto-ọrọ.
Ajewebe ododo ati Awọn oriṣi miiran
Agbekale ti “ajewebe ododo” ko ni itumọ ti gbogbo agbaye gba. Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn olùṣèwádìí sábà máa ń lo ọ̀rọ̀ yìí láti dá àwọn ẹni kọ̀ọ̀kan tí wọ́n mọ̀ọ́mọ̀ yàgò fún jíjẹ ẹran, adìyẹ, àti ẹja. Ipinsi yii ṣe afihan iwulo ninu awọn ẹkọ ẹkọ ti o dojukọ ihuwasi eniyan, pataki nitori awọn awari lati awọn iwadii ijẹẹmu ni Amẹrika. Iyalenu, ipin ti o ṣe akiyesi ti awọn ẹni-kọọkan ti o ṣe idanimọ bi awọn ajewebe tun pẹlu iru ẹran kan ninu awọn ounjẹ wọn.
Lati gba iyatọ yii ni awọn yiyan ijẹunjẹ, awọn oniwadi ti ṣe agbekalẹ awọn ofin afikun bii “awọn alawẹwẹ ologbele” tabi “awọn ajewebe akoko-apakan” lati ṣapejuwe awọn ti o tẹle ounjẹ ti o da lori ọgbin ṣugbọn lẹẹkọọkan jẹ ẹran. Ẹka-ẹka miiran, ti a mọ si pesco-vegetarians, pẹlu awọn ẹni-kọọkan ti o jẹ ẹja, awọn ọja ifunwara, ati awọn ẹyin ṣugbọn o yẹra fun awọn iru ẹran miiran.
Ni gbogbogbo, ọrọ naa “ajewebe tootọ” le ṣe aini itumọ-gige, ṣugbọn lilo rẹ jẹri iwulo ni oye awọn iṣe onjẹ onjẹ ti o yatọ laarin iwo-ajewebe. Awọn oniwadi lo awọn isọdi wọnyi lati pin awọn iyatọ ti awọn yiyan ijẹẹmu ati oye ti o dara julọ awọn idiju ti awọn ihuwasi jijẹ eniyan.
Ṣe Awọn ajewebe jẹ agabagebe?
Ọpọlọpọ awọn vegans ṣofintoto awọn onjẹ ajewebe, ni imọran wọn ni agabagebe fun jijẹ awọn ọja ẹranko bi ifunwara ati awọn ẹyin. Bibẹẹkọ, oju-iwoye yii jẹ ki o rọrun pupọ awọn idi oriṣiriṣi ti awọn eniyan fi yan ajewewe, gẹgẹ bi a ti ṣalaye nipasẹ Ẹgbẹ Awọn orisun Ajewebe. Awọn idi wọnyi wa lati awọn ifosiwewe eto-aje ati awọn ifiyesi ilera si awọn ero ayika, awọn ayanfẹ itọwo, aanu fun awọn ẹranko, ati awọn ilana ilana iṣe lọpọlọpọ. Ni pataki, awọn ajewebe jẹ awọn ẹni-kọọkan ti o yago fun jijẹ ẹran, pẹlu ẹja ati adie.
Awọn ọrọ ti o ni idiju, diẹ ninu awọn ti o sọ ara wọn ni awọn ajewebe lẹẹkọọkan jẹ ẹran, ṣiṣẹda awọn italaya ni awọn ijiroro nipa ọrọ naa. Nigbati awọn ajewebe, ti o ni idari nipasẹ awọn ero ihuwasi gẹgẹbi yago fun ipalara si awọn ẹranko, jẹ ẹran, wọn le ni iriri ija laarin awọn igbagbọ ati iṣe wọn.
Iyatọ laarin awọn iwa ati awọn iwa eniyan jẹ ọna agabagebe, botilẹjẹpe ọrọ yii ni awọn itumọ odi. Lati koju aiṣedeede yii, awọn eniyan kọọkan le lo awọn ọgbọn bii yago fun awọn ero nipa awọn ẹranko ti a gbin tabi yiyan awọn ọja eran ti o ni ibamu diẹ si awọn ẹranko atilẹba.
Ni ilepa iyipada awọn aṣa olumulo, awọn agbawi ẹranko ti rii pe tẹnumọ agabagebe iwa le ma jẹ ọna ti o munadoko julọ. Iwadii ọdun 2021 nipasẹ Ajumọṣe Humane UK fi han pe iṣafihan ilera ti ko dara ti ẹja agbẹ jẹ itara diẹ sii ni iyanju awọn ibuwọlu ẹbẹ ju awọn ifiranṣẹ lọ nipa agabagebe ile-iṣẹ laarin awọn fifuyẹ. Ni pataki, awọn ifiranšẹ nipa agabagebe ile-iṣẹ ṣe atunkọ pẹlu awọn ajewebe atako-ajọ ninu iwadi naa.
Tun Ka: Kini Awọn aja Gbona Ṣe?
Awọn oriṣi ti Awọn ounjẹ Ajewebe
Awọn ọna oriṣiriṣi lo wa ti eniyan yan lati jẹun bi awọn ajewebe. Awọn oriṣi meji ti o wọpọ pẹlu Ovo-Lacto Vegetarianism ati Diet Vegan. Sibẹsibẹ, o ṣe pataki lati ṣe akiyesi pe awọn ayanfẹ ati awọn yiyan kọọkan le ja si awọn iyatọ laarin iru kọọkan.
- Ovo-Lacto ajewebe: Ovo-Lacto Vegetarians kii jẹ ẹran, ṣugbọn wọn ni awọn ọja ifunwara ati awọn ẹyin ninu ounjẹ wọn. Eyi tumọ si pe wọn jẹ awọn nkan bii wara, warankasi, ati whey. Ẹgbẹ-ẹgbẹ miiran laarin ẹka yii ni Lacto-Vegetarians, ti o jẹ awọn ọja ifunwara ṣugbọn yago fun ẹran ati eyin.
- Ounjẹ ajewebe: Vegans gba ifaramo wọn si ipele miiran nipa imukuro gbogbo awọn ọja eranko lati inu ounjẹ wọn ati igbesi aye wọn, bi o ṣe wulo ati ṣeeṣe. Ounjẹ ajewebe lọ kọja yago fun ẹran; ó tún máa ń mú ẹyin, oyin, ibi ifúnwara, àti àwọn èròjà oúnjẹ mìíràn tí a ń mú jáde kúrò nínú ẹran.
Itọnisọna Ounjẹ ti o rọrun fun Awọn ajewebe
Itọsọna yii n pese alaye taara ti o jade lati Ilera Vegan lati ṣe iranlọwọ fun awọn alajewewe lati ṣetọju ounjẹ iwọntunwọnsi. Fun awọn ti ko jẹ eyin tabi ibi ifunwara, o ṣe pataki lati san ifojusi si awọn ounjẹ kan lati rii daju ilera to dara julọ.
1. Vitamin B12: Pataki fun Vegans: Vegans laisi awọn eyin ati ibi ifunwara lati inu ounjẹ wọn yẹ ki o ṣe akiyesi awọn afikun Vitamin B12 ati ki o jẹ awọn ounjẹ olodi. Vitamin B12 jẹ igbagbogbo ri ninu ẹran, eyin, ati ibi ifunwara, ṣugbọn kii ṣe deede ni awọn ounjẹ ti o da lori ọgbin. O da, awọn afikun B12 ti o wa lati awọn kokoro arun, kii ṣe awọn ọja eranko, wa.
2. Iron: Awọn orisun ti o ni agbara ọgbinIron jẹ pataki fun awọn ajewewe, ati awọn ounjẹ ọgbin lọpọlọpọ le pese ounjẹ pataki yii. Fi awọn ohun kan bii eso-ajara eso-ajara, arọ kan lapapọ, molasses, lentils, spinach, awọn ewa kidinrin, awọn ewa garbanzo, chard Swiss, edamame, ati awọn ewa pinto ninu ounjẹ rẹ. Ṣe ilọsiwaju gbigba irin nipasẹ iṣakojọpọ awọn ounjẹ ọlọrọ Vitamin C sinu awọn ounjẹ ati yago fun awọn afikun kalisiomu lakoko awọn ounjẹ.
3. Zinc: Awọn aṣayan orisun-ọgbinZinc, pataki fun ilera gbogbogbo, ni a le rii ni awọn orisun orisun ọgbin gẹgẹbi oatmeal, tofu, cashews, awọn irugbin sunflower, awọn ewa garbanzo, ati awọn lentils. Lakoko ti zinc jẹ lọpọlọpọ ninu awọn ounjẹ vegan, gbigba le jẹ ipenija nitori awọn phytates ti o wa ninu awọn ounjẹ ọgbin.
4. Omega-3 Fatty Acids: Pataki fun Vegans: Awọn vegans le rii daju pe wọn pade gbigbemi ti a ṣe iṣeduro ti omega-3 fatty acids nipasẹ pẹlu awọn irugbin chia, awọn irugbin flax, walnuts, soybeans, epo soy, epo canola, tofu, ati tempeh ninu ounjẹ wọn. Oju opo wẹẹbu VeganHealth ni imọran gbigbemi ni ikọja iye iṣeduro ojoojumọ lati ṣe atilẹyin alafia gbogbogbo.
Gbigbe si Ounjẹ Ajewebe: Awọn Igbesẹ Rọrun ati Atilẹyin
Ṣiṣe iyipada si ounjẹ ajewewe le rọrun pẹlu iranlọwọ ti awọn eto lati ọdọ awọn ajo ni Amẹrika ati Yuroopu. Ọkan iru awọn oluşewadi ni Sentient Media's Take Action webupeji. O funni ni ọpọlọpọ awọn irinṣẹ lati ṣe atilẹyin fun eniyan ni irin-ajo wọn si ọna ajewewe.
Oju opo wẹẹbu Sentient Media ni apakan kan ti a pe ni Iyipada Ounjẹ, eyiti o pese awọn orisun iranlọwọ. Ọkan ninu awọn orisun wọnyi jẹ eto ijẹri ọjọ 30 kan. Eto yii ṣe iranlọwọ fun awọn eniyan kọọkan lati yipada si ounjẹ ajewewe nipa pipese itọsọna ati atilẹyin fun oṣu kan.
Ni afikun, oju-iwe wẹẹbu nfunni ni agbawi fun awọn aṣayan orisun ọgbin diẹ sii ni awọn ile-iwe gbogbogbo. Igbiyanju yii ni ero lati jẹ ki o rọrun fun awọn eniyan kọọkan, paapaa awọn ọmọ ile-iwe, lati wọle si awọn ounjẹ ajewewe ni awọn igbesi aye ojoojumọ wọn.
Pẹlupẹlu, oju-iwe wẹẹbu n ṣe afihan awọn iṣẹlẹ miiran ati awọn ipilẹṣẹ ti o ṣe agbega ajewebe. Awọn iṣẹlẹ wọnyi le pese atilẹyin siwaju sii, itọsọna, ati iwuri fun awọn ẹni-kọọkan ti o n yipada si ounjẹ ti o da lori ọgbin.
Ni apapọ, awọn orisun bii Oju-iwe wẹẹbu Sentient Media's Take Action pese atilẹyin ti o niyelori fun awọn ti n wa lati yipada si ounjẹ ajewewe. Pẹlu awọn irinṣẹ ati awọn eto wọnyi, awọn ẹni-kọọkan le ṣe iyipada pẹlu igboiya ati irọrun.
Tun Ka: Bawo ni lati Cook Àrùn awọn ewa
Ohun ti O yẹ ki o mọ
Awọn ipilẹ Ounjẹ Ajewewe: Awọn onjẹ jẹun oniruuru ounjẹ bii awọn eso, ẹfọ, eso, awọn oka, ati awọn ewa. Wọn le ṣe awọn ounjẹ ti o rọrun ni ile tabi ra ounjẹ ti a ti ṣetan lati awọn ile itaja tabi awọn ile ounjẹ.
- Awọn orisun Amuaradagba fun Awọn ajewebe: Lati gba amuaradagba, awọn ajewebe jẹ ounjẹ bi awọn ewa, chickpeas, ẹpa, awọn ẹwa dudu, ati soy.
- Awọn ounjẹ Yẹra fun nipasẹ Awọn ajewebe: Awọn ajewebe ko jẹ ounjẹ pẹlu ẹran tabi awọn ọja ẹranko bi ham, adiẹ, ẹran malu, tabi awọn ọbẹ ti a ṣe pẹlu omitooro egungun.
- Awọn anfani ti Jije ajewebe: Yiyan ounjẹ ajẹwẹwẹ le dinku eewu awọn arun onibaje bii àtọgbẹ, titẹ ẹjẹ giga, ati akàn. O tun jẹ ọna lati ṣe atilẹyin iranlọwọ fun ẹranko nipa jijẹ awọn ọja ti a ṣe lati awọn ẹranko. Pẹlupẹlu, jijẹ ajewewe ni a rii bi o dara julọ fun agbegbe ati pe o le ṣe iranlọwọ lati ja iyipada oju-ọjọ.
Fi a Reply