Irony o se meafaigaluega e faʻaaogaina e tusitala e faʻaalia ai le eseesega i le va o mea tatou te faʻamoemoe e tupu ma mea e tupu moni i se tala. E masani lava e tolu ituaiga o faʻalili: faʻaalia, tulaga, ma tautala.
O le fa'ata'ata mata'utia e tupu pe a iloa e le aofia se mea e le iloa e tagata o le tala. E tupu ai le masalosalo ma o nisi taimi e malie ona e mafai ona tatou vaʻai i mea tutupu e ese mai i tagata.
O le fa'alavelave fa'aletonu e tupu pe a iai se eseesega i le va o mea tatou te fa'amoemoe e tupu ma mea e tupu moni. O lenei ituaiga o faʻalavelave e mafai ona faateʻia ma faʻafeiloaʻi ai le au maimoa e ala i le liliuina o le tala i itu e leʻi mafaufauina.
O upu fa'alili e aofia ai le eseesega i le va o le mea e fai mai ma le uiga. E masani ona tupu pe a fai mai e se tasi le faafeagai o le uiga moni, e pei o le taufaaleaga po o se faamatalaga poto.
I tala, o le ironi e faʻaopoopoina le loloto ma le faʻalavelave, ma faʻaosofia ai le aofia e mafaufau atili e uiga i tagata ma le taupulepulega. O se auala mo tusitala e taʻalo ai ma o tatou faʻamoemoega ma faʻaauau pea ona tatou fiafia i mea tutupu faʻaalia.
O le a le Irony?
Irony o se tala faʻasolopito e taʻalo i le eseesega i le va o mea tatou te faʻamoemoeina ma le mea moni e tupu. E fa'aaoga e tusitala ma failauga le fa'alili e fai ai mea malie, fa'atupu masalosaloga, pe tu'u se fa'amalama i se mea taua. E galue e ala i le faʻaalia o le le fetaui i le va o mea o loʻo tupu ma mea na tatou manatu e tupu. O lenei le fetaui e mafai ona tosina atu ai manatu i se vaega o le tala, uiga o se tagata, poʻo se autu lautele.
Vaai faalemafaufau i le faamoemoeina o se mea se tasi i se tala, ae o le faafeagai e tupu, e te ata pe taofia ai oe i le pito o lou nofoa. O lena mimilo fa'afuase'i po'o le fete'ena'i o le mea lea e manaia ai le fa'alili. E fa'aopoopoina le loloto o le fa'asologa, fa'aalia atili e uiga i tagata, ma fesoasoani e fa'ailoa manatu autu i se auala mamana. O lea la, a e tau atu i le fa'alili i totonu o se tusi, ata tifaga, po'o se talanoaga, ia manatua e pei o se fa'ate'ia e fesoasoani e ta'u mai ai se tala e sili atu, sili atu ona fiafia.
Faitau foi: 15 Faaaʻoaʻoga o Autu i Tusitusiga
Talafa'asolopito o le Fa'alili?
E ui lava ina taʻutaʻua e Alanis Morissette le taufaaleaga, na te leʻi faia. O le faʻafetai mo lena mea e maua i se tagata Eleni e igoa ia Eiron, o se tagata faʻatauvaʻa na faʻaaogaina ma le poto e faʻasese ai isi. O lenei mea na fanau mai ai le upu Eleni “eironeía,” o lona uiga o le ‘aʻafia ma le loto i ai o le valea.’ Mulimuli ane, na oo atu i le gagana Latina o le “ironia,” na iʻu ina avea o se gagana faa-Peretania ua faaaogāina lautele i le senituri lona 16.
I tusitusiga, o le irony e avea o se feʻau faalilolilo mai le tusitala i le tagata faitau, faʻaopoopoina vaega natia o uiga ma malie. E sau i ni ituaiga eseese, e pei o le tulaga fa'alili, lea e le mafai ai ona fa'amoemoe i'uga, e pei o se fale fuimu o lo'o mu—o se fa'alavelave fa'ate'ia. O loʻo i ai foʻi le faʻalavelave mataʻutia, lea e iloa ai e le au maimoa se mea e le o iloa e tagata, faʻatupuina le le mautonu. Ma ia aua neʻi o tatou manatu māmā i upu tausuaga, pe a feteʻenaʻi ma le poto upu tautala i le uiga faamoemoeina, e masani ona susu i le taufaaleaga po o le poto.
O le uiga malie e sili atu nai lo na o se feteenaiga o faamoemoega ma mea moni; o se meafaigaluega faʻapitoa e faʻaogaina e tusitala e faʻaulu ai le loloto, malie, ma faʻalavelave faʻafuaseʻi i a latou tala. E pei o se mea manogi tusitusi, o le irony ei ai le mana e suia ai se tala faigofie i se taumafataga manaia mo le mafaufau.
Malamalama i Ituaiga e Tolu o Fa'ata'ita'i
E fa'aopoopoina e Irony se mimilo manaia i tala ma talanoaga. E tolu ituaiga autu o le faʻafefe e mafai ona tatou suʻesuʻeina ina ia sili atu le malamalama i lenei masini tusitusi.
1. Mata'utia Irony
O le fa'alavelave mata'utia, e ta'ua fo'i o le fa'alavelave mata'utia, e tupu pe a iloa e le aofia se mea taua e le iloa e tagata autu o se tala. Mo se faʻataʻitaʻiga, i le tala a William Shakespeare "Othello" mai le 1603, na faʻatuatuaina ai e Othello ia Iago, ae o loʻo iloa e le aofia o Iago e taufaasese. O le isi faʻataʻitaʻiga o loʻo maua i le Fa'alavelave Eleni "Oedipus Rex" saunia e Sophocles, na amata mai i le pe tusa o le 429 T.L.M. I lenei tala, ua leva ona iloa e le au maimoa le taunuuga mataʻutia o le tagata autu aʻo leʻi mauaina e ia lava.
I ni faaupuga faigofie, o le faʻalavelave mataʻutia e pei o se mealilo o loʻo taofia e le au maimoa, ma matamata aʻo tumau pea le le iloa e tagata o faʻamatalaga taua. O lenei masini tusitusi e faʻaopoopoina le masalosalo ma le loloto i le fuafuaga, ma faʻateleina ai le aofia aʻo latou vaʻavaʻai pe faʻafefea ona tali atu tagata pe a latou mauaina le mea moni.
2. Tulaga Tulaga
O le fa'alavelave fa'aletonu e tupu pe a le o'o mai mea e pei ona tatou fa'amoemoeina. Ave, mo se faʻataʻitaʻiga, le tala lauiloa a O. Henry, “O Le Meaalofa a Magi” (1905). I lenei tala, ua filifili se ava e faatau atu lona lauulu uumi e faatau ai se filifili mo le uati faapelepele a lana tane. I le taimi lava e tasi, e faatau atu e lona toalua lana uati e aumai ai se selu mo lona lauulu. O le mea e ofo ai, e leai se tasi o i laʻua e faʻamoemoe o le a faʻaleagaina a latou meaalofa mafaufau e ala i gaioiga a le isi. O lenei fa'alavelave fa'afuase'i o mea na tutupu e fa'atupu ai le fa'alavelave.
O se ituaiga faʻapitoa o faʻalavelave faʻapitoa o le cosmic irony, lea e faʻaalia ai le le fetaui i le va o le atoatoa, lalolagi faʻapitoa ma le faʻatinoga, mea moni i aso uma. E pei o mea e foliga mai e fetaui lelei i le talitonuga, ae i le olaga moni, latou te faia se suiga faʻafuaseʻi ma faʻafuaseʻi. O le malamalama i tulaga fa'aletonu e fa'aopoopoina ai se vaega fa'aopoopo o le fiafia i tala, a'o tatou a'oa'oina e fa'amoemoe i mea e le'i fa'amoemoeina.
Faitau foi: O le a le Fa'atulagaga Fa'atasi? Ituaiga ma Faataitaiga
3. Upu Fa'ata'ata
E tupu le upu fa'alili pe a fai e se tasi se mea, ae le fetaui a latou upu ma le uiga moni. E tupu pe a faʻaalia e le failauga se mea se tasi ae faʻamoemoe moni i se mea e ese. E tupu ai se tulaga malie pe fete'ena'i, ona o lo'o i ai se fete'ena'iga i le va o latou uiga ma mea latou te fai mai ai.
E lua ituaiga autu o upu fa'a'ula'iga: fa'asili ma le fa'amama. O le soona fai e aofia ai le soona fai, ae o le manatu faatauvaa e faaitiitia ai le taua o se tulaga. O le isi ituaiga o upu taufaaleaga o le Socratic irony, lea e faafoliga ai le tagata e le iloa se mea e uunaia ai isi e finau o latou manatu.
O se faʻataʻitaʻiga taʻutaʻua o upu faʻaʻoleʻole e mafai ona maua i le tala taufaaleaga a Jonathan Swift, "A Modest Proposal" (1729). I lenei galuega, ua talanoaina ai e Swift se mataupu ogaoga, ae o le talosaga na ia tuuina mai e matua ogaoga ma ua manino ai o loo ia faaaogaina le taufaaleaga e faitioina ai uiga masani o lona taimi. O upu faalumaluma e faaopoopo ai le loloto ma le malie i fesootaiga e ala i le ta'alo i le va i le va o le mea o loo ta'ua ma le uiga moni.
Tuua se tali