Ki egzanp moral ak etik ak ki konpòtman apwopriye sosyete a ap atann de ou?
Pou jwenn repons kesyon sa yo, isit la se yon atik ki diskite sou egzanp moral ak etik.
Antanke moun k ap viv nan yon sosyete, nou dwe e nou dwe konpòte nou yon fason ki apwopriye. Nou souvan rankontre pwoblèm moral ak etik isit la epi la sou yon baz chak jou.
Li se yon pwoblèm konsyan nan sosyete nou an jodi a. Nou souvan kesyone moral kèk nan moun nou pataje yon kominote ak. Nou ap viv nan yon monn jodi a kote gen kèk moun ki pa respekte moralite.
Ann pale sou moral ak yon definisyon senp nan tèm nan.
Ki sa ki moral?
Moral refere a kwayans sosyal, kiltirèl ak relijye yon gwoup sou sa ki byen oswa sa ki mal. Moral se prensip k ap gide ak estanda sosyete oswa kilti etabli.
Nou espere swiv sèten prensip moral kòm moun k ap viv nan sosyete a.
Sosyete a espere ou se yon moun onèt ak bon moral. Li espere ou pa tronpe, bay manti oswa ou pa yon moun ki malonèt.
Ki sa ki Etik?
Dapre Keydifferences.com, etik se yon branch nan filozofi ki fè fas ak prensip la nan konduit nan yon gwoup. Etik sèvi kòm yon prensip k ap gide pou idantifye sa ki bon oswa sa ki mal.
Kòm yon manm responsab nan yon kominote, ou ta dwe viv dapre kèk nan prensip etik yo ki gen ladan onètete, respè, entegrite, verite, lwayote, ak jistis.
Epitou Li: Tout sa ou bezwen konnen sou vin yon pirate etik sètifye
Ki diferans ki genyen ant moral ak etik?
An jeneral, gen egzanp ak diferans ki genyen ant moral ak etik. Malgre ke gen yon resanblans ant de mo yo lè yo defini, toujou gen diferans.
Tou de moral ak etik te sòti nan mo grèk. Premye a soti nan mo grèk "Mos" ki tou senpleman vle di koutim, pandan y ap dènye a soti nan yon mo ke yo rekonèt kòm "Ethikos" ki vle di karaktè.
Men pi gwo diferans ki genyen ant moral ak etik;
- Moral refere a sa ki byen oswa sa ki mal, pandan y ap etik se sou sa ki bon oswa sa ki mal.
- Moral yo se direktiv ki fèt pa sosyete a. Yon egzanp tipik se ke nou ta dwe toujou di verite a. Etik nan lòt men an se repons a yon sitiyasyon espesifik.
- Etik soti nan mo grèk "Ethikos" ki vle di karaktè, pandan y ap moral yo sòti nan mo grèk "Mos" ki vle di koutim.
- Moral pa aplike nan biznis men etik aplikab nan mond biznis la.
- Moral yo ka varye de kilti a kilti ak nan sosyete a sosyete. Etik rete menm kèlkeswa sosyete, relijyon, oswa kilti.
- Etik yo nan okenn fason eksprime nan fòm deklarasyon men moral yo.
- Paske se gwoup la ki fèt moralite, ou pa gen opsyon pou w panse ak chwazi. Ou gen sèlman yon opsyon pou aksepte oswa rejte. Nan lòt men an, ou gen opsyon pou panse oswa chwazi prensip yo nan etik lavi a.
- Anjeneral, moral yo konsène prensip sa ki byen oswa sa ki mal, alòske etik konsène ak bon ak move konduit.
- Anjeneral, se sosyete, relijyon oswa kilti ki dikte moral. Etik yo chwazi pa moun tèt yo.
Ki egzanp moral yo?
Desizyon moral nou pran pafwa yo baze sou valè pèsonèl nou. Lè w onèt se youn nan prensip moral yo.
Prensip moral yo tou di nou pa tronpe men pafwa moun fè sa pou jwenn yon avantaj. Pa egzanp, yon moun ki bay siksè pase onètete ka deside tronpe pou l jwenn sa li vle.
Triche se yon move, men gen kèk moun ki pral prefere tronpe nan yon sitiyasyon kote li ka detèmine yon rezilta siksè.
Anba a gen kèk egzanp konpòtman moral.
#1. Di verite a
Di laverite se soulaje epi li bati laverite. Lè ou bay moun manti, ou senpleman derespekte yo. Si moun yo konnen ou bay manti tout tan, li pral enposib pou ou jwenn konfyans yo tout tan ankò.
Nan kèk sitiyasyon, di verite a ka prejidis. Men, kèlkeswa jan li difisil, li enpòtan pou nou di laverite. Ki lòt fason nou ka jwenn laverite moun ki bò kote nou yo san nou pa di laverite?
Ou ka sèlman pwouve moun ke ou onèt lè w di laverite.
Epitou Li: Ranpli pwogram fòmasyon pou yon demi maraton
#2. Travay di
Jwenn travay vle di ke ou dakò pou travay pou yon anplwayè epi ou pral ranpli responsablite sa a vini ak travay la. Ou bezwen travay di nan èdtan yo nan shift ou.
Ler nou travay, nou bezwen fer zefor e travay dir. Sa a se sa nou dwe anplwayè nou an pou ban nou opòtinite a e se sa yo konnen kòm etik travay.
Li p ap saj pou chita nan biwo a pa fè anyen epi atann pou w peye. Si ou te anplwaye pou travay pou yon kantite espesifik èdtan, se sa ou ta dwe fè epi ou pa chita alantou fè anyen.
Lè w ap pwomouvwa pa anplwayè ou pou travay di ou ke yo rekonèt kòm yon reyalize estati.
#3. Pa blese santiman lòt moun
Être respè Et fidèl se pami egzanp moral ak etik. Respekte lòt moun vle di tou respekte jan yo santi yo.
Li enpòtan pou w di laverite men pafwa di laverite ka danjere. Nan sitiyasyon kote nou bezwen onèt ak lòt moun, li enpòtan pou nou aprann kijan pou n di laverite san nou pa blese santiman yo.
#4. Peye yon pri ki jis
Li se mechan pou peye yon anplwaye anba, konnen ke anplwaye a merite yon chèk salè pi bon. Yon moun ki dezespereman bezwen yon travay ka pran yon travay ki pa peye.
Li imoral pou yon patwon pran avantaj de yon sitiyasyon konsa. Si yon moun pran yon travay ki pa peye paske li bezwen yon travay tèlman mal, patwon an ta dwe peye moun nan yon chèk ki jis.
Tout moun merite yo peye menm jan, kèlkeswa jan yo dezespere yo ka jwenn yon travay.
#5. Fè lòt moun
“Fè lòt moun menm jan ou ta fè tèt ou” se yon règ ki souvan jwenn nan diferan relijyon atravè lemond.
Jou sa yo li difisil pou moun bliye lè trete yo mal. Yon bon aksyon ka bliye men move aksyon yo fasil sonje. Se konsa, ou ka vle poze tèt ou kèk kesyon.
Èske m ap kontan si yon moun te trete m menm jan m ap trete yo? Ki reyaksyon mwen pral ye si yon moun pale avè m menm jan mwen pale ak lòt moun?
#6. padon
Menmsi sa ka difisil pou yon moun aksepte, li enpòtan pou nou padone moun ki fè nou mal.
Nan diferan relijyon atravè mond lan, padon se yon moral santral. Krisyanis anseye kretyen yo imite karaktè yo nan Jezi Kris la.
Kris la te vin sou tè a pou dedomajman pou pechè yo. Li te padone moun ki te kloure l sou kwa a e sa montre poukisa li enpòtan pou padone moun.
Li difisil pafwa pou padone moun ki fè nou mal. Men, si w kontinye kenbe doulè ak kòlè sa a, bagay yo pral vin pi mal.
Si yon moun te fè ou mal epi li mande eskiz pou sa, ou ta dwe padone li.
#7. Jwe san Patipri
Dapre Helpfulprofessor.com, Fair Play asire ou pa jwenn yon avantaj enjis sou lòt moun pandan konpetisyon.
Pale de fini, nou te wè plizyè atlèt entèdi pou fè konpetisyon nan yon tounwa paske yo te itilize yon sibstans entèdi. Jwèt la mande pou tout atlèt konpetisyon ak jwe san patipri.
Amelyore pèfòmans ak sibstans entèdiksyon pa pèmèt. Atlèt ki sèvi ak sibstans entèdiksyon sa yo ap twonpe.
Epitou Li: 20 pi bon egzanp kilti (konsèy pou elèv)
#8. Respekte Lòt moun
Onètete ak respè se pami egzanp moral ak etik. Nou ta dwe toujou respekte lòt moun, kèlkeswa laj yo, ras yo oswa orijin sosyal yo.
Nou respekte kilti, kwayans, oswa relijyon lòt moun tou, menm sa yo chwazi manje kòm manje.
Ann respekte lòt moun tou lè nou ba yo espas pèsonèl, mande pèmisyon yo epi asire nou pa pale avèk yo malonnèt.
#9. Gen Manniè
Nou te pale sou respè ki sanble tou ak montre bon fason lè kominike avèk lòt moun. Nenpòt moun ki te elve nan yon kay desan ta dwe gen bon fason.
Li montre ou gen bon fason lè ou di mèsi oswa tanpri.
#10. Admèt Fòt
Nou tout se moun ki fè erè nan yon pwen. Pa gen moun ki parfèt epi fè erè se yon bagay trè komen.
Nan lòt pa dwe wè li kòm enkonpetan, gen kèk moun ki chwazi bay manti olye ke yo admèt nan erè yo. Li pa saj lè kèk moun pa vle admèt fòt yo.
Lè nou fè erè, nou ta dwe pran responsablite pou aksyon nou yo epi mande eskiz.
Egzanp Etik
Nou toujou sou sijè a nan egzanp sou moral ak etik.
Men kèk egzanp prensip etik;
#11. Akseptasyon
Aksepte bagay ki diferan se youn nan prensip etik yo. Lè nou respekte kilti, relijyon, kwayans, ak orijin sosyal lòt moun, pral gen mwens pwoblèm nan sosyete a.
Lè nou wè diferans, Lè sa a, gen yon pwoblèm nan rasis oswa ksenofobi ki se tout konpòtman ki pa etik.
#12. Konpasyon
Lè w gen konpasyon, sa montre w gen sousi pou byennèt lòt moun.
Être humain mande tou pou mete yon moun soti nan mizè yo. Pou egzanp, yon pasyan ki gen yon maladi tèminal ka mande etanasya.
# 13. Anpati
Sa a se kapasite a ki pèmèt nou konekte efektivman ak lòt moun, yo pataje ak konprann ki jan yo santi yo.
Montre senpati pèmèt nou konprann emosyon ak konpòtman lòt moun.
# 14. Respè
Nou ta dwe toujou respekte lòt moun, kèlkeswa ras yo, relijyon, orijin sosyal yo, oswa kwayans yo. Nan kèk kilti, respè gen anpil valè, paske pi piti nan sosyete a ap pwostène pou salye ansyen oswa wa yo.
# 15. Charite
Charite se yon atitid bonte ak konpreyansyon anvè lòt moun. Se yon vèti ki enplike byenveyans anvè lòt moun ki gen mwens chans pase tèt nou.
# 16. Jistis
Jistis defini eta oswa karaktè pou yo te jis oswa jis epi li se tou yon vèti ki deklare ke chak moun ta dwe resevwa jijman jis ak pinisyon yo merite.
Epitou Li: Ki Konsèp Sosyolojik yo?
#17. Egalite
Tout moun nan yon sosyete merite pou yo trete menm jan, kèlkeswa ras yo, relijyon, kilti yo, orijin sosyal yo, oswa kwayans yo.
# 18. Transparans
Sa a se yon prensip etik ki gen rapò ak onèt, jis ak konfyans.
Ou pa transparan si ou se yon entèvyou ki chwazi li san yo pa poze yon sèl kesyon pandan entèvyou a.
#19. Responsablite
Responsablite se eta a pou w responsab oswa responsab. Se yon prensip etik nan chak moun ki konprann enpòtans ki genyen nan pwogrè nan estati reyalize.
#20. Entegrite
Lè ou onèt enplike nan gen yon konpòtman ki etik ak moral. Yon moun ki apresye entegrite li ta dwe toujou kenbe pawòl li.
konklizyon
Nou tout konnen sa ki byen oswa sa ki mal ak konpòtman ki montre bon moral. Sosyete a atann pou nou viv dapre kèk nan prensip etik komen yo. Moral se pa règ strik, pito yo se règ ke yon majorite moun konsidere kòm dwa.
Nou espere atik sa a sou egzanp moral ak etik te itil.
Rekòmandasyon
- 15 pi bon liv kretyen pou adolesan an 2023
- Ki jan yo ekri lèt motivasyon pou aplikasyon pou bousdetid ak echantiyon
- Ki Egzanp Konfli Wòl yo? (Konsèy pou elèv yo)
- Ki jan yo ekri yon lèt motivasyon Erasmus ak egzanp
- Top 10 Aplikasyon Redaksyon Pou Android Pou Pi bon Elèv yo
Referans
- https://helpfulprofessor.com/morals-examples/
- https://www.verywellmind.com/morality-vs-ethics-what-s-the-difference-5195271#toc-are-ethics-and-morals-relative
- https://keydifferences.com/difference-between-morals-and-ethics.html
- https://examples.yourdictionary.com/difference-between-ethics-morals-and-values.html
- https://www.lifepersona.com/20-examples-of-ethics-and-morals-in-daily-life
Kite yon Reply