ʻO ke kālā Fiat ke kālā i hana a kākoʻo ʻia e ke aupuni. Loaʻa iā ia ke kālā nui i hoʻopuka ʻia e ke aupuni, e like me ke kālā a i ʻole euro. Eia kekahi, ʻo kēlā me kēia kālā i hana ʻia a hoʻohana ʻia e nā panakō kalepa, ua manaʻo ʻia he kālā fiat. No laila, inā hoʻokomo ke aupuni i kahi kālā hou a i ʻole e hoʻopuka nā panakō i kā lākou kālā ponoʻī, hāʻule ia i ke ʻano o ke kālā fiat.
ʻAʻohe waiwai kūʻokoʻa kēia ʻano kālā e like me ke gula a me ke kālā; akā, pili kona waiwai i ka hilinaʻi a me ka hilinaʻi o ka poʻe i ke aupuni a i ʻole ka ʻōnaehana kālā.
Ma nā ʻōlelo maʻalahi, ke hoʻohana ʻoe i ke kālā pepa a i ʻole nā kālā a ke aupuni a i ʻole nā panakō e hāʻawi ai, ke hoʻohana nei ʻoe i ke kālā fiat. ʻO ia ke ʻano o ke kālā a mākou e hoʻohana mau ai i kēlā me kēia lā no ke kūʻai ʻana i nā mea a me ka hana ʻana, akā he mea nui e ʻike e pili ana kona waiwai i ka paʻa a me ka hilinaʻi o ke aupuni a i ʻole nā hui kālā.
He aha ke kālā Fiat?
ʻO ke kālā Fiat kahi ʻano kālā ʻaʻohe waiwai kino e like me ke gula a me ke kālā. Akā, loaʻa ka waiwai no ka mea ke kākoʻo a mālama ʻia ke aupuni. ʻO nā hiʻohiʻona o ke kālā fiat e pili ana i nā kālā US, nā euro, a me nā paona Pelekane.
Aia kekahi ʻano kālā ʻē aʻe i kapa ʻia ke kālā kūʻai, a i ʻole ke kālā ʻelele. Ma kēia ʻōnaehana, pili ka waiwai o ke kālā i kahi mea kino, e like me ke gula. Eia kekahi laʻana, pili ke kūlana gula i ka nui o ke gula i loaʻa i ka waiwai o ke kālā. Inā nui aʻe ke gula, hiki ke piʻi ka waiwai o ke kālā.
No laila, ma nā ʻōlelo maʻalahi, ʻo ke kālā fiat ke kālā i ʻōlelo ʻia e ke aupuni he waiwai, ʻoiai ke kākoʻo ʻia ke kālā waiwai e kekahi mea maoli, e like me ke gula. ʻO ke kālā a mākou e hoʻohana ai i kēlā me kēia lā, e like me nā kālā a me nā euro, he mau kālā fiat.
E heluhelu pū nō hoʻi: 10 Nā Laʻana Hoʻokele Waiwai
Moolelo o Fiat dala ma ka US
ʻO ke kālā ʻAmelika kahi ʻano kālā kūikawā. Ua kapa ʻia ʻo "fiat money" a ua ʻike ʻia ʻo ia ʻo "legal tender," ʻo ia hoʻi ua ʻae ʻia no ka uku ʻana i nā ʻano ʻaiʻē āpau. ʻO ke kālā kālā ke kālā i ʻōlelo ʻia e ke aupuni he kūpono ke hoʻohana.
I ka wā ma mua, pili ke kālā ʻAmelika i ke gula (a i kekahi manawa kālā). Akā, ua loli nā mea i ka makahiki 1933 i ka wā i hana ai ke aupuni i ke kānāwai i kapa ʻia ʻo Emergency Banking Act. Ma hope o kēlā, ʻaʻole hiki i nā kānaka ke kūʻai aku i kā lākou kālā no ke gula aupuni. ʻO ke kūlana gula, ʻo ia ka mea i kākoʻo ke gula o ke aupuni i ke kālā, i pau i ka makahiki 1971 i ka wā i hoʻōki ai ka US i ka hāʻawi ʻana i ke gula i nā ʻāina ʻē no ke kālā ʻAmelika.
I kēia manawa, ʻaʻohe pilina pili o nā kālā ʻAmelika i ke gula a me ke kālā. Akā, hilinaʻi lākou i ka "manaʻoʻiʻo piha a me ka hōʻaiʻē" o ka Ke aupuni US. ʻO ia hoʻi, hilinaʻi nā kānaka i ke aupuni e kākoʻo i ke kālā. Ua kū kānāwai nā kālā ʻAmelika no ka uku ʻana i nā ʻano ʻaiʻē āpau, ka lehulehu a me ka pilikino. Akā ʻaʻole e like me ka wā ma mua, ʻaʻole hiki iā ʻoe ke hoʻololi iā lākou no ke gula a i ʻole ke kālā ma ka Waihona Waihona o ʻAmelika Hui Pū ʻIa a i ʻole Federal Reserve Bank. No laila, he "kūpono kānāwai" lākou i kēia manawa, ʻaʻole "kālā kūpono" hiki iā ʻoe ke hoʻololi i nā metala makamae.
Nā Laʻana o Fiat Money
Loaʻa i ke kālā Fiat nā kālā e like me ke kālā US, euro, paona Pelekane, Japanese yen, a me India rupee. ʻAʻole kākoʻo ʻia kēia mau mea e nā waiwai kino akā hilinaʻi i ka hilinaʻi o ke aupuni hoʻopuka.
ʻO ka maʻamau, hāʻawi ke kālā fiat i ka hoʻokele waiwai, akā aia nā ʻokoʻa. ʻO Zimbabwe, i ka makahiki 2000, ua kū i nā pilikia koʻikoʻi. No ka hoʻoponopono ʻana i kēia, ua paʻi nui ka waihona kālā i ke kālā, e alakaʻi ana i ka hyperinflation.
I loko o kēia pilikia, ʻO ke kālā o Zimbabwe nalowale 99.9% o kona waiwai. Ua piʻi nā kumukūʻai, koi i nā mea kūʻai aku e lawe i nā ʻeke kālā no nā kūʻai kumu. Ma ke kiʻekiʻe, pono ke aupuni e hoʻolauna i kahi palapala 100-trillion Zimbabwean dollar. I ka hopena, ua ʻoi aku ka ʻae ʻia o nā kālā ʻē aʻe ma mua o ke kumukūʻai o ke kālā Zimbabwe. ʻO kēia hiʻohiʻona he moʻolelo hoʻomanaʻo, e hōʻike ana i nā pōʻino kūpono o nā ʻōnaehana kālā fiat mismanged.
Ua wehewehe ʻia ka waiwai o ke kālā Fiat
Loaʻa i ke kālā Fiat kona waiwai ʻaʻole mai ka pili ʻana i nā waiwai kino e like me ke gula a me ke kālā, akā mai ka hilinaʻi a me ka hilinaʻi o ka poʻe i ke aupuni e hoʻopuka ana. ʻO kahi kumu koʻikoʻi o kona waiwai ʻo ia ka koi o ke aupuni e uku ʻia nā ʻauhau me ka hoʻohana ʻana i ke kālā fiat kikoʻī i hoʻopuka ʻia. ʻO kēia kumukānāwai, i ʻike ʻia ʻo hoʻonaʻauao, e hōʻoia i ka ʻae ʻia ʻana o ke kālā fiat, no ka mea ua koi ʻia kēlā me kēia kanaka e hoʻohana ia no ka uku ʻauhau e pale aku ai i ka hoʻopaʻi a i ʻole ka hale paʻahao.
ʻAʻole like me ke kālā e pili ana i nā waiwai, e like me nā ʻāpana gula a i ʻole nā pili kālā e kūʻai hou ʻia no nā metala makamae, loaʻa wale ka waiwai o ke kālā fiat mai ka manaʻoʻiʻo e kākoʻo ana ke aupuni iā ia. ʻO ka mana o ke aupuni a me ke koi kānāwai e hoʻoholo i nā ʻauhau ʻauhau me ke kālā fiat e hoʻokumu i kahi koi paʻa no ia, e hoʻoikaika ana i kona ʻae ʻana i nā hana like ʻole.
ʻO nā kumumanaʻo ʻē aʻe, e like me ke kumumanaʻo hōʻaiʻē, manaʻo e pili nā kālā āpau i kahi pilina aie-aie. Eia naʻe, aia ka manaʻo waiwai kūʻokoʻa o ke kālā fiat i kona hui ʻana me ka mana aupuni, e hoʻoikaika ana i kona koʻikoʻi i nā hana waiwai o kēlā me kēia lā. ʻO ka mea nui, pili ka waiwai o ke kālā fiat i ka poʻe hilinaʻi i ke aupuni nāna e hoʻopuka ia mea a me ka pono pono o ka hoʻohana ʻana ia mea e hoʻokō ai i nā kuleana ʻauhau.
E heluhelu pū nō hoʻi: 15 ʻO nā Banako Lahui maikaʻi loa ma ʻAmelika
ʻOkoʻa ma waena o ke kālā Fiat a me Cryptocurrency
ʻO ke kālā Fiat a me ka cryptocurrency nā ʻano kālā ʻelua, akā hana ʻokoʻa lākou. Kākoʻo ʻia ke kālā maʻamau, ʻike ʻia ʻo fiat currency, e ke aupuni a i ʻole kahi mana hoʻopuka. Ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, ke hana nei nā cryptocurrencies e like me Bitcoin ma kahi ʻōnaehana decentralized i kapa ʻia blockchain, ʻaʻohe ona mana kikowaena.
Aia ka ʻokoʻa nui i ka mea nāna e mālama. He aupuni ko Fiat kālā a mea hoʻopuka paha ma hope o ia, e hōʻoia ana i kona waiwai. ʻO ka hoʻohālikelike, hilinaʻi nā cryptocurrencies i kahi kaiāulu o nā mea hoʻohana e hoʻoholo i ko lākou waiwai. Hoʻopili pololei kēia alakaʻi kaiaulu i ke kumukūʻai o nā cryptocurrencies a hiki ke alakaʻi i ka hoʻonui a i ʻole ka emi ʻana o ko lākou waiwai, kahi manaʻo i kapa ʻia ʻo deflation a i ʻole ka hoʻonui.
No laila, ʻoiai ke mālama ʻia nei ke kālā maʻamau a hoʻopaʻa ʻia e kahi mana koʻikoʻi, ʻoi aku ka nui o nā cryptocurrencies e like me kahi waiwai kikohoʻe i alakaʻi ʻia e ke kaiāulu. ʻO ka hoʻomaopopo ʻana i kēia ʻokoʻa e kōkua iā mākou e hoʻomaopopo i nā hiʻohiʻona ʻokoʻa o kēia mau ʻano ʻōnaehana kālā ʻelua.
Waiho i ka Reply