Ho utloisisa ho nyatsuoa ha sechaba ke habohlokoa ho bona lefats'e ka litsela tse fapaneng le ho phehella sechaba se hlokang toka. E kenyelletsa ho hlahloba le ho bua ka litaba tsa sechaba sa rona. Ho nyatsa ha sechaba ha se feela ho supa mathata; e boetse e mabapi le ho fana ka litlhahiso.
Ho na le mefuta e fapaneng ea ho nyatsa sechabeng. Ba bang ba shebana le ho se lekane ho kang khethollo ea morabe kapa ho se lekane moruong. Ba bang ba kenella ka har'a mekhatlo ea lipolotiki kapa litloaelong tsa setso tse ka 'nang tsa se be le toka kapa tsa lematsa lihlopha tse itseng.
Ho nyatsoa ho ka tsoa libakeng tse fapaneng, joalo ka libuka, lifilimi, kapa lipuisano tsa metsoalle. E re thusa ho belaella lintho tseo re atisang ho li nka habobebe ’me e re khothalletsa ho nahana ka hore na re ka etsa hore lintho li be betere bakeng sa motho e mong le e mong joang.
Ka ho ikamahanya le ho nyatsuoa ha sechaba, re bula monyetla oa ho ithuta ho eketsehileng ka lefatše le ho utloisisa liphihlelo tsa batho ba fapaneng. Ke sesebelisoa sa phetoho, se re qobellang ho sebetsa molemong oa sechaba seo ho sona bohle ba nang le menyetla le litokelo tse lekanang.
Khalemelo ea Sechaba ke Eng?
Khalemelo ea sechaba e sheba kamoo ho hlophisoa ha sechaba ho lebisang mathateng. Motho ea tšoaeang liphoso sechabeng ha a bontše feela litaba tsena empa hape o fana ka maikutlo a litsela tsa ho li lokisa. Ba ka 'na ba sisinya liphetoho ho etsa hore lintho li be ntle kapa ho bitsa lichifi tse kholo, joalo ka phetoho e felletseng ea tsela eo lintho li sebetsang ka eona.
Mofuta ona oa ho nyatsa o hlahloba hore na lintho tse kang melao, meetlo kapa tsamaiso ea matla li ama batho joang. Ke ho utloisisa hore na ke hobane'ng ha lihlopha tse ling li ka tobana le khethollo kapa li thatafalloa ke ho fumana menyetla. Ka mohlala, motho ea tšoaeang liphoso sechabeng a ka ’na a bua ka hore na litsamaiso tsa moruo li rata ba bang joang ’me tsa senyetsa ba bang molemo, e leng se lebisang ho se lekaneng.
Ka linako tse ling, khalemelo ea sechaba e ikemiselitse ho tlisa liphetoho tse nyane, tseo ho lumellanoeng ka tsona. Ka linako tse ling, e phehella liphetoho tse matla, joalo ka liphetoho tse kholo melaong kapa meahong ea sechaba. Sepheo ke ho etsa hore sechaba se be betere, se be le toka, 'me se be le toka bakeng sa bohle. Bahlahlobisisi ba sechaba ba sebetsa joalo ka mantsoe ho ba ka 'nang ba se na seo ba ka se buang le ho phehella lintlafatso tse molemong oa sechaba ka kakaretso.
Melemo ea Khalemelo ea Sechaba ka Sechaba
Ho nyatsa ha sechaba ho tlisa melemo e mengata sechabeng. E thusa ho totobatsa litlhoko tsa lihlopha tse sotlehileng mme e fana ka melemo e meng e fapaneng:
Ntlha ea pele, e fana ka leseli mabapi le mathata a lihlopha tsa sechaba tse hateletsoeng. Ho sebelisana le ho nyatsa ha sechaba ho lumella batho ho utloisisa maikutlo a fapaneng, haholo-holo ao hangata a sa kenyellelitsoeng litlalehong tse tloaelehileng.
Ea bobeli, e phephetsa litumelo tse tiileng. Ntle le ho nyatsuoa, likhopolo tse siiloeng ke nako kapa tse kotsi li ka ’na tsa tsoela pele li sa hanyetsoe. Khalemelo ea sechaba e hlomella batho ka lisebelisoa tsa ho bona sechaba se betere le ho utloisisa hore na mekhoa ea sechaba e sebetsa joang.
Ho feta moo, e tsamaisa phetoho e bonahalang. Haholo-holo, mesebetsi ea ho nyatsuoa sechabeng, joalo ka buka ea Upton Sinclair 'The Jungle,' e khothalelitse ntlafatso ea molao melaong ea polokeho ea lijo. Ka mokhoa o ts'oanang, makala a khopolo-taba ea bohlokoa joalo ka theory ea merabe e hlokolosi le theory ea molao ea basali a hlohlelletse lipuisano mabapi le ho se lekane ka har'a tsamaiso ea molao.
Qetellong, khalemelo ea sechaba e kopanya khopolo le liketso. Sepheo sa eona ke ho theha sechaba se hlokang leeme, ho susumetsa lipuisano le ho matlafatsa batho ka bomong ho sebetsana le khatello ea bona ka mafolofolo.
Litsela Tse Fapaneng Khalemelo ea Sechaba e Etsahala
Khalemelo ea sechaba e ka nka mefuta e sa tšoaneng. Ke tsela eo batho ba hlalosang maikutlo a bona ka sechaba. Mefuta e meng e kenyelletsa:
1. Khopolo-taba ea Bohlokoa
Mathoasong a lilemo tsa bo-1900, sehlopha se tsejoang e le Sekolo sa Frankfurt sa Jeremane se ile sa hlahisa khopolo e tebileng, mokhoa oa ho sheba sechaba le litaba tsa sona. Ba ne ba lumela hore filosofi e ka sebelisoa ho khetholla le ho rarolla mathata a sechaba. Ba susumetsoa ke Karl Marx le Sigmund Freud, ba nahanang ba rata Jurgen Habermas 'me Theodore Adorno ho tsoa Sekolong sa Frankfurt ba ne ba nahana hore filosofi e ne e se feela taba ea ho fumana tsebo. Ho e-na le hoo, ba ile ba bona e le mokhoa oa ho lokolla batho khatellong ba sebelisa tsebo eo ba e fumaneng.
Ho tloha lilemong tsa bo-1970, khopolo ea ho nyatsa-nyatsa e nametse mafapheng a fapaneng a kang filosofi, saense ea sechaba, kelello, lithuto tsa setso le molao. E ikakhetse ka setotsoana libakeng tse ikhethileng joalo ka theory ea bohlokoa ea morabe le tekano. Libaka tsena tse khethehileng li shebana le ho utloisisa hore na sechaba se sebelisana joang le batho ba fapaneng lihlopha tsa sechaba.
Hoa thahasellisa hore ebe litsebi tse ling tsa maikutlo a bohlokoa li khetha ho kenella ka kotloloho mekhatlong ea sechaba ho fapana le ho bua ka likhopolo tsa thuto. Ba lumela liketsong tse sebetsang ho e-na le likhang tsa khopolo-taba.
Khopolo-taba ea bohlokoa e ntse e le sesebelisoa se matla sa ho hlahloba le ho utloisisa litaba tsa sechaba, ho fana ka lilense tse fapaneng ho lekola le ho rarolla bothata. mathata a sechaba e tobanang le dihlopha tse fapaneng.
2. Khalemelo ea Lingoliloeng
Khalemelo ea lingoliloeng e mabapi le ho ithuta libuka le lipale ho utloisisa hore na li hokahana joang le lefatše le re potileng. Khalemelo ea sechaba ke mofuta o le mong—e sheba ka moo lingoliloeng li bonahatsang sechaba kateng. Ha bahlahlobisisi ba hlahloba buka, ba boetse ba nahanela sebaka sa mongoli sechabeng sa bona le kamoo buka eo e ileng ea ama batho kateng mehleng eo. Ka mohlala, ho nyatsa ha Marxist ho lebisa tlhokomelo tabeng ea hore na buka e tšehetsa kapa e hanyetsa ho hloka toka ha lihlopha tsa sechaba.
Mofuta o mong ke oa ho nyatsa ka mor'a bokoloni, o shebang kamoo lingoliloeng li hlalosang bokolone, moo naha e 'ngoe e laolang le ho tlatlapa e 'ngoe. Bahlahlobisisi ba ithuta kamoo lipale tsena li hlalosang bophelo ba batho ba kolone.
Bahlahlobisisi ha ba hlahlobe libuka tse teng feela—ba boetse ba etsa lipale tse hlahlobang litaba tsa sechaba. Mehlala e meng e tsebahalang ke lipale tsa dystopian joalo ka Lefatše le Lecha le Sebete ka Aldous Huxley or Pula ea liphoofolo ka George Orwell. Fiction ea histori joaloka Pale ea Metse e 'Meli ka Charles Dickens le The Jungle ka Upton Sinclair e boetse e bonahatsa mathata a sechaba.
Ka ho ithuta libuka tsena le ho qapa tse ncha, bahlahlobisisi ba re thusa ho utloisisa le ho nahana ka lefatše leo re phelang ho lona.
3. 'Mino e le Sesebelisoa sa ho Nyatsa Sechaba
Mefuta e meng ea ’mino, e kang punk, rap, le mefuta e meng ea ’mino ea tšepe e simolohile ho nyatsa-nyatseng sechaba. Ba bua ka mathata a ’muso, khatello, le maikutlo a ho soetseha ka tsela eo lintho li leng ka eona. Nka pina e reng "Pretty Vacant" ka Sex Pistols, mohlala. Ke pina ea punk e buang ka kamoo bacha ba neng ba ikutloa ba sa tsotelle boemo ba lipolotiki bo neng bo le teng Engelane lilemong tsa bo-1970.
Mohlala o mong o matla ke 2Pac ea "Brenda o na le Ngoana.” Pina ena ea rap e fana ka leseli mabapi le tšoaro e leeme le ho hloka toka hoo lichaba tse ling li talimaneng le tsona. E bua ka pale ea ngoanana e monyenyane ea tobaneng le maemo a thata, e totobatsang litaba tsa sechaba tse atileng sechabeng.
Ka holim'a tsena, lipina tse ngata ho pholletsa le mefuta e fapaneng li sebetsa e le sethala sa baetsi ba litšoantšo ho hlahisa ho se khotsofale kapa ho nyatsa ho latela litloaelo tsa sechaba. Libini tsena li sebelisa mantsoe le meloli ea tsona ho qholotsa mehopolo le lipuisano ka mathata ao batho ba tobaneng le ’ona, ka sepheo sa ho hlahisa temoso le ho tlisa phetoho. Mofuta ona oa polelo ea 'mino o tsoela pele ho ba sesebelisoa se matla sa litlhaloso tsa sechaba le bobuelli khahlanong le litaba tse fapaneng tsa sechaba.
Leave a Reply