Ho ba sengoli sa bongaka e ka ba khetho e ntle ea mosebetsi haeba u tseba ho ngola hantle 'me u na le semelo sa mahlale kapa bongaka. Bangoli ba tsa bongaka ba etsa litaba tsa bophelo bo botle le meriana bakeng sa bamameli ba fapaneng, joalo ka bakuli, lingaka kapa bafuputsi. Ba ka 'na ba ngola lingoliloeng, litlaleho, kapa esita le thepa ea thuto.
Ho ba sengoli se atlehileng sa bongaka, ho molemo ho ba le kutloisiso e ntle ea likhopolo tsa saense le bokhoni ba ho hlalosa mehopolo e rarahaneng ka mantsoe a bonolo. U kanna ua hloka ho etsa lipatlisiso le ho bokella lintlha ho tsoa ho litsebi ho ngola litaba tse nepahetseng le tse thusang.
Karolong ena, o ka sebeletsa lik'hamphani tsa meriana, mekhatlo ea tlhokomelo ea bophelo bo botle, kapa boithaopo bakeng sa bareki ba fapaneng. Tlhokahalo ea bangoli ba nang le litsebo tsa bongaka e ntse e eketseha hobane kamehla ho na le tlhokahalo ea boitsebiso bo hlakileng le bo tšepahalang lefapheng la bongaka.
Ho ba sengoli sa bongaka, o kanna oa nahana ka ho fumana boiphihlelo ka li-internship, ho nka lithuto tse nepahetseng, kapa ho fumana mangolo a mangolo a bongaka. Ke sebaka se putsang moo o ka kenyang letsoho ho phatlalatseng tsebo ka bophelo bo botle ha o ntse o sebelisa tsebo ea hau ea ho ngola.
Medical Writing ke Eng?
Ho ngola ka bongaka ke mosebetsi o ikhethileng moo batho ba ngolang mefuta e fapaneng ea litokomane bakeng sa tlhokomelo ea bophelo bo botle, lisebelisoa tsa bongaka, kapa meriana. Litokomane tsena e ka ba tsa saense, tsa thuto, kapa tsa papatso.
Bangoli ba tsa bongaka ba na le mosebetsi oa bohlokoa: ba nka tlhahisoleseling e rarahaneng ea bongaka, joalo ka liphetho tsa liteko tsa tleliniki, ebe ba e fetola litokomane tseo mang kapa mang a ka li utloisisang. Bamameli ba bona e ka ’na ea e-ba balaoli, lingaka, bakuli, kapa esita le sechaba ka kakaretso.
Nahana ka sena e le ho etsa hore litaba tsa bongaka tse qhekellang li utloisisehe habonolo bakeng sa motho e mong le e mong. Ba tlameha ho ba hantle ho nka lintlha tse rarahaneng le ho li hlalosa ka mokhoa o hlakileng le o bonolo.
Litlotla tse ling tsa mesebetsi tse etsang mosebetsi o tšoanang le oa bangoli ba tsa bongaka li kenyelletsa puisano ea bongaka, sengoli sa theknoloji, moqolotsi oa litaba oa bophelo bo botle le morekisi oa tlhokomelo ea bophelo. Kaofela li kenyelletsa ho ngola ka lintho tse amanang le bophelo bo botle, ka mekhoa e fapaneng kapa ka merero e fapaneng. Kahoo, haeba motho e mong a ngola 'me a rata lefapha la bongaka, likarolo tsena li ka ba molemong oa bona.
Karolo ea Mongoli oa Bongaka ke Efe?
Sengoli sa bongaka se na le mefuta e fapaneng ea mesebetsi e ipapisitseng le mofuta oa mongolo oa bongaka oo ba tsepamisitseng maikutlo ho ona. Boikarabello bona bo akaretsa:
- Ho Nolofatsa Litaba Tse Ratang: Bangoli ba tsa bongaka ba hlalosa lintlha tse rarahaneng tsa saense le lipatlisiso tsa bongaka ba sebelisa kutloisiso ea bona ea mantsoe a bongaka. Ka mor'a moo, ba hlophisa boitsebiso ka tsela e tšoanelang bamameli. Ka mohlala, ba ka 'na ba sebelisa mantsoe a theknoloji bakeng sa litokomane tse lebisitsoeng ho lingaka le puo e bonolo bakeng sa lisebelisoa tse reretsoeng bakuli.
- Ho netefatsa Maemo a Phatlalatso: Ho bohlokoa hore bangoli ba tsa bongaka ba khomarele litataiso tse tobileng mabapi le sebopeho, litaba le sebopeho sa litokomane. Ho khomarela sena ho tiisa hore lisebelisoa li finyella litekanyetso tse hlokahalang tsa taolo le bohlophisi.
- Ho sebelisana le Litsebi: Hangata bangoli ba tsa bongaka ba sebelisana le bafuputsi, bo-rasaense le lingaka. Tšebelisano ena e ikemiselitse ho buisana ka katleho le tlhahisoleseding ea bongaka ka ho kopanya tsebo ea bona ea ho ngola le tsebo ea litsebi tsa litaba.
Ho feta moo, bangoli ba tsa bongaka ba bapala karolo ea bohlokoa indastering ea bophelo bo botle le ea meriana. Ba theha litokomane tse kang lipampiri tsa lipatlisiso, tlhahiso ea taolo, le lisebelisoa tsa thuto ea mokuli, e tlatsetsang haholo ho phatlalatsoeng ha boitsebiso ba bohlokoa ba bongaka ho batho ba sa tšoaneng.
Hape Bala: Lik'hamphani tse 10 tse Molemohali tsa Phepelo ea Bongaka
Mefuta ea Mesebetsi ea ho Ngola Bongaka
Haeba u ntse u nahana ka mosebetsi oa lipuisano tsa bongaka, ho bohlokoa ho utloisisa mefuta e fapaneng ea likarolo tsa ho ngola tsa bongaka. Likarolo tse 'ne tsa bohlokoa ke tsena:
1. Ho Ngola ka Bongaka ka Thuto:
Mofuta ona oa ho ngola oa bongaka o shebane le ho theha lisebelisoa ho ruta litsebi tsa bophelo bo botle le bakuli ka lithethefatsi le lisebelisoa tsa bongaka. E kenyelletsa litaba tse fumanoang libukeng tsa bongaka, likoranta, lipampitšana tse hlahisang lithethefatsi tse ncha, le lisebelisoa tsa thuto bakeng sa Thuto e tsoelang pele ea bongaka (CME) mananeo. Sepheo ke ho tsebisa le ho ruta, ho etsa hore boitsebiso bo rarahaneng ba bongaka bo fumanehe ho bamameli ba sa tšoaneng.
2. Boqolotsi ba litaba ba Bongaka:
Lingoliloeng tsena li ngoletsoe limakasine le likoranta, tse thusang batho ka kakaretso. Ho fapana le lihlooho tsa koranta ea saense ea bongaka, li entsoe hore li utloisisoe habonolo ke batho ba se nang tsebo ea bongaka. Sepheo ke ho bua ka litaba tsa bongaka ka tsela e khahlang le e utloisisoang ke batho ba bangata.
3. Phatlalatso ea Bongaka:
Bangoli lefapheng lena ba theha litaba tse reretsoeng ho khothaletsa le ho rekisa lithethefatsi le lisebelisoa tsa bongaka. Mehlala e kenyelletsa libuka tsa koetliso ea thekiso bakeng sa baemeli ba meriana le libukana tse ajoang liofising tsa lingaka ho tsebisa bakuli ka meriana kapa liphekolo tse fapaneng. Sepheo ke ho bapatsa ka katleho lihlahisoa tsa bongaka ho batho ba fapaneng ba amehang.
4. Regulatory Medical Writing:
Mekhatlo e laolang e kang Tsamaiso ea Lijo le Lithethefatsi (FDA) e laela lisebelisoa tsa bongaka le lik'hamphani tsa meriana ho hlahisa litokomane tse khethehileng bakeng sa tumello ea sehlahisoa. Litokomane tsena, joalo ka litlaleho tsa boithuto ba tleliniki, kakaretso ea polokeho le ts'ebetso, litlaleho tsa litaba, le kenyelletso ea sephutheloana sa lithethefatsi, li bohlokoa bakeng sa ho tsamaellana le litekanyetso tsa taolo le ho netefatsa polokeho le katleho ea sehlahisoa.
Mokhahlelo o mong le o mong oa ho ngola oa bongaka o hloka litsebo le tsebo e khethehileng, ho fana ka bamameli le merero e fapaneng indastering ea tlhokomelo ea bophelo.
Hape Bala: Likolo tse 44 tse Molemohali tsa Bongaka tse maemong a UK
Mokhoa oa ho ba sengoli sa bongaka
Ho fumana mosebetsi oa ho ngola oa bongaka ha ho latele tsela e tsitsitseng, empa ho na le mehato e 'maloa eo u ka e nkang ho bula tsela bakeng sa leeto le atlehileng lipuisanong tsa bongaka.
1. Litlhoko tsa Thuto bakeng sa Mesebetsi ea ho Ngola ea Bongaka
Ho phehella mosebetsi oa ho ngola oa bongaka, ho ba le lengolo la bachelor mafapheng a kang bongaka, saense (joaloka biochemistry), kapa Senyesemane ho bohlokoa. Hangata bahiri ba khetha batho ba nang le tsebo ea bongaka kapa saense ea bophelo bakeng sa mesebetsi ena. Le ha li-degree tsa bongoli kapa Senyesemane le tsona li ka ba molemo, ho li kopanya le boiphihlelo bo sebetsang lefapheng la bongaka ho ntlafatsa menyetla ea hau haholo.
Le ha ho sa tlamehe ho ba le lengolo la maemo a holimo, bangoli ba bangata ba atlehileng ba bongaka ba tšoere e le 'ngoe. Ho fumana lengolo le phahameng ho ka phahamisa botle ba hau joalo ka mokhethoa oa mosebetsi. Ho fumana boiphihlelo lefapheng la bongaka hammoho le mangolo a hau a thuto ke habohlokoa. E bontša kutloisiso ea hau ea maikutlo a bongaka, e etsa hore u be mokopi ea ipiletsang haholoanyane lefapheng la tlholisano la mangolo a bongaka.
2. Nka Lithuto tsa Inthanete bakeng sa Tsebo ea ho Ngola ea Bongaka
Nahana ka ho ingolisa lithutong tsa ho ngola tsa bongaka inthaneteng ho fumana litsebo tsa bohlokoa lefapheng lena. Mananeo a mangata a thehiloeng marang-rang a fumaneha, a fana ka leseli le felletseng mabapi le mongolo oa bongaka. Mohlala, American Medical Writers Association (AMWA) e tsebahala ka lithuto tsa eona tse tsebahalang sebakeng sena.
Ntlafatsa bokhoni ba hau ka ho fapanyetsana thuto ea hau. Batla lithupelo tse akaretsang tse koahelang mangolo a saense le botekgeniki hammoho le lithupelo tse khethehileng tsa ho ngola tsa bongaka. Ha boiphihlelo ba hau ba ho ngola bo pharalletse, kutloisiso ea hau ea mekhoa le mekhoa e fapaneng ea ho ngola e tla matlafala.
Lithuto tsena ha li rute feela lintho tsa motheo tsa ho ngola tsa bongaka empa li boetse li hlahlobisisa le ho rarahana ha ho fana ka boitsebiso ba saense ka katleho. Ka letoto la lithuto tseo u nang le tsona, u tla ba le tsebo e felletseng e hlokahalang bakeng sa katleho lefapheng la ho ngola tsa bongaka.
3. Khetha Bokhabane ba Hao ba Bongaka
Ho fumana sebaka sa hau lefapheng la bongaka ho bohlokoa. U ke ke ua tseba ntho e 'ngoe le e' ngoe ea bongaka, kahoo tsepamisa maikutlo ho se lumellanang le tsebo ea hau le litakatso tsa hau. Nahana ka litsebo tse fapaneng tse ipapisitseng le seo u se ratang le moo matla a hao a leng teng.
Ho bohlokoa ho nahana ka libaka tse ikhethileng tse u khahlang haholo ka har'a bongaka, joalo ka opereishene, bongaka ba bana, lefu la pelo, kapa likarolo tse ling tse ikhethang. Ka ho fokotsa maikutlo a hau, u ka nehelana ka nako le boiteko ba hau ho ba setsebi sebakeng se itseng, ho ntlafatsa menyetla ea hau ea ho ipabola tšimong eo u e khethileng.
4. Ithute Melao le Tataiso ho Ngola ka Bongaka
Ho ipabola litabeng tsa bongaka, ho bohlokoa ho utloisisa mantsoe a ikhethileng le ho latela tataiso ea tekheniki. Kamora ho supa sebaka sa hau se ikhethileng, batlisisa ka har'a jargon e nepahetseng ea bongaka le melaoana e amanang le niche ea hau.
Lisebelisoa tsa bohlokoa bakeng sa litataiso tsena li ka fumanoa liwebsaeteng tsa molao tsa mekhatlo e laolang joalo ka FDA. Ho phaella moo, e Lekhotla la Machaba la Harmonization of Technical Requirements for Pharmaceuticals for Human Use (ICH) sebaka sa marang-rang se fana ka leseli le felletseng.
Ho tloaelana le mantsoe le litataiso tsena ho tla ntlafatsa tsebo ea hau ea ho qapa litaba tsa bongaka tse nepahetseng le tse lumellanang, ho netefatsa ts'epo le ts'ebetso ea ho ngola ha hao tšimong.
5. Fumana Boiphihlelo bo Sebetsang Bakeng sa Mesebetsi ea ho Ngola ea Bongaka
Ho boloka mesebetsi ea ho ngola ea bongaka, ho molemo ho fumana tsebo ea matsoho lipatlisisong tsa bongaka. Qala ka ho batla maemo a ho kena mekhatlong ea lipatlisiso kapa joalo ka mothusi oa laboratoring. Likarolo tsena li fana ka ts'ebeliso ea bohlokoa ho mefuta e fapaneng ea masimo le mekhoa.
Ho sebetsa libakeng tse joalo ho fana ka menyetla ea ho ithuta ka pokello ea lintlha, tlhahlobo, le ho ngola ha mahlale, ho matlafatsa mangolo a hau a boithuto bakeng sa ho ngola litaba tsa bongaka nakong e tlang.
Ho feta moo, marang-rang ka har'a mekhatlo ena e ka bula tsela bakeng sa menyetla ea menyetla ea mesebetsi kapa boeletsi. Ho theha motheo o tiileng lipatlisisong tsa bongaka ho tla ntlafatsa haholo menyetla ea hau le bokhoni ba ho phehella mosebetsi oa ho ngola oa bongaka.
Hape Bala: Mokhoa oa ho Kena Sekolong sa Bongaka sa Harvard
6. Theha Setsi sa ho Ngola bakeng sa Likopo tsa Mosebetsi
Ho theha potefolio ho bohlokoa ha u etsa kopo ea mesebetsi. Bahiri ba rata ho bona mehlala ea lengolo la hau ho lekanya bokgoni ba hao. Potefolio e bonts'a bokhoni ba hau hantle. Se ke oa tšoenyeha haeba ha o so phatlalatsoe pele.
U ka etsa litokomane tsa sampole bakeng sa potefolio ea hau feela. Kenyelletsa likotoana tse fapaneng - lingoloa, lingoloa kapa litlaleho - ho bonts'a bokhoni ba hau bo fapaneng. Esita le merero ea botho kapa likotoana tsa sekolo e ka ba litlatsetso tsa bohlokoa.
Etsa bonnete ba hore potefolio ea hau e hlophisitsoe hantle 'me e fumaneha habonolo, e ka ba ka mokhoa oa digital kapa oa khatiso. Ke monyetla oa hau oa ho bonts'a talenta ea hau le ho hapa tlhokomelo ea bahiri ba ka bang teng, ho paka hore o tšoaneleha bakeng sa mosebetsi.
7. Eba sengoli sa bongaka se tiisitsoeng le AMWA kapa EMWA
Ho ba setho sa Mokhatlo oa American Medical Writers (AMWA) ho bula menyako ea menyetla ea bohlokoa lefapheng la ho ngola ka bongaka. Botho ha bo thuse feela ho fumana mangolo a mangolo a bohlokoa empa bo boetse bo fana ka phihlello ea letlotlo la lisebelisoa tsa profeshenale, tse matlafatsang menyetla ea mesebetsi.
Bakeng sa ba Europe, Mokhatlo oa Bangoli ba Bongaka ba Europe (EMWA) o bonts'a linyehelo tsa AMWA, ho fana ka litlhoko tse tšoanang tsa setsebi ho ngotseng bongaka. Ho ba setho sa mokhatlo o mong le o mong ho fana ka mokhoa oa ho fumana tumello le letlotlo la lisebelisoa ho ntlafatsa hau leeto la mosebetsi lefapheng la ho ngola tsa bongaka, ho sa natsoe hore na u sebakeng sefe.
8. Sebelisa Lihokelo bakeng sa Mesebetsi ea ho Ngola ea Bongaka
Ho ba le marang-rang a matla ho bohlokoa bakeng sa ho fumana li-gigs tsa bongaka tse tsitsitseng. Ho kenela AMWA ho fana ka phihlello ya dikopano le diketsahalo, ho o hokahanya le bao e ka bang bahiri ba hao. Lula u kopana le bao e kileng ea e-ba basebetsi-'moho le uena ho tloha mesebetsing ea nakong e fetileng ea bongaka-hangata e lebisa ho ba etellang pele mesebetsi. Ntle le moo, hlahloba liboto tsa mesebetsi le li-folate tsa sechaba ho fumana menyetla.
Ho sebelisana le marang-rang a hau, ho ea liketsahalong tsa indasteri, le ho lula u hokahane ka mafolofolo ho ka ntlafatsa haholo menyetla ea hau ea ho fumana mosebetsi o tsitsitseng oa ho ngola bongaka. Boiteko bona bo holisa ponahalo ea hau le ho bula menyako ea menyetla e mengata tšimong.
Leave a Reply