Leeme la morao-rao ke eng, 'me mehlala e tloaelehileng ka kakaretso ke efe?
Hindsight bias ke mofuta oa leeme la kelello moo batho ba nkang liketsahalo tsa nakong e fetileng e le tse ke keng tsa qojoa kapa tse ka lebelloang esale pele. E etsa hore batho ba ikholise hore esale ba tseba hore na liketsahalo tse fetileng li tla etsahala joang.
Ka kakaretso, batho ba atisa ho nahana ka maemo a 'maloa a hore na lintho li tla tsamaea joang nakong e tlang. Leha ho le joalo, re ka bolela esale pele hore liketsahalo li tla tsamaea ka tsela e itseng empa eseng ka nepo kamoo ho neng ho tla ba kateng qetellong.
Re tla buisana ka mehlala ea leeme la morao-rao 'me mohlomong, u bile boemong bo ts'oanang ka mehlala e' maloa tataisong ena.
Tlhaloso ea Leeme la Hindsight
Leeme la Hindsight ke mofuta oa leeme la kelello le etsang hore batho ba lumele hore ketsahalo e itseng ea nakong e fetileng e ne e ka tsejoa esale pele kapa e ke ke ea qojoa. Sena se etsahala hobane hangata batho ba lumela hore ba tseba sephetho sa ketsahalo ea lipapali, leano la khoebo, kapa hore na kamano e tla ba joang.
Batho ba lumela hore ba ka bolela esale pele phello ea ketsahalo le pele e qala.
Na ba etsa likhakanyo tsee ho latela tlhahlobo ea lipalo-palo kapa ke maikutlo a ka hare feela? Che, ka maikutlo a ka, ke nahana hore ke ho ba le maikutlo ho feta ho tsamaea ka lipalo kapa lipalo.
Matsatsing ana re bona batho ba bolela esale pele ka maemo a fapaneng a hore na liketsahalo tse tlang li tla etsahala joang. Ba bona ka mahlo a kelello maemo ana a sa tšoaneng empa bonneteng, ha ba na bonnete ba hore na ho tla etsahala eng ho bona.
Ho sa tsotellehe hore na boemo bo tla ba bofe ka mor'a hore ba bolele esale pele, batho ba tla tšoana le "Ba e bone e tla". Empa na qalong ba ile ba nahana ka boemo boo qetellong bo ileng ba etsahala?
Leeme la morao-rao le ka etsahala ha ketsahalo e boletsoeng esale pele e fana ka sephetho se fosahetseng. Batho ba atisa ho lebisa tlhokomelo e kholo liphellong tse mpe tsa liketsahalo ho e-na le liphello tse ntle.
Leeme la morao-rao le ka etsa hore batho ba nahane hore ba "tseba" kamano ea banyalani e ke ke ea tšoarella.
Hape Bala: Mehopolo ea Sociological ke Efe? (Malebela bakeng sa Baithuti)
Hindsight Leeme Mehlala
Ha re shebeng mehlala e seng mekae ea leeme la morao-rao.
Likamanong
Leeme la morao-rao le ka etsa hore batho ba nahane hore ba "tseba" kamano ea banyalani e ke ke ea tšoarella.
Na re ka hla ra tsebahatsa Lipapitla tse khubelu pele batho ba babeli ba baholo ba qala kamano? Re atisa ho utloa mantsoe a kang "Ke ne ke tseba hore o na le mathata" kapa lintho tse kang "Ke lekile ho u bolella hore ke litaba tse mpe".
Ho fumana molekane ea phethahetseng bakeng sa kamano e tšoarellang nako e telele ho ka kenyelletsa ho feta lethathamong la 'eseng motho ea nepahetseng'. Ho batla molekane ea phethahetseng le ea loketseng ke karolo ea leeto.
Likamano ka linako tse ling ha li tsamaee ka tsela eo re e lebeletseng. E, ho tsoa ka letsatsi la pele hangata ho monate ebile ke phihlelo e sa lebaleheng.
Qalong ea kamano, re hlokomoloha boitšoaro ba mofuta ofe kapa ofe oo re neng re ke ke ra o mamella nako e telele. Mohlomong ha se nako ea ho qala ho belaela mme ho fana ka nako ho tla fetola maemo.
Empa, ha lintho li qala ho tsoa taolong 'me re se re sa khone ho li mamella, re itšetleha ka leeme la morao-rao le motsoalle ea tšepahalang. Mona ke ha metsoalle ea rona e haufi e qala ho bua lintho tse kang "Ke ne ke tseba hore sena se tla etsahala".
Ho itloaetsa Stock
Ho ba morekisi oa setoko sa litsebi ho kenyelletsa khatello ea maikutlo e ngata. Batho ba mosebetsi ona ba ba le khatello ea maikutlo 'me ho fosahetse ka li-stock e ka ba ntho e senyang tšepo ea motho.
Ha e le hantle, li-stock brokers li bontša maikutlo a morao-rao, haholo-holo sebokeng sa sehlopha. Ho ka 'na ha tšoaroa seboka sa sehlopha ho buisana ka lintho tse ka rekoang le tsela ea ho ea pele.
Nakong ea seboka sena sa sehlopha, maikutlo a 'maloa a tla hlahisoa' me a mang e tla ba a setoko se itseng 'me a mang a be khahlanong le li-stock.
Ka mor'a seboka, sehlopha se ile sa etsa qeto ea ho khetha li-stocks tse seng kae ho tsetela ho tsona. Ba sebelisa limilione ho reka likarolo tse 'maloa. Haeba e 'ngoe ea likarolo e hlōleha, ho tla lula ho e-na le maikutlo a mangata ho sephetho sa morao-rao.
Batho ba tla qala ho bua lintho tse ngata tse kang "Ke ne ke tseba hore sena se tla etsahala" kapa "Ke ne ke tseba hore se tla theoha".
Ho bua lintho tse kang tsena ha ho thuse boemo ebile ha ho etse hore motho a ikutloe a le betere. Empa motho ea buang mantsoe ana ho ka etsahala hore a se ke a angoa ke phello ena e mpe.
Ho Hlahisa Lihlahisoa tse Ncha
Khoebong, sepheo ke ho ba boqapi, ho etsa lihlahisoa tse ncha ho hohela bareki. Leha ho le joalo, ho hlahisa sehlahisoa se secha ho hloka lisebelisoa tse ngata.
Khamphani e ka sebelisa limilione ho Patlisiso le Nts'etsopele bakeng sa sehlahisoa se secha. Hore k'hamphani e tsebise sechaba sehlahisoa sa eona se secha, e tla hloka ho sebelisa chelete e ngata ho bapatsa.
Haeba sehlahisoa se secha se hlahisoang sechabeng se hlōleha 'me limilione tse sebelisitsoeng ka bobeli ho etsoa le ho bapatsa li lahleha, batho ba tla bua.
Sena e tla ba haholo-holo ba nkang liqeto ba tletlebang ka ho hloka tlhahisoleseding e lekaneng. U tla bona leeme la morao-rao le ntse le sebetsa kaha baetsi ba liqeto ba tla be ba tletleba.
Hape Bala: 15 Mehlala ea Boitšoaro bo Fetohang
The Monday Morning Quarterback
Papali e ntle ea bolo ea maoto ea Amerika e shebelloa ke limilione, haholo nakong ea Super Bowl.
Ha e le hantle, balateli ba bolo ea maoto ba Amerika ba atisa ho nyatsa liketso tsa libapali le bakoetlisi. Re na le baatlelete ba bangata ba nang le boiphihlelo ba lilemo papaling.
Lihlopha tsa NFL li leka-lekane 'me sehlopha sefe kapa sefe se ka hapa papali ea sona ka letsatsi lefe kapa lefe. Ka lebaka la sena, ho bolela esale pele liphello tsa lipapali ho thata.
Empa ha e thibele ho khutla ha Mantaha hoseng ofising.
Hangata balateli ba bolo ea maoto ba etsa lipolelo tse seng kae tsa hore mokoetlisi “o ne a lokela ho tseba hamolemonyana” hore papali eo e ne e tla bitsoa ke sehlopha se seng.
Liphoso Tsa Lipolotiki
Hangata bo-ralipolotiki ba nkoa ba sa tšoanelehe ebile ba sa hlomphehe. Re ba bitsa ba sa tšoaneleheng bakeng sa tabatabelo ea bona ea boithati.
Re ba bitsa ba sa tsebeng letho le baithati ka lebaka la litšepiso tsa bona tse se nang thuso, liqeto tse mpe, le tšebeliso e mpe ea lichelete ho nts'etsapele meaho e itseng.
Re lla ka tšebetso ea bona liofising empa ha re ka fuoa monyetla oa ho ba boemong boo, ha ho letho leo re ka le etsang ka tsela e fapaneng. Ho ba ralipolotiki ho hloka se fetang seo re se nahanang.
Ho thata ho fumana ralipolotiki a le mong ea phethahetseng ea tla khahlisa motho e mong le e mong ka ts'ebetso ea hae ofising.
Morutabana o kgalema Moithuti
Hangata matichere a khalemela liithuti tsa bona bakeng sa liqeto tse itseng tseo ba li entseng tseo ka nako eo li ka nkoang e le lithoto.
Boitšoaro ba ngoana bo bontša hore ha a na phihlelo e fokolang 'me ha a khone ho iketsetsa liqeto. Ho ntse ho e-na le boemo bo tlaase ba tsoelo-pele ea bophelo.
A re lumele hore ka linako tse ling bana ba ka teneha ’me sena se ka ’na sa etsa hore batho ba baholo ba ba omanye. Ka mohlala, matichere ka linako tse ling a hoeletsa bana.
Ngoana o lokela ho amohela khalemelo ho sa tsotellehe boiteko leha e le bofe bo entsoeng qalong ba ho etsa lintho hantle.
Leha ho le joalo, mosuoe o entse liphoso tse ngata bophelong bohle ba hae. Boemo ba hae ba hona joale bo mo fa tokelo ea ho ahlola ngoana.
Hape Bala: Mehlala ea Tlhahlobo ea Puo ke Efe?
Letlapa le Senyehileng
Ha u le motho e moholo, u etsa qeto ea ho hloekisa k'habote ka kichineng ea hau. U nka poleiti, u e behe holim'a khaontara.
U tsoela pele ho hloekisa 'me ka phoso u kokota poleiti ho tloha khaontareng. Sejana se pshatleha fatše ka kichineng: oh no!
Hona joale o tlameha ho hloekisa 'me u ka ipeha molato' me u re "Ke ne ke lokela ho tseba hore ke se ke ka beha poleiti ena holim'a counter".
Ho ipeha molato ka ho se bone esale pele se ka beng se etsahetse ka poleiti ke mohlala oa leeme la morao-rao.
Ho Becha ka Lipere
Ho na le lipina tse ngata tse lumellang ho becha hape li tla fana ka libukana tse nyane tse nang le leseli mabapi le lipere peisong e ngoe le e ngoe.
Bukana ena e nyenyane e tla ba le tlhahisoleseding e itseng ka pere e 'ngoe le e 'ngoe joalo ka hore na e boima bo bokae le rekoto ea eona ea mabelo, le pina eo e e bapalang ka mokhoa o motle ka ho fetisisa.
Ho becha ka lipere ho monate ebile ho monate ho bona ha li matha ka lebelo le felletseng. Le hoja sena se le monate ebile se thabisa, ho bolela esale pele hore na ke pere efe e tla hlōla peisong ho thata le ho feta.
Ehlile, batho ba bolela esale pele mme ba hlola mme ba lahlehetsoe hangata.
Ho sa tsotellehe hore na phello ea lebelo e ka ba efe, u tla lula u utloa batho qetellong ea lebelo ba re “Ke ne ke tseba hore o tla hlōla”. Ena ke e 'ngoe ea mehlala ea leeme la morao-rao, ho nahana hore u tseba hore na lintho li tla tsamaea joang le pele li qala.
Liqeto tsa ho hira
Bakopi ba mesebetsi ba kanna ba hlahisa tlhahiso e ntle haholo 'me ba sebetse hantle lipuisanong.
Mosebetsi o kholisang lipuisanong o ka 'na oa se ke oa bapala ka tsela e tšoanang mosebetsing. Mosebetsi e ka 'na eaba o sebetsa hantle mosebetsing oa hae kapa ho ba hira e ka ba phoso e kholo ho khampani.
Kaha lefapha la HR ke lona le ikarabellang bakeng sa ho hira, setsebi sa HR se tla re "Ke ne ke tseba hore ba ne ba loketse mosebetsi" haeba khiro ea morao tjena e sebetsa. Haeba lintho li ne li sa tsamaee kamoo ho neng ho reriloe kateng, mookameli oa HR a ka 'na a re "Ke ne ke tseba hore ha baa phethahala bakeng sa mosebetsi".
Hape Bala: 10 Mehlala ea Bohata ea ho Bea Mabaka
Liketso tsa Sesole
Ho tloha ha re ne re khona ho tsamaea re otlolohile. Ho theosa le histori, ho ’nile ha loanoa lintoa tse ngata ’me linaha li hlaseloa.
Mathoasong a 21st lekholong la lilemo la lilemo, lefatše le paka ha United States e hlasela Iraq ka lebaka la pelaelo ea hore naha ea Asia e na le sebetsa sa timetso e khōlō. Maamerika a ile a bolela hore a na le bopaki ba hore Iraq e na le libetsa tse joalo tsa timetso e khōlō.
Tlhaselo e ile ea fela 'me ha ho letho le ileng la fumanoa joalokaha Maamerika a ne a bolela.
Ka mor'a sena, baqolotsi ba litaba ba bangata ba ile ba qala ho fetola lipale tsa bona. Pele ho tlhaselo ea Iraq, ho ne ho e-na le lingoliloeng tse ngata tse tšehetsang taba ea hore naha e na le libetsa tse bolaeang batho ba bangata.
fihlela qeto e
Leeme la Hindsight ke mofuta oa leeme la kelello le etsang hore batho ba lumele hore ketsahalo e itseng ea nakong e fetileng e ne e ka tsejoa esale pele kapa e ke ke ea qojoa. Sena se etsahala hobane hangata batho ba lumela hore ba tseba sephetho sa ketsahalo ea lipapali, leano la khoebo, kapa hore na kamano e tla ba joang.
Leeme la morao-rao le ka etsahala ha ketsahalo e boletsoeng esale pele e fana ka sephetho se fosahetseng. Batho ba atisa ho lebisa tlhokomelo e kholo liphellong tse mpe tsa liketsahalo ho e-na le liphello tse ntle.
Litlhahiso
- 10 Mehlala ea Asynchronous ea ho Ithuta Matla le Mefokolo
- Phapang Pakeng Tsa Tlhamo e Hlalosang le ea Khang
- Mokhoa oa ho Sebelisa Maikutlo a Mosebetsi
- Litsela tse 10 tsa ho Beha Litebello tse Phahameng ka Phaposing
- Litsela tse 10 tsa ho Beha Litebello tse Phahameng ka Phaposing
References
- Scribbr: Hindsight Bias ke Eng? | Tlhaloso & Mehlala
- Thuso Moprofesa: Mehlala e 15 ea Leeme la Boiketlo
- Nirandfar: Leeme la Maikutlo: Lebaka Leo U Etsang Liqeto Tse Tšabehang Tsa Bophelo
- JJJ Christensen-Szalanski, CF Willham - Boitšoaro ba Mokhatlo le ..., 1991: Leeme la ho sheba morao: Tlhahlobo ea meta
- NJ Roese, KD Vohs - Maikutlo a saense ea kelello, 2012; Khethollo ea maikutlo
- RF Pohl, E Erdfelder - Maikutlo a kelello, 2016: Boiketlo ba maikutlo
Leave a Reply