O le Inisinia o se Saienisi? I totonu o le STEM fanua, e masani ona fenumiai tamaiti aʻoga i le eseesega i le va o inisinia ma le saienisi.
I mataupu uma e lua, e tatau i tamaiti aʻoga ona faʻaogaina ma suʻe mea, auai i faʻamatalaga faʻavae molimau, ma galulue faʻatasi. Ae ui i lea, e iai le eseesega autu i le va o vaega e lua o suʻesuʻega.
Inisinia ma saienitisi na taʻitaʻia mea fou i a latou lava matata. Ae faimai foi le Kolisi o Inisinia a le Iunivesite o Boston, e le mafai ona fa'avasegaina inisinia o se vaega laiti o saienitisi.
A'o tu'uina atu e inisinia fofo i fa'afitauli moni o le lalolagi, e sili atu le taula'i atu o saienitisi i le lalolagi fa'anatura ma le auala e galue ai le atulaulau. E mana'omia uma inisinia ma saienitisi i le faia o su'esu'ega fa'asaienisi.
Mulimuli ane, o saienitisi ma inisinia e faia se sao taua i le alualu i luma o tagata, ma o le va i lo latou va e le tele e pei ona foliga mai. E fa'alagolago pe fa'aosofia oe e a'oa'o le tele e uiga i se mataupu e te mafaia po'o le lava fo'i lou a'oa'oina e fai ai se mea fa'atino ma mea e te iloa (ma manatua, e le'o fa'atasi le lua).
O se faʻamatalaga faigofie o le "O le inisinia o se saienisi?"
Saienisi o le tino o le poto e su'esu'e ai le lalolagi faaletino ma le natura. Inisinia o le faʻaaogaina o le malamalama e mamanuina, fausia, ma tausia se oloa poʻo se faʻagasologa e foia ai se faʻafitauli ma fetaui ma se manaʻoga
Faitau foi: E faʻafefea ona aoga sikolasipi?
Fa'aaogaina o le fa'agasologa o galuega e 'ese'ese ai fa'ainisinia ma fa'asaienisi?
E faʻaaogaina e saienitisi le metotia faʻasaienisi, aʻo faʻaaogaina e inisinia le faʻagasologa o mamanu faʻapitoa.
Saienitisi amata i se fesili. Ona latou faia lea o se su'esu'ega i tua, fai se manatu, fa'ata'ita'i lena manatu e ala i le fa'ata'ita'iga, au'ili'ili fa'amaumauga, ma lipoti a latou taunu'uga.
I se faʻatusatusaga, e faʻamalamalama muamua e inisinia le faʻafitauli, ona faʻailoa lea o taʻiala ma faʻalavelave, mafaufau, fuafua, fatuina tekinolosi, ma faʻaleleia le mamanu.
O le a le sini?
E eseese sini a saienitisi ma inisinia. Ua taumafai saienitisi e faamatala ma malamalama i le lalolagi faanatura. E iloiloina e le au inisinia le tele o ta'iala ma fa'alavelave pe a atia'e fofo i fa'afitauli, mana'oga, ma mana'oga e fa'aleleia ai olaga o tagata, manu, ma/po'o le si'osi'omaga.
Faitau foi: Ituaiga Inisinia Galuega/Fa'afanua, Totogi ile 2020
O le Inisinia ose Saienisi?
E fa'aogaina e saienitisi a latou auala eseese (fa'ata'ita'iga fa'atonutonu po'o su'esu'ega fa'aumiumi) e fa'atupu ai le malamalama.
O le iʻuga e mafai ona avea o se pepa suʻesuʻe poʻo se tusi, ma o le malamalama o loʻo i ai e mafai ona fesoasoani ia i tatou e malamalama ai i le lalolagi faʻale-natura ma faia valoʻaga.
E fa'aogaina e inisinia le poto fa'asaienisi e atia'e ai tekonolosi.
O le a le uiga o lena mea i se talaaga moni? Fa'aaoga le fa'ata'ita'iga lenei: O le virologist o se saienitisi e su'esu'e pe fa'afefea ona sosolo fa'ama'i ma pe fa'afefea ona a'afia ai le tino o le tagata. E mafai e se enisinia biomedical ona fa'aogaina su'esu'ega a le virologist e atia'e ai se vaila'au fa'ama'i e taofia ai se siama fa'apitoa mai le sosolo atu i sela fou o le tino.
Ua faaalia ai e taua tele inisinia ma saienitisi, ma o vaega uma e lua e manuia mai le poto ma le galue malosi a latou paaga. I nisi tulaga, e fa'alagolago le au saienitisi i mea fou na fausia e inisinia e fa'alautele ai a latou su'esu'ega.
Ina ia fesoasoani i tamaiti aʻoga e vaʻavaʻai i le lautele o matata STEM ma avanoa o loʻo avanoa mo i latou, e taua le faʻamalosia o le eseesega i le va o vaega ma faʻalolotoina lo latou malamalama ma le talisapaia.
Fa'amanuiaga ole su'esu'eina fa'asaienisi ma inisinia
Saienisi ma tekinolosi o ni vaega tauia mo tagata masani fiailoa ma au'ili'ili.
I le faaopoopo atu i galuega aoga, o avanoa faigaluega e lelei foi mo nei galuega. E tusa ai ma le US Ofisa o Leipa Statistics, ole mana'oga mo tagata faigaluega faasaienisi ma inisinia o le a siitia i le 7-10% ile 2026.
E mafai ona e fa'amoemoe i luga atu o le averesi totogi amata i nei galuega.
I le 2017, o le averesi o totogi amata o le au faauu uma i kolisi sa i lalo ifo o le $50,000, e tusa ai ma Tupe, ae o le STEM faauu na masani ona maua se totogi amata e silia ma le $60,000 i le tausaga.
O le isi itu lelei o le su'esu'eina o su'esu'ega fa'alenatura ma fa'ainisinia o le fetu'una'i avanoa faigaluega. I le faaopoopo atu i le numera tele o faʻapitoa faʻapitoa, e mafai foi ona e galue i matafaioi eseese ma tulaga faigaluega.
Faitau foi: A'oa'oga Fa'au'u: Ituaiga, Agava'a & Fa'asologa o Talosaga
Nofoaga Suesue
Afai e te fiafia e suʻesuʻe microorganisms poʻo tagata lautele, atonu e te manaʻo e filifili se mea taua i le olaga faasaienisi. O lenei vaega e mafai ai e oe ona suʻesuʻe manu o se suʻesuʻega o manu pe taulaʻi i genetics e malamalama ai i mafuaʻaga o faʻamaʻi tuufaasolo.
I le avea ai o se fomaʻi, e mafai ona e suʻesuʻeina meatotino o mea ma gaioiga, pe o se tagata suʻesuʻe fetu, e mafai ona e suʻesuʻeina le atulaulau.
Pe e te manaʻo e suʻesuʻe le vasa, le ea, le siʻosiʻomaga o meaola, po o le vailaʻau o le lalolagi? E mafai ona e suʻesuʻeina suiga o le tau, faʻalavelave faʻanatura, poʻo faʻalapotopotoga faʻanatura e ala i le suʻesuʻe Siosiomaga o le Lalolagi.
E mafai e inisinia ona faʻapitoa i vaega e pei o vailaʻau, sivili, komepiuta, inisinia, inisinia eletise, poʻo masini inisinia. O le mea e tutusa uma ai latou o le latou faʻaaogaina o le poto faʻasaienisi ma faiga e suʻe ai fofo i faʻafitauli poʻo le mafaufau i auala fou o le faʻaaogaina o le poto faʻasaienisi.
I le avea ai ma se inisinia, o lau galuega e mafai ona i ai se aafiaga tele i le lalolagi. Mo se faʻataʻitaʻiga, ua fausia e inisinia ni paipa vai e mafai ona punou i le taimi o se mafuiʻe, e le mafai ai ona gau i le atuatuvale.
Tuua se tali