Faatasi ai ma le sili atu i le 40,000 alumni mai 200 atunuu, o le Iunivesite o Harvard o loʻo avea ma faʻalapotopotoga maualuga i Amerika i Matu ma le Iunaite Setete. Faʻatūina i le 1636 i Cambridge, Massachusetts, o se tasi o iunivesite pito i leva i Amerika. I totonu o lenei tusiga, o le a matou faʻasoa faʻamatalaga e uiga i nisi o tagata sili ona manuia ma taʻutaʻua a le Iunivesite o Harvard.
O nei tagata taʻitoʻatasi e le gata ina sili atu i o latou olaga faʻapolofesa ae ua latou faia foi sao taua i o latou atunuu ma tagata soifua. Matou te faʻamoemoe e te fiafia e faitau e uiga i nei tagata faʻauʻu iloga a Harvard ma maua musumusuga e amata ai lau lava malaga i le manuia, e pei lava o nei tagata faʻataunuʻuina oe na savavali muamua i le hall o le Iunivesite o Harvard!
Lisi o Alumni Mata'utia a le Iunivesite o Harvard
O le Iunivesite o Harvard o loʻo faʻamaualuga se lisi umi o alumni lauiloa, ma le faitau afe o igoa e masani ai le toʻatele. O ala o lenei iunivesite lauiloa sa savalia e tagata iloga o e na faia se aafiaga tumau i le lalolagi, mauaina ni faʻailoga i a latou matata eseese, ma faʻamaualuga ai Amerika. Se'i o tatou va'ava'ai toto'a i nisi o nei tagata fa'au'u fa'ailoga a Harvard ma a latou taunu'uga mata'ina.
1. Ioane F. Kennedy
O John F. Kennedy sa avea ma Peresitene lona 35 o le Iunaite Setete, na avea ma tofi i le 1961. O le tulaga pagatia, na fasiotia o ia i le tolu o tausaga o lana nofoaiga. Na faia e Kennedy le talafaasolopito o le tagata pito i laitiiti na filifilia i le au peresitene i le Iunaite Setete.
Aʻo leʻi ulufale atu i faiga faʻapolokiki, sa tuliloa e Kennedy aʻoaʻoga ma faʻauʻu i le 1940 ma le Bachelor of Arts mai le Polokalame fa'au'u a Harvard International Relations. O ana mea na ausia i Harvard na tuʻuina ai o ia i totonu o le au matutua iloga o le iunivesite.
Manatua i le lalolagi atoa, o John F. Kennedy e tumau pea o se tasi o tagata iloga e fesoʻotaʻi ma le Iunivesite o Harvard. O lana au peresitene puupuu ae taua tele ma sao i faiga faaupufai a Amerika ua tuua ai se talatuu tumau.
2. Natalie Portman
O Natalie Portman o se tamaitai fai ata tifaga Amerika, e lauiloa i ana matafaioi i ata tifaga. Sa auai o ia i le Iunivesite o Harvard mai le 1999 i le 2003, suʻesuʻeina le mafaufau, ma faʻauʻu manuia. O ana ta'aloga mata'ina na maua ai ana fa'ailoga iloga, e aofia ai le British Academy Film Award ma le Golden Globe Awards.
O se tasi o ana mata'ina mata'ina o le manumalo lea i le Academy Award ma le Golden Globe Award mo lana faatinoga tulaga ese i le ata 2010, Black Swan. O lenei ata tifaga na faʻaalia ai lana taleni mataʻina ma faʻamalosia lona tulaga o se tasi o taʻaloga taʻutaʻua a Hollywood.
O le faigamalaga a Portman mai le tamaititi aʻoga a Harvard i le faʻailoga manumalo e faʻamaonia ai lona agavaʻa ma le faʻamaoni i lana galuega. I aso nei, o loʻo tu o ia o se tamaʻitaʻi faʻamaualuga a Harvard, ma faia sao taua i le pisinisi faʻafiafia.
3. Ruth Bader Ginsburg
O le tele o alumni Harvard e lauiloa, ae o le tasi e tulaga ese mo lona lototele ma le faʻaaloalo - Ruth Bader Ginsburg, e lauiloa foi o "le RBG lauiloa.” O ia o se fautua malosi mo aia tatau a tagata lautele ma o se faailoga iloga o le faʻafeusuaiga. I le le fefe ma le naunautai, na ia faia le talafaasolopito o le uluai tamaitai Iutaia na auauna i le Faamasinoga a Amerika ma o se faamasino lagolago a le Faamasinoga Maualuga mai le 1993 i le 2020.
Na filifilia e le Peresetene Amerika o Bill Clinton, na avea Ginsburg ma sui o le Faamasino o Byron White, ua lauiloa i lana faiga masani ma le autasi. I le taimi atoa o lana nofoaiga, na feagai ai ma le le fefe Ginsburg i luitau, ma tuua ai se faailoga e le mafaagaloina i le faamasinoga a Amerika. O lona talatuu e faalautele atu i tala atu o ana mea na ausia faaletulafono; sa ia faaosofia le toatele i lana tautinoga le maluelue i le tutusa ma le amiotonu.
O le malaga a Ruth Bader Ginsburg mai Harvard alumna i le Faamasinoga Maualuga e atagia ai le olaga atoa o le talepeina o pa puipui ma luitau masani. O lona a'afiaga i aia tatau a tagata lautele ma lana matafaioi o se fa'ata'ita'i mo tama'ita'i i galuega fa'aloia, ua avea ai o ia ma se tasi o tagata fa'au'u fa'aaloalogia ma ta'uta'ua a Harvard.
4. Mark Zuckerberg:
O Mark Zuckerberg o se ta'ita'i pisinisi manuia ua lauiloa mo le suia o feso'ota'iga ma feso'ota'iga i le lalolagi atoa e ala i lana kamupani. Ua taʻua o ia o se tasi o le au matutua lauiloa a le Iunivesite o Harvard. O lana foafoaga, Facebook, ua talepeina pa puipui fa'afanua, fa'atagaina tagata i le lalolagi atoa e feso'ota'i, fegalegaleai, ma fa'afeso'ota'i. Faatasi ai ma se tau aoga tele e $ 695.60 piliona, Facebook o loʻo tu o se tasi o kamupani tele.
A o tulituliloaina polokalame faauu i le Iunivesite o Harvard i mataupu tau le mafaufau ma Saienisi komepiuta, Na faataatia e Zuckerberg le faavae mo le mea o le a avea ma faavae fou. I le 2004, na ia faavaeina ai le Facebook, lea ua avea ma vaega taua o tatou olaga i aso taitasi. Aemaise lava, i le 2021, na faia ai e le kamupani le suatiaina o le eleele, lea ua taʻua nei o le Meta Platforms Inc., ma faʻamalosia atili ai lona aafiaga i luga o le laufanua numera.
E ui ina tuua Harvard e amata lana faigamalaga o le faʻavaeina o le Facebook, ae o le sao a Zuckerberg ua faʻaalia. I le 2017, na fa'amanuiaina ai o ia i le mamalu o le Honorary Doctor of Laws mai le Iunivesite o Harvard, o se fa'ailoga ua fa'aagaaga mo le aufaipisinisi sili ona ausia i latou lava matata.
O le taimi nei o loʻo galue o le Meta's Executive Chairman, CEO, ma le puleaina o sea, o Zuckerberg o loʻo faʻaauau pea ona faʻatulagaina le lumanaʻi o fesoʻotaʻiga i luga ole laiga. O lana va'aiga ma fa'afouga ua le gata ina fa'afou ai le auala tatou te feso'ota'i ai ae ua fa'atūina fo'i le Meta Platforms Inc. e avea o se fale malosi i totonu o pisinisi fa'atekonolosi fa'asolosolo.
5. TS Eliota
TS Eliot, ose tusisolo ta'uta'ua ma Harvard alumnus, e ta'uta'ua mo le suia o solo fa'aonaponei i ana tusitusiga tulaga ese ma le atamai. O ana solo na tu'u ai se fa'ailoga e le mafaaseseina, e avea o se punavai tumau o musumusuga mo tusitala ma tusisolo i le lalolagi atoa. O saofaga tusitusi a Eliot o loʻo faʻaalia i le tuʻufaʻatasia o faʻatusa ma le lavelave, ma avea ma faavae o tusitusiga faʻaalia.
Faatasi ai ma le tele o ana galuega, The Waste Land o loʻo tu mai e pei o Eliot e sili ona lauiloa, faʻaalia le le fiafia i le maeʻa ai o le Taua Muamua a le Lalolagi. E ui e le o lana galuega sili, ae o le Waste Land o se tasi o galuega sili ona lauiloa a Eliot.
E le gata i lea, na lomia e Eliot isi galuega iloga e pei o le Naming of Cats, Preludes, ma le Love Song of J. Alfred Prufrock. O nei tusitusiga o loʻo faʻaalia ai ana taleni eseese ma sao i le laufanua tusitusi. E ala i lona aafiaga tumau, TS Eliot faʻataʻitaʻiga le loloto o le faatosinaga a le Harvard aʻoaʻoga i le faʻatulagaina o le lalolagi o tusitusiga.
6. Siaosi W. Bush
O George W. Bush, o se tagata fa'au'u mai Harvard, ua lauiloa i le lautele o lana matafaioi o se ta'ita'i ma se faipule. O lona ala mai Harvard i le ofisa maualuga i le Iunaite Setete ua atagia ai lona aafiaga taua.
A o avea ma Peresitene lona 43, na maua ai e Bush le viia mo lana tautinoga le maluelue i auaunaga lautele. Na ia ausia se tulaga mataʻina e ala i le faauu mai le Harvard Business School i le 1975 ma se faailoga o le pulega o pisinisi, ma avea ma uluai peresitene ma se MBA. O lenei mea na ausia e faʻamamafa ai lona tulaga faʻapitoa tau aʻoaʻoga ma vaetofia ai o ia o se tagata aʻoga taʻutaʻua a Harvard na tulaʻi mai i le tumutumu o taʻitaʻi faaupufai.
7. Helen Keller
Helen Keller o se tasi o le au matutua lauiloa a le Iunivesite o Harvard. O ia o se tusitala Amerika lauiloa, faʻamalosi, ma failauga, o le na feagai ma luitau taua i lona olaga amata. O le leiloa o lana vaai ma le faalogo i le na o le 19 masina le matua e leʻi taofia ai ana taumafaiga mataʻina. Aʻo leʻi maeʻa lana aʻoga, na tusia e Keller ni tala faʻasolopito e lua, "The Story of My Life" (1902) ma le "Optimism" (1903), maua ai le viia o le atunuʻu ma faʻalauiloa lana galuega tusitusi manuia.
I tua atu o ana mea na ausia, na tuʻuina atu ai e Helen Keller lona olaga i faiga faʻapolokiki, lagolago malosi i gaioiga eseese ma fautua mo agafesootai. I le avea ai ma se alumna o le Kolisi o Radcliffe a le Iunivesite o Harvard, na ia faia ai le talafaasolopito e ala i le avea ma tagata muamua e le atoatoa le malosi na maua se tikeri o le tagata malaga i faatufugaga i le Iunaite Setete.
E ui lava i ona faaletonu faalelagona, o le naunautaiga, atamai, ma le maufetuuna'i o Keller e le gata na saunia ai le ala mo lona lava manuia ae na musuia ai foi le anoanoai o isi. O lana tala e fai ma molimau i le malosi o le tutumau ma le malosi e manumalo ai i faigata. O le talatuu a Helen Keller e faʻalautele atu i tua atu o ana mea na ausia, ma tuʻu ai se faʻailoga e le mafaagaloina i tusitusiga, gaioiga, ma le tuliloaina o aʻoaʻoga mo tagata e iai manaoga faapitoa.
8. J. Robert Oppenheimer
O J. Robert Oppenheimer, o se fomaʻi taʻutaʻua Amerika e masani ona taʻua o le "tama o le pomu atomika," na ausia le tulaga lauiloa e ala i lana matafaioi taua i le Manhattan Project. O ana sao taua i le poloketi, lea na faʻamoemoe e atiaʻe auupega faaniukilia i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, na faʻaalia ai se suiga i le talafaasolopito o le faasaienisi.
Na litaea Oppenheimer mai le Institute of Advanced Study i le 1963, ma faʻamutaina se galuega mataʻina na vaʻaia ai lona mauaina o le Enrico Fermi Award mai le Atomic Energy Commission. Ae paga lea, na faapuupuuina lona olaga i le tausaga na sosoo ai ina ua maliu o ia i le kanesa.
Faatasi ai ma le au faauu iloga o le Iunivesite o Harvard, J. Robert Oppenheimer tulaga ese mo ana sao taua i le fisiki ma le faasaienisi. I le 2023, o se ata mataʻina ua faʻaigoaina "Oppenheimer" na faʻaalia ai lona olaga ma taunuʻuga, ma faʻamaonia ai lona taua o se tasi o tagata aʻoga iloga a Harvard. O le ata tifaga e le gata na faʻaalia ai le matafaioi a Oppenheimer i le atinaʻeina o le pomu atomika ae na faʻamalamalamaina ai lona talatuu o se tagata autu i le sosaiete faasaienisi.
O le faigamalaga a J. Robert Oppenheimer mai Harvard i le Manhattan Project, ma iu ai ina avea ma se tagata iloga i le malo o le fisiki faaniukilia, o se tala o le tele o aafiaga ma le taua o talafaasolopito. O lo'o fa'aauau pea ona manatua ma su'esu'eina lona talatuu, ma fa'ailogaina ai se mataupu taua i le fa'alauteleina o le poto fa'asaienisi ma le lavelave o iloiloga fa'ale-aganu'u o lo'o si'omia ai su'esu'ega.
9. Frank Roosevelt
Franklin Roosevelt sa avea ma peresitene lona 32 o le Iunaite Setete. Na ia faia se sao taua i le taʻitaʻia o le atunuʻu i se taimi faigata e taʻua o le Paʻu Tele o le Tamaoaiga. I le feagai ai ma faʻafitauli tau tupe sili ona leaga i le talafaasolopito o Amerika, na ia faʻalauiloaina se fuafuaga e taʻua o le New Deal e fesoasoani ai i le malo ia toe faʻaleleia.
A o lei avea ma peresitene, na alu Roosevelt i le Kolisi o Harvard mo lana aʻoga. A o i ai iina, sa avea o ia ma vaega o le Fly Club ma avea ma faatonu-sili-sili mo le Harvard Crimson. O nei aafiaga na fesoasoani i lona atinaʻeina, ma avea ai o ia ma se tasi o tagata faʻauʻu taʻutaʻua a Harvard.
O le aafiaga o Franklin Roosevelt e alu atu i tua atu o tuaoi o le Iunaite Setete. O lana taʻitaʻiga i le taimi o le Great Depression ua lauiloa i le lalolagi atoa. O ana taumafaiga e faatautaia le atunuu i taimi faigata na tuua ai se faailoga tumau, ma o loo tumau pea o ia o se tasi o tagata sili ona lauiloa Harvard alumni, faamanatuina mo lana matafaioi taua i le mamanuina o le lalolagi.
10. Anand Mahindra
O Anand Mahindra, o se faipisinisi mauoa Initia, o le ulu o le Mahindra Group o loʻo i Mumbai. O le Mahindra Group o loʻo aʻafia i pisinisi eseese e pei o taavale, faʻatoʻaga, mea faufale, ma fanua faʻatau. E ese mai i le puleaina o lana pisinisi, o Anand Mahindra o se vaega o le US–India Business Council (USIBC) ma tuuina atu fautuaga i Singapore's Economic Development Board.
Na te umia foi le tulaga o le Taitaifono o le Initia Advisory Council i le Lincoln Center i Niu Ioka. E le gata i lea, e avea o ia ma Taitaifono o le Fono Pule a le National Institute of Design. Ua ausia e Anand Mahindra le tele o manuia, ua avea ai o ia ma se tasi o le au matutua a le Harvard sili ona ausia.
O le faatosinaga a Anand Mahindra e oʻo atu i tua atu o le pisinisi pisinisi, faʻaalia lana tautinoga i le tele o matafaioi faufautua ma aufono i Initia ma faavaomalo. O lana taʻitaʻiga i vaega eseese e pei o faatufugaga, mamanu, ma le atinaʻeina o le tamaoaiga e faʻaalia ai lona agavaʻa ma lona aʻafiaga. Faatasi ai ma le tamaoaiga o mea na ausia, ua tu ai Anand Mahindra o se tagata iloga, e tele sona sao i le manuia ma le tuputupu aʻe o le Mahindra Group ma tuʻu ai se faʻailoga tumau i luga o tulaga eseese o le lalolagi.
iʻuga
A'o fa'ai'u la matou su'esu'ega o tama'ita'i iloga a le Iunivesite o Harvard, matou te fa'amalosia oe e su'e musumusuga ma aga'i i luma ma le mautinoa ma le fa'ai'uga e faia se a'afiaga lelei. O le lisi o tagata fa'au'u iloga a Harvard e matua tele lava ma e le mafai ona tu'u uma o latou igoa i le avanoa e tasi.
Ua molimauina e le Iunivesite o Harvard le tele o mafaufau atamamai ua faauu mai lona lotoa, ma fatuina se lalolagi o mea ofoofogia mo i latou lava ma i latou i o latou siosiomaga. O nei tagata e tumau i le mamanuina o le lalolagi ma taialaina i tatou i se lumanai manuia ma faaleleia atili.5.
Tuua se tali