ʻO ka makahiki e pili ana i ka hoʻokae a i ʻole ka manaʻo ʻino i nā kānaka ma muli o ko lākou mau makahiki. Hiki i kēia ke hana ma nā ʻano like ʻole, e like me ka hoʻokae ʻana i kahi hana kahi i loaʻa ʻole ai i kekahi i kahi hana a i ʻole nā hoʻolaha ʻana ma muli o ko lākou mau makahiki. ʻO ka makua kāne kekahi o nā hiʻohiʻona o ka makahiki, ʻo ia ka wā e hana pono ʻole ai nā mākua i ka poʻe ʻōpio a ʻaʻole mālama pono iā lākou. Hana ʻia ka makahiki kikohoʻe ke kāpae ʻia a nānā ʻole ʻia ka poʻe ʻelemakule ma ka hoʻohana ʻenehana a i ʻole ke komo ʻana.
ʻO kahi ʻano ʻē aʻe he ʻano makahiki ʻike, ʻike pinepine ʻia ma ka media e like me Hollywood, kahi e pili ana i nā stereotypes e pili ana i nā manawa palena makahiki no nā mea keaka a i ʻole nā mea hana wahine. Hoʻopilikia ka Ageism i ka noiʻi helu helu, kahi e nānā ʻole ʻia ai kekahi mau makahiki. Aia nō i loko o ka mālama ola kino, kahi i loaʻa ʻole ai i nā poʻe ʻelemakule ka mālama kūpono a nānā ʻole paha.
Hiki ke paʻakikī ka hoʻoponopono ʻana i ka makahiki. Hiki ke hoʻopili i ke olakino noʻonoʻo, ka waiwai ponoʻī, a me ke kālā. Eia nō naʻe, aia nā ala e hakakā ai. Hoʻopili kēia i ka hoʻonui ʻana i ka ʻike, ka hoʻopiʻi ʻana i ka mālama pono ʻole, a me ka hoʻolaha ʻana i ka komo ʻana i nā wahi hana a me ke ola o kēlā me kēia lā. ʻO ke kū kūʻē ʻana i ka ageism hiki ke hoʻololi i ka hoʻokumu ʻana i kahi kaiāulu mahalo a kaulike no nā poʻe o nā makahiki āpau.
He aha ka Ageism?
ʻO ka Ageism ka wā e hoʻokolokolo ai nā kānaka a hana ʻokoʻa i nā poʻe ʻē aʻe ma muli o ko lākou mau makahiki. Hana ʻia ma ka hana a i ʻole ke ola pilikino, pili i ka poʻe ʻelemakule a me nā poʻe ʻōpio. Akā ʻoi aku ka nui o ka hoʻokae ʻia ʻana o ka poʻe ʻelemakule no ka mea ʻoi aku ka makemake o ko mākou kaiāulu i ka ʻōpio.
Hoʻomaka koke kēia manaʻo. ʻOiai he kamaliʻi, ʻike mākou ʻaʻole maikaʻi ka ʻelemakule a ʻaʻole hiki i ka poʻe ʻelemakule ke mālama pono i nā mea. ʻIke mākou i kēia ma nā hoʻolaha e hoʻohiki ana e hoʻopau i nā wrinkles a i ʻole nā hōʻike TV e hōʻike ana i ka poʻe kahiko me he poʻe ʻole. Hiki i nā ʻōlelo hoʻohenehene a me nā manaʻo mai ka ʻohana a me nā hoaaloha ke hoʻolaha i nā manaʻo makahiki.
ʻIke ʻia ʻo ka makahiki ʻoi aku ka maikaʻi ma mua o ka racism a i ʻole sexism, akā he pilikia nui. ʻAʻole hiki ke hoʻoponopono ʻia i ka pō, akā ʻo ka haʻalele ʻana ʻaʻole ia ka pane. Hiki iā ʻoe ke hana i nā mea e hakakā ai i ka ageism. Ma ka hana ʻana, hoʻomaikaʻi ʻoe i ke ola no ʻoe iho a kōkua i ka hoʻokumu ʻana i kahi moʻomeheu ʻoi aku ka maikaʻi o nā stereotypes i mea liʻiliʻi a emi pinepine ka hoʻokae ʻana.
Nā Laʻana Ageism
1. Hoʻokae ʻia ma kahi hana
ʻO ka makahiki ma ka wahi hana kekahi o nā hiʻohiʻona kaulana loa. pili ʻo ia i ka hana kūpono ʻole i ka poʻe kahiko ma ka hana a ua hōʻike ʻia e Loretto i ka makahiki 2000. Ua hoʻohui ʻo Palmore i ka hoʻopaʻa inoa pinepine ʻana o nā luna i nā limahana kahiko he paʻakikī e pili ana i ka loli, ʻaʻole noʻonoʻo, a paʻakikī hoʻi e aʻo, e like me kāna aʻo ʻana i ka makahiki 1999.
I kēia manawa, ʻoi aku ka nui o nā wahine i ka makahiki e like me ka manaʻo maʻamau e haʻalele i ka hana ke loaʻa nā keiki. Hiki i kēia hoʻokae ke kaupalena i nā manawa hana a pili i ka ʻike ʻia a mālama ʻia ʻana o nā limahana kahiko, e paʻakikī iā lākou e ulu i kā lākou ʻoihana.
ʻAʻole ia e pili ana i ka pololei; e pili ana i ka hōʻoia ʻana i ka poʻe a pau i ka hana maikaʻi ma kā lākou mau hana, ʻaʻole pili i ko lākou mau makahiki a i ʻole ke kāne. ʻO ia ke kumu e koi ʻia ai nā wahi hana e ʻapo i ka ʻokoʻa a mālama i kēlā me kēia ma muli o ko lākou mau mākaukau a me ko lākou hiki, ma mua o nā stereotypes a i ʻole nā manaʻo e pili ana i ka makahiki a i ʻole ke kāne.
E heluhelu pū nō hoʻi: 15 Nā Laʻana Hoʻohālikelike Ingroup
2. Nā Stereotypes Ma muli o nā makahiki
He mea maʻamau nā stereotypes e pili ana i nā makahiki, ʻoi aku ka manaʻo i nā poʻe ʻelemakule. Hoʻopili pinepine ka poʻe i ka poina i ka poʻe kahiko ma ke ʻano he "manawa kiʻekiʻe," ʻoiai hiki i kekahi ke poina i nā mea. ʻO nā huaʻōlelo hōʻeha e like me ka "ʻelemakule lepo" a i ʻole "ke keiki ʻelua" e hoʻoikaika i ka makahiki, e hoʻohālikelike ana i ko mākou ʻike ʻana i ka poʻe ʻelemakule.
Aia kekahi huaʻōlelo, "date sexpiration," e hōʻike ana i kahi kikoʻī ma hope o ka ʻike ʻia ʻana o kekahi i ka liʻiliʻi o ka maikaʻi. Hoʻokumu kēia mau stereotypes i nā manaʻo kūpono ʻole e pili ana i ka poʻe kahiko, me ka manaʻo he poina lākou a ʻaʻole makemake hou. Ke nānā nei lākou i nā ʻano kūʻokoʻa a me nā ʻike o kēlā me kēia kanaka, me ka hoʻokaʻawale ʻole ʻana iā lākou ma muli o ka makahiki.
He mea nui ka hoʻokolo ʻana i kēia mau stereotypes, me ka ʻike ʻana ʻaʻole ʻo ka makahiki e wehewehe i ka waiwai a i ʻole nā hiki o kekahi. Pono nā kānaka a pau, me ka nānā ʻole i ka makahiki, ka mahalo a me ka mālama pono ʻana, me ka ʻole o kēia mau manaʻoʻiʻo palena ʻole a pololei ʻole. ʻO ka hoʻokomo ʻana i ka ʻokoʻa i nā ʻike a me nā ʻano pilikino i waena o nā poʻe ʻelemakule hiki ke kōkua i ka hoʻopau ʻana i kēia mau stereotypes ʻino.
3. Ka makua
ʻO ka makua kāne ke makemake ʻia ka poʻe mākua ma mua o ka poʻe ʻōpio, a aia ka manaʻo kūʻē i nā keiki a me nā ʻōpio. Manaʻo pinepine ka poʻe ʻaʻole hiki i nā ʻōpio ke hāʻawi nui a haʻalele i kā lākou mau manaʻo. Manaʻo ʻia ka poʻe ʻōpio e hana i nā ʻano kikoʻī no ka mea ʻōpio lākou. ʻO kekahi manaʻo e pili ana ʻo "adultocracy," kahi i manaʻoʻiʻo ai ka lehulehu he poʻe makua wale nō ka mea makua a me ke kuleana ke hoʻohālikelike ʻia me nā ʻōpio. 'O ia ho'i, pa'a ka mana a me ka mana o ka po'e mākua ma muli o ko lākou mau makahiki.
Hiki i kēia manaʻo ke hoʻopilikia i nā ʻano like ʻole o ke ola, e like me ke ʻano o ka mālama ʻia ʻana o ka poʻe ʻōpio ma nā kula, nā ʻohana, a me nā kaiāulu. Hiki ke kaupalena i ko lākou mau manawa e kaʻana like i nā manaʻo a i ʻole e hoʻoholo ai, me ka manaʻo ʻaʻohe o lākou manaʻo waiwai. ʻAʻole paha e noʻonoʻo koʻikoʻi ka poʻe mākua iā lākou ma muli o ko lākou mau makahiki, hiki ke hoʻohaʻahaʻa ʻia ka poʻe ʻōpio.
He mea nui e hoʻomaopopo a hoʻokūkū i kēia mau manaʻo e hoʻokumu i nā manawa kūpono no kēlā me kēia kanaka, me ka nānā ʻole i ko lākou mau makahiki. Ma ka ʻike ʻana a me ka mahalo ʻana i nā manaʻo o ka poʻe ʻōpio, hiki iā mākou ke hana i kahi ʻano hoʻohui a kākoʻo no lākou e ulu a kōkua maikaʻi i ke kaiāulu.
4. Hoohewahewa lokomaikai
ʻO ka "Benevolent Prejudice," he huaʻōlelo i hoʻohana ʻia ma nā ʻano pilikanaka, e wehewehe ana i kahi ʻano kuʻuna kahi e nānā ʻia ai kekahi mau makahiki, ʻo ka ʻōpio a me ka poʻe ʻelemakule, me ka lokomaikaʻi akā ʻike ʻia hoʻi he hiki ʻole a i ʻole ka mākaukau. ʻO kēia ʻano manaʻo e noʻonoʻo iā lākou he hoaaloha akā ʻaʻole hiki loa. ʻO kahi laʻana, kahi noiʻi i hana ʻia e Age Concern i hōʻike ʻia he 48% o nā mea pane i ʻike i ka poʻe ma luna o 70 i mea aloha, ʻoiai ʻo 27% wale nō i ʻōlelo like e pili ana i ka poʻe ma lalo o 30. Eia naʻe, he 26% wale nō i ʻike i ka poʻe ma luna o 70s he hiki.
Loaʻa pinepine kēia manaʻo ʻino mai nā manaʻo stereotypes e pili ana i kekahi mau makahiki me nā ʻano kikoʻī. ʻIke paha ka poʻe i ka poʻe ʻelemakule he ʻoluʻolu a ʻoluʻolu akā manaʻo lākou ʻaʻole hiki iā lākou ke lawelawe i nā hana a i ʻole nā hoʻoholo koʻikoʻi. Pēlā nō, manaʻo ʻia ka poʻe ʻōpio he hoaaloha akā ʻaʻole i manaʻo nui ʻia ma muli o ko lākou ʻike ʻole ʻana a i ʻole ka makua ʻole.
ʻO kēia mau manaʻo, ʻoiai he mea maikaʻi, hiki ke kaupalena i nā manawa kūpono a hana i nā manaʻolana kūpono ʻole e pili ana i ka makahiki. ʻO ka hoʻoponopono ʻana i ka manaʻo ʻino e pili ana i ka ʻike ʻana i kēia mau manaʻo a me ka hōʻoia ʻana e mahalo ʻia nā kānaka o nā makahiki āpau no ko lākou hiki a me kā lākou mau haʻawina ma mua o ka hoʻokolokolo ʻia ʻana ma muli o nā stereotypes pili makahiki.
E heluhelu pū nō hoʻi: He aha nā laʻana o ka like ʻole o ka nohona? (Manaʻo kōkua no nā haumāna)
5. Kikohoʻe Makahiki
ʻO Digital Ageism kekahi o nā hiʻohiʻona kaulana; ʻo ia ka wā e hana pono ʻole ʻia ai nā kānaka no ka maikaʻi o kā lākou hoʻohana ʻana i ka ʻenehana. Manaʻo kekahi poʻe he mea maikaʻi ka poʻe ʻōpio me ka ʻenehana, akā manaʻo lākou ʻaʻole hiki i ka poʻe ʻelemakule ke hoʻohana iā ia. Hana ʻia kēia no ka loaʻa ʻole o ka poʻe ʻelemakule i nā hāmeʻa a ʻaʻole i aʻo ʻia pehea e hoʻohana pono ai. Ma muli o kēia, ʻaʻole paha lākou e hilinaʻi me ka hoʻohana ʻana i ka ʻenehana.
ʻAʻole ʻo ka makahiki ke kumu maoli e hakakā ai kekahi me ka ʻenehana. ʻOi aku ka loaʻa ʻole o nā manawa like e aʻo ai a hoʻomaʻamaʻa paha. E noʻonoʻo inā pono ʻoe e pāʻani i kahi pāʻani wikiō me ka ʻole e hōʻike ʻia pehea e hana ai nā mana - paʻakikī paha ke pāʻani, pololei? ʻO ia ke ʻano o ka poʻe ʻelemakule e ʻimi nei i ka ʻenehana me ka ʻole o ke aʻo ʻana iā lākou.
He mea nui e hoʻomanaʻo e hiki i kekahi ke aʻo i ka hoʻohana ʻana i ka ʻenehana, ʻaʻole pili i kona mau makahiki. I kekahi manawa, ʻo ia wale nō ke kōkua a i ʻole ka hoʻomaʻamaʻa ʻana e loaʻa ai ke kaula. Hana ʻia ka makahiki digital inā manaʻo ka poʻe ʻaʻole hiki i kekahi ke aʻo no ka mea ʻelemakule lākou, ʻaʻole kūpono kēlā.
6. Ageism in Healthcare
ʻO ka Ageism, e like me ka wehewehe ʻana e Robert Butler, ʻoi aku ia ma mua o nā stereotypes e pili ana i ka makahiki. Pili loa ia i ka mālama ola kino. Ma nā kūlana olakino, ʻo ka hoʻokae ʻana ma muli o ka makahiki e hoʻopili ai i ka mālama ʻana o nā kauka i nā maʻi. Mai nā kānana mua a hiki i nā koho lapaʻau, he kuleana ko ka makahiki. ʻO ka mea pōʻino, ʻike pinepine nā poʻe maʻi kahiko i nā manaʻo maikaʻi ʻole mai nā kauka, e ʻike paha iā lākou he pessimistic a i ʻole ka manaʻolana. Hoʻopilikia kēia i nā lāʻau lapaʻau i hāʻawi ʻia, me nā kauka i kekahi manawa e koho i ka mālama koʻikoʻi liʻiliʻi, e hoʻomaka ana i ka hoʻokele maʻi ma mua o ka hoʻoikaika ʻana i kahi lāʻau lapaʻau.
Hiki i kēia pilikia ke alakaʻi i nā poʻe maʻi ʻelemakule e loaʻa ʻole i ka pae like o nā lapaʻau koʻikoʻi i loaʻa i nā maʻi ʻōpio. He pilikia pili i loko o ka mālama ola kino e pili ana i ka mālama ʻia ʻana o nā pūʻulu makahiki like ʻole a me nā hoʻoholo olakino no lākou. Hiki i kēia ʻano hoʻokae ke hoʻopilikia i ka maikaʻi o ke ola o kekahi a me ke komo ʻana i nā lāʻau hoʻopakele ola e pili ana i ko lākou mau makahiki.
Nā hopena o ka Ageism
ʻOi aku ka makahiki ma mua o nā ʻōlelo hōʻeha wale; hiki iā ia ke loaʻa nā hopena nui i kou manaʻo, kou olakino, kou ola kaiaulu, a me kāu kālā. ʻO ka mālama pono ʻole ʻia ʻana ma muli o kou mau makahiki hiki ke kumu i nā pilikia he nui.
Nā hopena kino
Hiki i ka makahiki makahiki ke make i ka poʻe ʻōpio. Ua ʻike ʻia kahi noiʻi ʻoi aku ka pōkole o ka poʻe ʻelemakule i manaʻo he waiwai ʻole a ʻaʻole pono lākou i ka poʻe i manaʻo maikaʻi e pili ana i ka ʻelemakule. ʻO ka manaʻo ʻino e pili ana i kou mau makahiki hiki iā ʻoe ke maʻi pinepine a paʻakikī iā ʻoe ke hoʻomaikaʻi i kou wā maʻi.
Aia kekahi mau kumu e hana ai kēia. Inā ʻeha ʻoe iā ʻoe iho, ʻaʻole paha ʻoe e mālama pono iā ʻoe iho. ʻAi paha ʻoe i ka meaʻai ʻino, puhi, inu nui, a ʻaʻole lawe i kāu lāʻau e like me ʻoe. Hiki iā ia ke paʻakikī i ka hoʻihoʻi ʻana i ka wā e loaʻa ai nā mea ʻino no ka mea ʻaʻole lawa kāu kākoʻo mai nā poʻe ʻē aʻe.
I kekahi manawa, hiki i nā kauka ke hana ʻokoʻa i ka poʻe ʻelemakule ma muli o ko lākou mau makahiki, a hiki i kēia ke hōʻeha i ko lākou olakino. ʻAʻole paha lākou e loaʻa i nā lāʻau like a i ʻole he ʻāpana o nā haʻawina e kōkua iā lākou e noho olakino. ʻO ka hiki ʻole ke kamaʻilio maikaʻi me nā kauka hiki ke hōʻeha i nā mea, e like me ka lawe ʻole ʻana i ka lāʻau lapaʻau ma ke ala kūpono.
Nā hopena olakino noʻonoʻo
Hiki i nā ʻōlelo a Ageist mai ka ʻohana a i ʻole nā hoa hana ke hōʻino loa iā ʻoe iho a nīnau ʻoe i kou waiwai. Hōʻike nā haʻawina e hiki ke hoʻonui i kou olakino noʻonoʻo a hiki i ke kaumaha. Manaʻo ka World Health Organization ma kahi o 6 miliona mau hihia o ke kaumaha a puni ka honua ma muli o ka makahiki.
Ke manaʻoʻiʻo ʻoe i nā mea maikaʻi ʻole e pili ana i ka ʻelemakule, hiki iā ia ke hōʻino i kou lolo. Hoʻomaka paha ʻoe e poina i nā mea hou aʻe no ka mea makaʻu ʻoe e like me kēlā mau mea ʻino a ka poʻe e ʻōlelo ai no ka ʻelemakule. Hiki i kēia makaʻu ke hoʻoikaika iā ʻoe i nā hana, e like me ka hoʻomanaʻo ʻana i nā mea.
Nā hopena ma ke ola kaiaulu
Hiki i ka makahiki makahiki ke hoʻonanea iā ʻoe. Inā hana ʻino nā kānaka iā ʻoe ma muli o kou mau makahiki, ʻaʻole paha ʻoe e hoʻolimalima manawa me nā hoaaloha a me nā ʻohana. Hiki paha iā ʻoe ke hoʻōki i ka hele ʻana i nā hanana a i ʻole nā wahi no kou hopohopo a makemake ʻole paha.
I kekahi manawa, manaʻo ka poʻe ʻaʻole pono e pili ka poʻe ʻelemakule a hele i waho, no laila hoʻokaʻawale lākou iā lākou iho. Hiki iā ʻoe ke manaʻo mehameha a me ke kaumaha.
Hiki i ka noho mehameha ke hoʻoulu i nā pilikia ʻē aʻe, e like me ke koʻikoʻi, ka hiamoe nui, a me ka maʻi pinepine ʻana. Hiki iā ia ke hoʻonui i nā pilikia olakino a hoʻemi i ka hana o kou lolo.
Nā hopena kālā
Hiki i ka Ageism ke hoʻopilikia i kāu kūlana kālā. ʻAʻole paha ʻoe e loaʻa i nā hana ʻoi aku ka maikaʻi a i ʻole ka hoʻomaʻamaʻa ʻana no ka mea ʻokoʻa ka hana ʻana o nā kānaka iā ʻoe. Hiki i kekahi mau hui ke uku hou aku iā ʻoe no nā mea e like me ka ʻinikua no kou ʻelemakule.
Eia kekahi, no ka manaʻo o kekahi poʻe ʻaʻole akamai ka poʻe ʻelemakule i ke kālā, hoʻāʻo paha lākou e hoʻopunipuni iā ʻoe. ʻO ka hāʻule ʻana i kēia mau hana hoʻopunipuni hiki iā ʻoe ke lilo i ke kālā a me ka manaʻo ʻino loa.
Pehea e lawelawe ai i ka Ageism
ʻO ka mālama ʻana i ka makahiki e pili ana i ka ʻike ʻana i ka ʻoiaʻiʻo o ka ʻelemakule. Hiki mai nā loli i ko kākou mau makahiki – malia paha ʻaʻole wikiwiki kou kino e like me ka wā ma mua, nāwaliwali kou ʻike a lohe paha, a ʻike ʻia nā wrinkle. He mea maʻamau ka manaʻo ʻole a ʻaʻole maopopo i kēia mau loli. Mai haʻalele i kēlā mau manaʻo; maikaʻi ke manaʻo pēlā.
Akā e hoʻomanaʻo, ʻoi aku ka nui o nā hoʻololi e pili ana i ka makahiki. ʻOiai ʻo ka ʻōlelo a ke kaiāulu e pili ana i ka ʻelemakule, he nui nā mea i mua ou. Loaʻa iā ʻoe ka naʻauao a me nā ʻike waiwai. Mai ʻae i nā manaʻoʻiʻo kahiko, mai loko mai a i ʻole mai nā mea ʻē aʻe, e kaupalena iā ʻoe.
No ke kūʻana i ka makahiki, e hoʻomaka me ka ʻae ʻana i kēia mau ʻōlelo aʻoaʻo:
- ʻAe-pono: E ʻae i nā hoʻololi a e lokomaikaʻi iā ʻoe iho.
- ʻIke: E noʻonoʻo i ka mea hiki iā ʻoe ke hana, ʻaʻole i nā palena wale nō.
- Manaʻo kōkua: E ʻike i kāu waiwai - he nui kāu e hāʻawi ai.
- Nā Stereotypes Paʻakikī: Mai ʻae i nā manaʻoʻiʻo kahiko e kāohi iā ʻoe.
- Pūnaehana Pūnaewele: E hoʻopuni iāʻoe iho me nā poʻe i mahalo iā ʻoe no kou ʻano.
Aia paha ka makahiki, akā ʻaʻole ia e wehewehe iā ʻoe. Hoʻopili i kou mau makahiki me ka hōʻole ʻana i nā stereotypes e kuhikuhi i kou ola. Ua piha ʻoe i ka hiki a me ka waiwai, me ka nānā ʻole i ka makahiki.
E hoʻomaopopo ':
- Butler, RN (1969). "Age-ism: ʻO kekahi ʻano o ka manaʻo nui". ʻO ke kanaka kālaihonua. ʻO Ke Kulanui o'Oxford.
- Iversen, TN; Larsen, L.; Solem, PE (2009). “He manaʻo noʻonoʻo o ka makahiki”. Hoʻonaʻauao Nordic. Taylor & Francis Ltd.
- Kleyman, Paul. (2002). “Kiʻi o ka ʻelemakule.” Encyclopedia of Aging. Macmillan Reference USA.
- Loretto, W.; Duncan, C.; White, PJ (2000). “ʻO ka makahiki a me ka hana: nā hoʻopaʻapaʻa, nā manaʻo kānalua, a me nā manaʻo o ka poʻe ʻōpio". elemakule & Lahui. Ke KulanuiʻO Cambridge University.
Waiho i ka Reply