Iyipada oju-ọjọ tumọ si ilọra, iyipada pipẹ ni oju-ọjọ. O mu ki Earth gbona ati ki o fa awọn ajalu adayeba gẹgẹbi awọn iji lile, awọn iṣan omi, ati awọn ogbele pipẹ.
Nigba miiran, iyipada oju-ọjọ n ṣẹlẹ nipasẹ awọn okunfa adayeba, ṣugbọn nigbati awọn eniyan ba ṣe ipa nla ninu rẹ, o di iṣoro pataki fun gbogbo wa. Lọwọlọwọ o jẹ ọkan ninu awọn ọran iyara julọ ti a koju ni agbaye loni.
Awọn onimo ijinlẹ sayensi ti n wo bii awọn iṣe eniyan, bii itusilẹ awọn gaasi bii methane ati carbon dioxide (CO2), ṣe ni ipa lori aye. Awọn ategun wọnyi n mu ooru mu, ti o mu ki Earth gbona, ati pe o yori si gbogbo iru awọn iṣoro.
Lailai ṣe iyalẹnu nipa awọn idi akọkọ lẹhin iyipada oju-ọjọ? Awọn idi pataki 10 wa ti iyipada oju-ọjọ ti awọn onimo ijinlẹ sayensi ti ṣe idanimọ. Jẹ ki a ṣawari ki a loye wọn lati loye idi ti a gbọdọ ṣe.
10 Pataki Okunfa ti Afefe Change
1. Fosaili idana Development
Awọn epo fosaili ṣe ipa pataki ninu iyipada oju-ọjọ. Nigba ti a ba lo awọn epo fosaili bi epo ati gaasi, awọn gaasi eefin eefin ti o lewu ni a tu silẹ sinu afefe Earth. Ilana naa bẹrẹ pẹlu yiyo ati idagbasoke awọn epo wọnyi.
Igbimọ Idaabobo Awọn ohun elo Adayeba sọ pe epo ati gaasi idagbasoke jẹ idi pataki ti iyipada oju-ọjọ. Awọn iṣẹ bii liluho, fifọ, gbigbe, ati isọdọtun ṣe alabapin si awọn itujade ni ipele kọọkan.
Ibakcdun kan pato ni itusilẹ methane, gaasi eefin ti o lagbara ti o dẹkun ooru diẹ sii ju carbon dioxide ninu afefe. Paapaa nigbati awọn kanga epo ati gaasi ti kọ silẹ, wọn tẹsiwaju lati jo methane.
Ni ọdun 2018, diẹ sii ju 3.2 milionu epo ati awọn kanga gaasi ni Amẹrika tu awọn kiloton 281 ti methane silẹ.
Ijadejade ti nlọ lọwọ ti awọn eefin eefin, paapaa methane, npọ si ipa ti iyipada oju-ọjọ. O ṣe afihan pataki ti atunyẹwo igbẹkẹle wa lori awọn epo fosaili ati wiwa omiiran, awọn orisun agbara alagbero lati dinku awọn abajade ayika.
2. Ipagborun
Ipagborun jẹ ọkan ninu awọn idi pataki ti iyipada oju-ọjọ. O jẹ nigba ti awọn eniyan mọọmọ ge mọlẹ tabi tinrin awọn igi ni ayika agbaye. Awọn igbo nla julọ, pupọ julọ ni South America, Central Africa, ati Guusu ila oorun Asia, ni ipa kan.
Gẹgẹbi nkan kan (Ipa ipagborun lori Iyipada oju-ọjọ), gige awọn igi njade C02 ati eyi yoo ni ipa lori iyipada ti iyipada oju-ọjọ. Iyipada oju-ọjọ le dinku ti a ba tọju awọn igbo ni ile aye wa.
Nigbati awọn igi ba ge lulẹ, erogba ti a fipamọ sinu wọn ni a tu silẹ sinu afẹfẹ. Ni ibamu si awọn Union of fiyesi Sayensi, erogba oloro (CO2) lati gige awọn igbo igbona ti o kere ju 10% ti idoti ti nfa imorusi agbaye.
Lati fa fifalẹ awọn ipa ti iyipada oju-ọjọ, o ṣe pataki lati dinku ipagborun ati daabobo awọn igbo wa. Gbigbe awọn igbesẹ lati daabobo awọn eto ilolupo pataki wọnyi yoo ṣe iyatọ nla ni sisọ iyipada oju-ọjọ.
Tun Ka: 10 Awọn apẹẹrẹ ti Awọn ọran Awujọ ni AMẸRIKA
3. Awọn aaye Idọti Egbin
Awọn ibi isọnu idalẹnu, ti a mọ ni gbogbo igba bi awọn ibi idalẹnu tabi awọn idalẹnu, jẹ awọn ibi ti awọn eniyan ti ju egbin wọn lọ. Lakoko ti awọn aaye wọnyi ṣe ifọkansi lati dinku ipa ti egbin lori agbegbe ati ilera eniyan, wọn ṣe alabapin si iyipada oju-ọjọ.
Iṣoro akọkọ wa ni itusilẹ pataki ti awọn eefin eefin. Gẹgẹbi Ile-iṣẹ Ayika ni University of Boulder, awọn ibi-ilẹ ti njade awọn oye pupọ ti methane, CO2, oru omi, ati awọn gaasi miiran.
Ibakcdun miiran ni lilo nla ti ilẹ fun awọn aaye isọnu wọnyi. Ni Orilẹ Amẹrika nikan, o wa ni ayika 3,000 awọn ibi-ilẹ ti nṣiṣe lọwọ, ti o bo fere 2 milionu eka ti ibugbe adayeba. Ilẹ-ilẹ ti o pọju ni odi ni ipa lori gbogbo eniyan, pẹlu awọn abajade ipalara paapaa fun eniyan ati ẹranko ti o ngbe ni isunmọtosi.
4. Fluorinated Gas
Erogba oloro (CO2) ati methane nigbagbogbo ni afihan bi awọn oluranlọwọ pataki si iyipada oju-ọjọ, ṣugbọn ibakcdun miiran wa: awọn gaasi fluorinated, ti a mọ ni F-gases. Awọn gaasi ti eniyan ṣe ni a lo ni ọpọlọpọ awọn ọja ati awọn ilana ile-iṣẹ.
Awọn ohun elo firiji ati afẹfẹ, ile-iṣẹ itanna, awọn oogun, ati iṣelọpọ aluminiomu jẹ apẹẹrẹ ti ibi ti awọn gaasi wọnyi le wa, ni ibamu si European Commission.
Lakoko ti awọn gaasi F jẹ ida 3% ti awọn itujade eefin eefin ati pe ko ṣe ipalara si Layer ozone ti afẹfẹ, wọn jẹ ibakcdun pataki nitori agbara wọn. Awọn gaasi wọnyi jẹ awọn akoko 23,000 diẹ sii ju CO2 lọ. O ṣe pataki lati ṣe idanimọ ipa ti awọn gaasi fluorinated lori iyipada oju-ọjọ ati gbero awọn igbese lati dinku ilowosi wọn.
5. Ile ise
Ni awọn ọrọ ti o rọrun, "ile-iṣẹ" n tọka si ṣiṣe awọn nkan bi simenti, irin, aṣọ, ati siwaju sii. Nigbati awọn ẹrọ ṣe awọn ọja wọnyi, wọn tu awọn gaasi ipalara ti o ṣe alabapin si iyipada oju-ọjọ.
Ile-iṣẹ Idaabobo Ayika (EPA) sọ pe ile-iṣẹ jẹ iduro fun bii 24% ti awọn itujade eefin eefin agbaye. Eyi pẹlu awọn epo fosaili sisun fun agbara ati itujade lati ọpọlọpọ awọn ilana iṣelọpọ.
Bi iye olugbe agbaye ṣe n pọ si, ile-iṣẹ tun dagba. O ṣe pataki lati wa awọn ọna lati dinku awọn itujade ti a ṣejade nipasẹ eka yii. Eyi tumọ si gbigba mimọ ati awọn iṣe alagbero diẹ sii ninu ilana iṣelọpọ. Nipa ṣiṣe bẹ, a le ṣe iranlọwọ lati daabobo ayika ati koju iyipada oju-ọjọ.
6. Ṣiṣu
Ṣiṣu jẹ idi pataki ti iyipada oju-ọjọ. O jẹ ipilẹṣẹ lati awọn epo fosaili, eyiti o jẹ ipalara si ayika. Fere gbogbo ṣiṣu, nipa 99%, ni a ṣe lati awọn epo wọnyi. Lẹhin ti a lo ṣiṣu, o maa n ko ni tunlo. Nikan apakan kekere, nipa 9%, ni a tunlo ni ayika agbaye.
Pupọ julọ rẹ pari ni awọn ibi-ilẹ, awọn igbo, awọn okun, ati awọn aaye miiran ni iseda. Nigbati ṣiṣu ba fọ, o tu awọn eefin eefin sinu afẹfẹ ati omi. Eyi ṣe afikun si idoti ati iyipada oju-ọjọ. Nitorina, ṣiṣu jẹ iṣoro nla fun ayika.
7. Iṣowo
Ni ọdun 2010, gbigbe ṣe alabapin si bii 15% ti awọn itujade eefin eefin agbaye. Eyi pẹlu idoti ti o ṣẹlẹ nipasẹ awọn epo fosaili sisun ni awọn ọkọ ofurufu, awọn ọkọ ayọkẹlẹ, awọn ọkọ oju omi, awọn ọkọ oju irin, ati awọn oko nla. Gaasi ti o wọpọ julọ ti njade ni erogba oloro (CO2), nipataki nitori lilo petirolu ati epo diesel.
Ní orílẹ̀-èdè Amẹ́ríkà, ọ̀pọ̀ jù lọ àwọn ohun tó ń tú gáàsì afẹ́fẹ́ láti ọ̀nà ìrìnnà máa ń wá látinú àwọn ọkọ̀ ayọ́kẹ́lẹ́ àti ọkọ̀ akẹ́rù lójoojúmọ́. Awọn ọkọ ofurufu tun ṣe alabapin pataki si idoti, ati pe awọn ọkọ ofurufu aladani ṣe afihan ipa ti awọn ọlọrọ lori oju-ọjọ. Ìwádìí kan fi hàn pé ẹni tó ń fò nínú ọkọ̀ òfuurufú adánidá máa ń tú ìbànújẹ́ afẹ́fẹ́ carbon ní ìlọ́po mẹ́wàá sí ogún ju ẹnì kan tó wà nínú ọkọ̀ òfuurufú ọkọ̀ òfuurufú lọ.
Awọn awari wọnyi tẹnumọ ipa pataki ti gbigbe gbigbe ni awọn ọran ayika, pẹlu idojukọ lori idoti ti o ṣẹlẹ nipasẹ awọn ọna irin-ajo ti o wọpọ ati ipa akiyesi ti irin-ajo afẹfẹ aladani lori awọn itujade erogba.
8. Awọn ajile
Awọn ajile ti ṣe ipa pataki ni pipese ounjẹ fun awọn olugbe agbaye ti ndagba. Awọn ajile Nitrogen, ni pataki, ti ṣe alekun iṣelọpọ ounjẹ ni pataki, ṣugbọn idapada wa. Isejade ti awọn ajile sintetiki jẹ iduro fun iwọn 1.4% ti awọn itujade erogba oloro (CO2).
Ni afikun, lilo awọn ajile ṣe alabapin si awọn itujade ti kii-CO2. Bibẹẹkọ, o nira lati da iṣelọpọ duro lairotẹlẹ nitori isunmọ 48% ti olugbe agbaye gbarale ounjẹ ti o dagba pẹlu awọn ajile sintetiki.
Lati koju ọrọ yii, a le ṣawari nipa lilo awọn ajile adayeba, idinku awọn ipa buburu ti awọn ajile nitrogen, ati idagbasoke awọn omiiran alagbero. Awọn igbesẹ wọnyi le ṣe iranlọwọ lati dinku igbẹkẹle agbaye lori awọn ajile sintetiki.
Nipa wiwa iwọntunwọnsi laarin ipade awọn ibeere ounjẹ ti olugbe ti ndagba ati idinku ipa ayika ti awọn ajile, a le ṣiṣẹ si ọna alagbero diẹ sii ati ọjọ iwaju alara fun aye wa.
Tun Ka: Kini Imọ Imọ Ayika?
9. Ti o npese Agbara ati igbona
Ó ti lé ní àádọ́jọ [150] ọdún, epo, èédú, àti gáàsì àdánidá ti fún àgbáyé. Awọn orisun wọnyi, ti a mọ si awọn epo fosaili, pese nipa 80% ti agbara ti a lo ni agbaye. Ni Orilẹ Amẹrika, eedu, epo, ati gaasi adayeba kọọkan ṣe idasi awọn ipin pataki si lilo agbara. Ni ọdun 2020, eedu pese 19% ti agbara, lakoko ti epo ati gaasi adayeba kọọkan ṣe iṣiro fun bii idamẹta.
Laibikita lilo idagbasoke ti awọn orisun agbara omiiran gẹgẹbi agbara oorun ati afẹfẹ, igbẹkẹle wa lori awọn epo fosaili fun ina ati ooru wa ga. Eyi tumọ si pe apakan nla ti agbara ti a lo lati fi agbara fun awọn ile, awọn iṣowo, ati awọn ile-iṣẹ wa lati sisun awọn epo fosaili wọnyi.
Lakoko ti awọn orisun agbara isọdọtun nfunni ni awọn omiiran mimọ, wọn ko tii rọpo awọn epo fosaili patapata. Bi a ṣe n tẹsiwaju lati ṣawari ati idagbasoke awọn solusan agbara alagbero, idinku igbẹkẹle wa lori awọn epo fosaili yoo jẹ pataki fun idinku ipa ayika ati idaniloju ọjọ iwaju alagbero diẹ sii.
10. Ngba agbara
Lilo pupọ jẹ ọkan ninu awọn idi pataki ti iyipada oju-ọjọ. Nigba ti a ba ṣe apoti ṣiṣu pupọ ju, sọ ounjẹ jẹ, ti a si kọ awọn ọkọ ayọkẹlẹ diẹ sii, o ṣe alabapin si iṣoro naa. Lakoko ti awọn iṣe eniyan kọọkan ṣe pataki, kii ṣe gbogbo eniyan pin ojuse dogba fun awọn ipa iyipada oju-ọjọ.
Iwadi lati PLOS afefe fi han pe o fẹrẹ to idaji awọn igbona gaasi eefin ni AMẸRIKA jẹ ṣẹlẹ nipasẹ awọn Amẹrika ọlọrọ julọ. Eyi kii ṣe nitori awọn igbesi aye wọn nikan; wọn tun ṣe idoko-owo ni awọn ile-iṣẹ ti o ṣe awọn epo fosaili.
Lilo ti o pọju lọ kọja iye awọn ohun ti a ra; o tun ni asopọ si wiwa ọrọ ti o pọ ju ni idiyele ti awọn eniyan miiran ati agbegbe. Ti o ba sọrọ si ọran yii nilo igbiyanju apapọ lati dinku ifẹsẹtẹ ilolupo wa ati ki o tun ronu ilepa ilokulo ohun elo.
Fi a Reply