Cov xwm txheej quo piv txwv yog dab tsi? Cov xwm txheej quo yog hais txog yuav ua li cas cov khoom tam sim no lossis txoj hauv kev uas muaj tam sim no. Hauv kev nom kev tswv, kev cai lij choj, thiab kev coj noj coj ua, nws sawv cev rau kev teeb tsa kev sib raug zoo lossis kev nom kev tswv tam sim no.
Nws zoo li lub snapshot ntawm yuav ua li cas cov khoom nyob rau ntawm lub sijhawm tshwj xeeb. Tib neeg siv nws nyob rau hauv cov xwm txheej raug cai thaum lawv xav khaws cov cai thiab cov txheej txheem uas twb muaj lawm, tsawg kawg ib ntus, txog thaum lawv tuaj yeem hloov pauv.
Feem ntau, cov uas muaj hwj chim lossis tus thawj tswj hwm nyiam qhov xwm txheej. Lawv ntseeg tias nws ua rau tej yam ruaj khov thiab kwv yees tau. Tej zaum lawv yuav hais tias kev hloov pauv yuav ua rau muaj teeb meem. Tab sis lwm tus uas xav hloov pauv xav txawv. Lawv sib cav tias cov cai tshiab lossis cov txheej txheem yuav ua haujlwm zoo dua rau txhua tus.
Qee lub sij hawm, cov xwm txheej quo tuaj yeem zoo li qhov cuam tshuam los hloov. Nws tuaj yeem ua rau nws nyuaj rau cov tswv yim tshiab lossis kev txhim kho kom tshwm sim vim qee tus neeg tsis xav kom tej yam txawv. Lawv xav kom tej yam nyob twj ywm ib yam li lawv. Txawm li cas los xij, kev hloov pauv kuj tuaj yeem yog qhov zoo, tshwj xeeb tshaj yog thaum nws pab ua kom lub neej zoo dua rau ntau tus neeg.
Status Quo Piv txwv
1. Hauv Ntiaj Teb Kev Tshaj Tawm
Cov xov xwm tshaj tawm, xws li cov ntawv xov xwm thiab tshaj tawm TV, sawv cev rau cov xwm txheej ntawm cov ntaub ntawv sib qhia li cas. Txawm li cas los xij, nrog kev nce ntawm digital media, txhua yam hloov pauv. Kev tshaj xov xwm, streaming platforms, thiab cov xov xwm hauv online tau dhau los ua kev cuam tshuam, hloov pauv li cas tib neeg nkag mus thiab cuam tshuam nrog xov xwm. Qhov kev hloov pauv no qhia txog yuav ua li cas cov xwm txheej quo tuaj yeem hloov zuj zus vim kev ua haujlwm thev naus laus zis.
Cov kev hloov no tsis yog hais txog cov cuab yeej siv los nthuav tawm cov ntaub ntawv; lawv kuj cuam tshuam li cas cov neeg tuaj koom nrog cov xov xwm. Piv txwv li, social media tso cai rau kev sib tham tam sim thiab sib koom, cuam tshuam li cas cov dab neeg tau hais thiab pom. Ib yam li ntawd, cov xov xwm hauv online muab kev nkag mus rau ntau yam kev xav thiab kev hloov tshiab ntawm lub sijhawm, nyuaj rau cov xov xwm ib txwm muaj.
Qhov kev hloov pauv no los ntawm ib txwm mus rau cov xov xwm digital nyuaj rau txoj hauv kev sib qhia cov ntaub ntawv. Nws tsis yog ib qho kev hloov pauv hauv kev siv thev naus laus zis nkaus xwb tab sis kuj tseem nyob hauv kev cuam tshuam nrog tib neeg thiab ntseeg cov xov xwm hauv xov xwm. Nws hais txog qhov hloov zuj zus ntawm cov xwm txheej quo thiab yuav ua li cas cov platforms tshiab tau hloov kho yav tom ntej ntawm media.
2. Kev faib ua poj niam txiv neej hauv kev ua si
Kev sib cais ntawm poj niam txiv neej hauv kev ua kis las yog ib qho piv txwv zoo tshaj plaws. Hauv kev ua kis las, txoj hauv kev ib txwm ua rau cov neeg ncaws pob koom nrog kev sib tw sib tw raws li poj niam txiv neej, nrog rau cov txiv neej thiab poj niam sib txawv. Txawm li cas los xij, kev sib tham tsis tu ncua ntawm cov neeg hloov pauv poj niam txiv neej thiab cov kis las uas tsis yog binary tab tom tuav txoj kev npaj mus ntev.
Raws li zej zog kev nkag siab ntawm poj niam txiv neej nthuav dav ntxiv kua thiab txais, cov zej zog kis las ntsib qhov kev sib tw ntawm kev ua raws li cov kev hloov pauv no hauv cov txheej txheem tsim. Cov kev sib tham no tau ua rau muaj kev sib cav txog yuav ua li cas kom muaj kev ncaj ncees thiab muaj vaj huam sib luag hauv kev sib tw kis las thaum suav nrog ntau hom poj niam txiv neej sib txawv. Qhov kev hloov pauv no cuam tshuam cov qauv tsim, ua rau muaj kev sib tham txuas ntxiv txog kev hloov pauv poj niam txiv neej sib faib hauv kev ua kis las.
3. Poj niam los txiv neej
Hauv ntau lub zej zog, kev cai poj niam txiv neej ib txwm tsim cov luag haujlwm tshwj xeeb rau txiv neej thiab poj niam. Qhov no feem ntau yog cov txiv neej tuav lub zog thiab cov poj niam ua haujlwm hauv tsev. Qhov kev npaj no, hu ua patriarchy, tau ua raws li txoj cai rau lub sijhawm ntev hauv ntau haiv neeg. Txawm li cas los xij, niaj hnub no, muaj kev tawm tsam tawm tsam kev sib luag ntawm poj niam txiv neej thiab nyuaj rau cov qauv no.
Feminist kev txav mus los ua haujlwm hloov pauv kev coj noj coj ua hauv zej zog thiab cov cai tswjfwm kom muaj sijhawm sib npaug rau txhua tus poj niam txiv neej. Los ntawm kev txhawb nqa kev sib tham thiab hloov cov qauv tsim, kev nce qib mus rau lub zej zog muaj kev ncaj ncees ntau dua, txhawb kev ncaj ncees thiab kev koom nrog rau txhua tus tsis hais poj niam los txiv neej.
4. Cov qauv kev sib raug zoo
Hauv zej zog, cov xwm txheej quo feem ntau cuam tshuam nrog kev sib cais hauv zej zog uas faib tib neeg los ntawm lawv txoj kev muaj nyiaj, haujlwm, lossis kev kawm. Cov chav kawm no tsim hierarchies hauv zej zog. Txawm li cas los xij, ntau yam kev tawm tswv yim tawm tswv yim rau kev ncaj ncees thiab kev koom ua ke tau ua rau nyuaj rau qhov xwm txheej no.
Cov kev siv zog tsom rau kev txo qis kev lag luam thiab txhawb kev sib koom ua ke ntawm kev sib koom ua ke qhia txog kev sim ua tsis tu ncua los hloov cov qauv tsim kev sib raug zoo. Cov kev txav mus rau kev sib faib ncaj ncees ntawm cov peev txheej thiab cov cib fim yog qhov tseem ceeb hauv kev rov txhais cov qauv hauv zej zog ntsig txog kev sib txawv hauv chav kawm.
5. Ntiaj teb no muaj hwj chim
Hauv kev nom kev tswv thoob ntiaj teb, cov xwm txheej quo feem ntau yog hais txog kev tswj hwm ntawm ob peb lub tebchaws hu ua superpowers. Cov tebchaws no, xws li Tebchaws Meskas, Russia, thiab Tuam Tshoj, tau muaj keeb kwm cuam tshuam txog geopolitical tseem ceeb. Txawm li cas los xij, qhov tshwm sim ntawm lub zog tshiab kev lag luam yog hloov pauv qhov nyiaj tshuav no.
Lub teb chaws zoo li Is Nrias teb, Brazil, thiab South Africa tau nce zuj zus tau txais qhov tseem ceeb nyob rau theem thoob ntiaj teb, hloov kho cov qauv hluav taws xob uas twb muaj lawm thiab nyuaj rau qhov kev txiav txim tsim. Qhov kev hloov pauv no qhia txog kev hloov pauv ntawm thaj chaw hauv kev sib raug zoo thoob ntiaj teb, vim tias cov neeg tshiab tshiab pib cuam tshuam rau kev txiav txim siab thoob ntiaj teb nrog rau cov thawj coj loj.
Kuj nyeem: 100 Piv txwv ntawm Social Norms (Cov Lus Qhia rau Cov Tub Kawm Ntawv)
6. Kev cia siab ntawm poj niam txiv neej
Hauv kev cia siab hauv zej zog, muaj cov qauv ntev ntev los txiav txim rau lub luag haujlwm thiab kev coj cwj pwm raws li poj niam txiv neej. Cov kev cai niaj hnub no qhia txog qee yam kev ua thiab kev lav phib xaub rau tib neeg raws li lawv tus kheej li poj niam txiv neej. Txawm li cas los xij, niaj hnub kev sib tham txog kev sib luag ntawm poj niam txiv neej thiab ntau haiv neeg yog qhov nyuaj rau cov qauv no.
Los ntawm kev tawm tswv yim rau cov cai sib luag thiab cov hauv kev tsis hais poj niam txiv neej, nrog rau kev txhawb nqa kev lees paub rau ntau haiv neeg ntawm poj niam txiv neej, kev sib tham hauv zej zog tau hloov zuj zus. Lub hom phiaj yog tsim kom muaj ib puag ncig uas tib neeg tsis txwv lossis txhais los ntawm poj niam txiv neej txoj cai tab sis raug txhawb kom qhia lawv tus kheej qhov tseeb thiab sib npaug hauv txhua yam ntawm lub neej.
7. Tsev Neeg Cov Qauv
Cov tsev neeg nuclear ib txwm muaj, suav nrog niam txiv thiab lawv cov menyuam, tau ua tus qauv tsev neeg hauv ntau lub zej zog. Txawm li cas los xij, tam sim no qhov kev tuav pov hwm ntev no tau ntsib teeb meem los ntawm ntau tsev neeg, suav nrog tsev neeg niam txiv ib leeg, cov tsev neeg coj los ntawm cov niam txiv sib deev, thiab tsev neeg sib xyaw.
Cov tsev neeg sib txawv no tau txais kev lees paub, nyuaj rau kev coj noj coj ua hauv zej zog thiab rov kho qhov kev nkag siab ntawm qhov tsim ib tsev neeg. Raws li kev lees paub thiab kev lees paub ntawm cov qauv sib txawv no loj tuaj, ib zaug ruaj khov raws li txoj cai ntawm tsev neeg nuclear tab tom hloov pauv.
8. Kev Xeem Txuj Ci hauv Kev Kawm
Nyob rau hauv cov txheej txheem kev kawm, cov qauv kev xeem tau ntev los ua tus qauv rau kev ntsuas cov tub ntxhais kawm kev paub thiab kev muaj peev xwm kawm. Cov kev xeem no ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev ntsuas cov tub ntxhais kawm kev nce qib. Txawm li cas los xij, muaj kev sib tham loj zuj zus uas nyuaj rau txoj hauv kev no. Ib txhia ntseeg hais tias tsuas yog tsom rau cov kev xeem uas raug cai yuav tsis ntes tag nrho cov tub ntxhais kawm lub peev xwm.
Cov neeg tawm tswv yim rau kev hloov pauv qhia kom suav nrog ntau hom kev ntsuam xyuas thiab kev soj ntsuam kom nkag siab zoo dua rau cov tub ntxhais kawm qhov peev xwm thiab kev txawj ntse tshaj qhov kev ntsuam xyuas tus qauv tuaj yeem nthuav tawm. Qhov kev hloov pauv hauv qhov kev xav no yog tsim los tsim cov kev ntsuam xyuas ntau dua uas ua rau muaj kev kawm sib txawv thiab muaj zog.
Kuj nyeem: 20 Cov piv txwv zoo tshaj plaws ntawm Kab lis kev cai (Cov lus qhia rau cov tub ntxhais kawm)
9. Kev rau txim hauv kev ncaj ncees
Hauv kev tswj kev ua txhaum cai, txoj hauv kev ib txwm muaj xws li xa cov neeg ua txhaum cai mus rau hauv tsev lojcuj raws li kev rau txim thiab cuam tshuam. Txawm li cas los xij, muaj kev hu xov tooj loj zuj zus rau kev hloov pauv hauv kev ua txhaum cai lij choj. Cov neeg tawm tswv yim sib cav tias tsuas yog tso siab rau kev kaw yuav tsis hais txog lub hauv paus ntawm kev ua txhaum cai. Hloov chaw, lawv tawm tswv yim lwm yam xws li cov kev pab cuam kho mob, kho kev ncaj ncees, lossis kev pabcuam hauv zej zog.
Cov txheej txheem no tsom mus pab cov neeg ua txhaum cai rov tsim kho lawv lub neej, hloov kho lawv cov kev ua, thiab tiv thaiv kev ua txhaum cai yav tom ntej los ntawm kev daws teeb meem hauv qab. Lub hom phiaj hloov los ntawm kev rau txim ib leeg mus rau kev txhawb nqa kev loj hlob ntawm tus kheej thiab kev txhawb nqa hauv zej zog.
10. Cov Txheej Txheem Ua Haujlwm Ua Haujlwm
Hauv ib puag ncig kev ua haujlwm, cov haujlwm ua haujlwm ib txwm ua nrog cov sijhawm teem sijhawm thiab cov chaw ua haujlwm lub cev tau ua tus qauv rau lub sijhawm ntev. Cov neeg ua haujlwm feem ntau mus rau qhov chaw ua haujlwm txhua hnub rau lawv txoj haujlwm. Txawm li cas los xij, txoj kev loj hlob mus rau kev npaj ua haujlwm yooj yim, tshwj xeeb tshaj yog nyob deb lossis ua haujlwm hauv tsev, yog qhov nyuaj rau qhov kev coj ua no.
Qhov kev hloov pauv no muaj peev xwm los txheeb xyuas cov lus cog tseg kev tshaj lij, muab kev sib npaug ntawm kev ua haujlwm-lub neej zoo dua thiab muab sijhawm rau cov neeg ua haujlwm ntau dua, tsis hais lawv qhov chaw nyob lossis qhov xwm txheej ntawm tus kheej. Kev hloov mus rau kev ua haujlwm nyob deb qhia txog qhov tseem ceeb ntawm kev tawm mus los ntawm cov chaw ua haujlwm ib txwm ua, ua rau muaj kev rov ntsuam xyuas txog kev ua haujlwm li cas thiab tus nqi muab tso rau ntawm kev ywj pheej thiab kev tsim khoom ntawm lub cev nyob hauv lub chaw ua haujlwm hauv nruab nrab.
11. Tsim kev txhawb nqa
Hauv cov chaw ua haujlwm, kev coj ua ib txwm ua los ntawm kev xav txog kev laus ua qhov tseem ceeb rau kev nce qib tau ntev lawm. Kev ntseeg yog tias ntau xyoo tus neeg ua haujlwm siv nyob rau hauv ib lub tuam txhab, qhov ntau dua lawv txoj kev vam meej. Txawm li cas los xij, ib qho kev txhawb nqa kev txhawb nqa rau kev txhawb nqa zoo, qhov twg kev ua haujlwm tshwj xeeb siv qhov tseem ceeb tshaj tenure.
Txoj hauv kev no txhawb kom cov neeg ua haujlwm tsom mus rau lawv txoj haujlwm zoo thiab kev ua tiav, nyuaj rau cov qauv uas twb muaj lawm ntawm kev ua haujlwm tseem ceeb tshaj li kev txawj ntse thiab kev txawj ntse. Nws txhawb kom muaj kev sib tw ntau dua thiab kev ua haujlwm ntawm qhov chaw ua haujlwm, txhawb cov neeg ua haujlwm kom ua tau zoo dua li tsuas yog tso siab rau lub sijhawm ua haujlwm hauv lub luag haujlwm.
xaus
Kev nkag siab txog cov xwm txheej quo piv txwv hauv kab lus no thiab yuav ua li cas ib txwm ua hauv peb lub neej ua rau peb nkag siab txog qhov sib txawv ntawm peb lub ntiaj teb ua haujlwm li cas. Txawm hais tias nws yog hauv kev nom kev tswv, kev lag luam, kev cai lij choj, lossis kev siv thev naus laus zis li cas, cov kev ua haujlwm no hu ua "status quo." Cov piv txwv peb tau tshawb pom qhia tias qhov xwm txheej twg tuaj yeem cuam tshuam ntau qhov chaw hauv peb lub neej.
Nws yog ib qho tseem ceeb kom paub tias txawm tias qhov xwm txheej quo tuaj yeem muaj zog, nws tsis tau teem rau hauv pob zeb. Nws tuaj yeem hloov tau. Tib neeg thiab pab pawg tuaj yeem sib tw txoj hauv kev thiab txhim kho. Qhov no tuaj yeem ua rau cov tswv yim tshiab thiab txoj hauv kev ua tau zoo dua.
Kev lees paub qhov muaj thiab cuam tshuam ntawm cov xwm txheej quo pab peb nkag siab tias peb lub neej ua haujlwm li cas. Nws kuj tseem pab peb pom qhov twg yuav xav tau kev hloov pauv kom ua tau zoo dua rau txhua tus. Yog li, kev paub txog cov xwm txheej quo pab peb mus tom ntej thiab ua kom lub ntiaj teb zoo dua.
Sau ntawv cia Ncua