Dab tsi yog kev tsim kho kev xiam oob khab, tus qauv kho mob ntawm kev tsis taus, thiab tus qauv ntawm kev tsis taus?
Kev xiam oob qhab feem ntau yog ib feem ntawm tib neeg kev paub. Ib txoj kev lossis lwm qhov ntawm peb feem ntau yuav los ntsib qhov tseeb ntawm qee lub sijhawm hauv lub neej.
Txawm hais tias nws tuaj yeem ntxhov siab los saib rov qab mus rau hnub qub thaum lub neej muaj kev vam meej, nws yog ib qho tseem ceeb rau cov neeg xiam oob qhab raug lees paub los ntawm pej xeem.
Nyob rau hauv lub neej niaj hnub no, cov neeg muaj kev tsis taus tau pom tias yog ib pab pawg neeg sib txawv uas yuav tsum tau ua tib zoo saib xyuas kom pab lawv mus ncig nrog lawv lub neej txhua hnub. Lawv lub cev nqaij daim tawv tsis ua rau lawv tsawg dua ntawm ib tug tswv cuab ntawm zej zog.
Kev tsim kho kev tsis taus
Kev tsim kho kev sib raug zoo ntawm kev tsis taus piav qhia txog kev xiam oob khab tsis yog ib qho kev paub dhau los lossis kev kho mob nkaus xwb, tab sis raws li kev tsim kev sib raug zoo uas suav nrog cov kev paub ntawm cov neeg muaj kev tsis taus hauv kev cuam tshuam nrog lawv ib puag ncig (Jones; 1996).
Peb txhua tus nyob hauv ib lub zej zog uas cuam tshuam rau peb lub neej niaj hnub uas peb tsis tshua pom. Peb ib puag ncig tuaj yeem hloov pauv txhua yam uas peb tau yug los thiab ua rau peb lub neej yooj yim dua lossis nyuaj dua.
Kev muab thiab faib cov peev txheej yooj yim xws li dej, khaub ncaws, zaub mov, thiab vaj tse muaj txiaj ntsig zoo rau kev tsis taus. Qhov no yog qhov tseem ceeb vim tias muaj ntau yam kev puas tsuaj rau lub cev yog tshwm sim los ntawm kev noj zaub mov tsis txaus.
Ib puag ncig kuj yuav yog qhov ua rau muaj kev cuam tshuam rau lub cev puas tsuaj. Piv txwv li, qee cov kab mob ua tsis taus pa yog kis los ntawm cov dej tsis huv.
Muaj ntau qhov xwm txheej uas cov neeg nyob hauv ib lub zej zog tsuas tshuav nrog kev xaiv siv dej tsis huv. Qee cov kab mob uas tau kaw tseg tau tshwm sim los ntawm kev noj cov tshuaj lom pov tseg.
Tsis tas li ntawd, muaj lwm yam kev sib raug zoo uas tuaj yeem ua rau tib neeg lub cev puas tsuaj. Ib qho piv txwv yog kev ua siab ntev ntawm kev ua haujlwm siab, cov qauv kev nyab xeeb rau pej xeem tsis tshua muaj, lossis tsis saib xyuas tag nrho cov menyuam yaus.
Cov xwm txheej uas muaj peev xwm ua rau tib neeg lub cev puas tsuaj ib txwm cuam tshuam rau lwm pawg hauv zej zog ntau dua li lwm tus.
Kuj nyeem: Dab tsi yog Sociological Concepts? (Cov lus qhia rau cov tub ntxhais kawm)
Lub Social Model of Disability
Raws li Medium.com, tus qauv kev sib raug zoo ntawm kev xiam oob khab feem ntau txheeb xyuas tus cwj pwm tsis zoo, kev cuam tshuam hauv lub cev, thiab kev cais tawm los ntawm zej zog thiab nws qhia ncaj qha tias tib neeg ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv cov neeg xiam oob qhab.
Txawm hais tias kev hloov ntawm lub cev, kev txawj ntse, lossis kev puas siab puas ntsws tuaj yeem ua rau tus kheej tsis zoo, cov no tsis tas yuav ua rau kev xiam oob khab tshwj tsis yog tib neeg tsis ua tiav nws lub luag haujlwm los koom ua ke tib neeg.
Tus Qauv Kho Mob ntawm Kev Tsis Muaj Peev Xwm
Cov qauv kev kho mob ntawm kev tsis taus muaj peev xwm ntseeg tau tias kev tswj hwm kev mob lossis kev tsis taus yog ntau ntxiv txog kev txheeb xyuas qhov mob lossis kev tsis taus los ntawm kev saib xyuas kho mob.
Tsis tas li ntawd, tus qauv kho mob ntseeg tias tib neeg yuav tsum tau nqis peev pab rau kev kho mob hauv lwm qhov los kho cov neeg xiam oob khab thiab cia cov neeg cuam tshuam tau lub neej zoo.
Kev tsim kho kev tsis taus
Cov piv txwv ntawm kev tsim kev sib raug zoo ntawm kev tsis taus yog raws li hauv qab no.
Kev tsim kho ntawm Autism
Hauv cov ntsiab lus kho mob, autism yog qhov tsis txaus ntawm cov paj hlwb uas yuav tsum tau kho.
Raws li Helpfulprofessors.com, cov koom haum kev sib raug zoo xws li cov tsev kawm ntawv theem pib tau siv cov kev ntsuas los kho cov neeg uas kuaj pom muaj mob.
Autism yog qhov nkag siab ntau dua li qhov tsis txaus ntawm lub paj hlwb es tsis yog kev tsis taus. Nrog rau qhov kev xav ntawm kev sib raug zoo no, nws yog qhov nkag siab heev tias cov neeg autistic tsis tas yuav kho.
Cov neeg muaj autism tsuas yog yuav tsum tau txais los ntawm zej zog rau lawv yog leej twg, rau lawv qhov tshwj xeeb, thiab khoom plig.
Kuj nyeem: Lub tswv yim thiab cov lus cog tseg ntawm Kev Sau Nyiaj Txiag: Txhua Yam Koj Yuav Tsum Paub
Kev Tsim Kho Kev Sib Raug Zoo ntawm Cov Tub Ntxhais Kawm Tsis Taus
Muaj ntau qhov kev txwv hauv cov tsev kawm ntawv uas yuav tiv thaiv cov neeg xiam oob qhab kom ua tiav.
Piv txwv li, ib tug me nyuam kawm ntawv uas lub cev tsis taus tej zaum yuav nyuaj kom mus txog ntawm chav kawm. Qhov no yuav cuam tshuam cov tub ntxhais kawm kom koom nrog hauv chav kawm lossis tau txais kev pab txhawb nqa.
Cov kws tsim kho kev sib raug zoo yuav pom qhov xwm txheej zoo li tsis ncaj ncees rau cov neeg xiam oob qhab. Rau lawv, cov chav kawm layouts ua rau cov neeg xiam oob khab muaj qhov tsis zoo thiab tsis yog vim lawv lub cev.
Kev tsis taus hauv Chaw Ua Haujlwm
Tus neeg ua haujlwm tus nqi yog ntsuas los ntawm qhov nws ua tau zoo npaum li cas. Qhov no tsuas yog txhais tau hais tias qhov kim dua nws yog los ntiav ib tus neeg, nws yuav tsum muaj txiaj ntsig ntau dua.
Cov neeg xiam oob khab muaj qhov tsis zoo vim lawv yuav xav tau kev pab ntxiv los ua kom tiav lawv cov haujlwm txhua hnub.
Kev sib raug zoo ntawm kev tsis taus yog siv nyob rau hauv qhov chaw ua hauj lwm los ntawm cov tswv hauj lwm uas muaj kev txhawj xeeb txog kev ua tau zoo dua thiab ua haujlwm tsawg dua.
Disability Representation nyob rau hauv Media
Feem ntau ntawm cov cim superhero peb pom ntawm lub vijtsam loj niaj hnub no feem ntau yog txiv neej thiab poj niam muaj peev xwm.
Peb tau pom tus phab ej ntawm ntau hom thiab lawv txhua tus txhawb nqa ib qho kev sib raug zoo ntawm kev tsis taus, ib lub tswv yim uas cov neeg xiam oob khab tsis tuaj yeem ua tus superheroes.
Cov lus piav qhia uas tau piav qhia hauv xov xwm tseem yog tus phab ej ntawm txhua yam yuav tsum muaj lub cev muaj peev xwm ua haujlwm.
Cov neeg xiam oob qhab li Apolitical
Txhua tus pej xeem tsim nyog koom nrog hauv kev siv pej xeem ntawm kev pov npav. Txawm li cas los xij, cov neeg xiam oob khab tuaj yeem tawm tsam los siv lawv lub luag haujlwm hauv pej xeem thaum xaiv tsa vim tias me me lossis tsis muaj kev sim ua kom muaj kev pov npav ntau dua.
Thaum lub sijhawm xaiv tsa thawj tswj hwm xyoo 2020 hauv Tebchaws Meskas, 11% ntawm cov neeg pov npav tsis taus yws yws txog qee yam kev txwv.
Cov neeg xiam oob qhab li Asexual
Muaj kev xav tsis zoo txog cov neeg xiam oob khab tsis muaj lossis muaj kev xav deev.
Cov neeg xiam oob qhab kuj muaj cov ntshav ntws los ntawm lawv cov leeg ib yam li txhua tus neeg muaj peev xwm. Lawv muaj kev ntshaw kev sib deev thiab nyob rau hauv lub cev nyuaj tshaj plaws xeeb tub thiab yug me nyuam.
Kev tsim kho kev sib raug zoo ntawm cov tib neeg uas xiam oob khab li asexual nyhav rau marginalize lawv.
Kuj nyeem: 10 Cov Piv Txwv Kev Ruaj Ntseg Hauv Nruab Nrab (Cov Lus Qhia rau Cov Tub Ntxhais Kawm)
Kev tsim kho kev puas siab puas ntsws
Fabkis philosopher Michel Foucault tau sib cav tias kev puas siab puas ntsws yog kev tsim kev sib raug zoo.
Foucault tau sib cav tias lub tswv yim ntawm kev sib raug zoo ntawm kev puas siab puas ntsws tau hloov pauv ntau xyoo thiab tam sim no yog kev tsim kho kev sib raug zoo.
Thaum lub sijhawm Renaissance, cov neeg uas muaj kev puas siab puas ntsws tau pom tias muaj kev txawj ntse. Cov neeg vwm rov qab los muaj peev xwm nthuav tawm qhov tseeb zais ntawm lub ntiaj teb.
Lawv tau muab tso rau hauv kev tawm tsam thaum lub sijhawm classical thiab tam sim no hauv 21st ib puas xyoo, cov neeg vwm pom tias muaj mob. Niaj hnub no 'cov neeg vwm raug kaw rau hauv cov tsev kho mob puas siab puas ntsws los kho kev puas siab puas ntsws.
Kev Tsim Kho Kev Kawm Kev Tsis Taus
Kev xiam oob khab ntawm kev kawm raug coj los ua ib tus neeg xiam oob khab thiab xav tau ib txoj hauv kev los kho tus kheej.
Ib tug menyuam kawm ntawv uas muaj dyslexia tej zaum yuav raug tsim los ntawm kev sib raug zoo li tsis txawj ntse ntawm qee lub sijhawm. Txawm li cas los xij, peb yuav paub tias tus menyuam kawm ntawv uas muaj dyslexia yog qhov ntse dua lossis tsawg dua li lwm tus menyuam kawm ntawv.
Cov Qauv Tsev Kawm Ntawv thiab Nroog Npaj
Rau cov neeg siv kev sib raug zoo, kev tsim vaj tsev thiab kev tsim hauv nroog yog tsim rau cov tib neeg uas tsis muaj kev tsis taus.
Cov ntaiv, txoj kev hauv tsev, kev hla kev, thiab lub qhov rooj tuaj yeem tiv thaiv cov neeg tsis taus nkag mus hauv nroog nyob zoo li lwm tus neeg.
Kuj nyeem: 7 Pros and Cons of Bodily-Kinesthetic Intelligence
Kev tsis taus thiab txiv neej
Xwv Zeb tau coj ntau tus txiv neej xav tias nws tsis tsim nyog los qhia qhov tsis muaj zog. Vim li no, cov txiv neej nyiam zais lawv lub hlwb lossis lub cev tsis taus kom tsis txhob raug pom tias tsis yog txiv neej lossis ua rau lub cev.
Ntau tus txiv neej hauv lub neej niaj hnub no yuav tsis kam nrhiav kev pab rau kev kawm tsis meej, teeb meem kev puas siab puas ntsws, lossis teeb meem ntawm lub cev. Lawv yuav tsum ua lawv lub luag haujlwm ua cov txiv neej siab tawv thiab muaj zog hauv zej zog.
xaus
Nyob rau hauv lub neej niaj hnub no, cov neeg muaj kev tsis taus tau pom tias yog ib pab pawg neeg sib txawv uas yuav tsum tau ua tib zoo saib xyuas kom pab lawv mus ncig nrog lawv lub neej txhua hnub. Lawv lub cev nqaij daim tawv tsis ua rau lawv tsawg dua ntawm ib tug tswv cuab ntawm zej zog.
Cov neeg xiam oob qhab tsim nyog siv lawv lub luag haujlwm hauv zej zog.
tswv yim pom zoo
- Institutional Racism Piv txwv (Cov Lus Qhia rau Cov Tub Kawm Ntawv)
- Checks and Balance Piv txwv (Cov Lus Qhia rau Cov Tub Kawm Ntawv)
- 10 Fab Kis Cov Neeg Lub Cev Cov Cwj Pwm thiab Cov Cwj Pwm
- Cov piv txwv ntawm Social Inequality yog dab tsi? (Cov lus qhia rau cov tub ntxhais kawm)
- 20 Cov piv txwv ntawm kev coj ncaj ncees thiab kev coj ncaj ncees (Cov lus qhia rau cov tub ntxhais kawm)
References
- HelpfulProfessors: Kev Tsim Kho Kev Tsis Muaj Peev Xwm: Lus Txhais & 10 Piv txwv
- Medium.com: Kev Tsim Kho Kev Tsis Taus
- Moodle: Kev Tsim Kho Kev Tsis Muaj Peev Xwm Hauv Zej Zog (Wendell, Susan (1996). The Rejected Body. New York: Routledge)
- Kev Tshawb Fawb: Kev tsim kho kev tsis taus.
- SageJournals: Lub Social-Kev tsim kho kev xiam oob khab hauv cov koom haum: Vim li cas cov tswv ntiav ua haujlwm tawm tsam qhov tsim nyog
- Academia.edu: Kev tsim kho kev tsis taus
- SpringerLink: Kev Tsim Kho Kev Ua Phem Rau Kev Tsis Taus
Sau ntawv cia Ncua