Xyoo 1955, Rosa Parks tau rov qab los ntawm kev ua haujlwm ntawm lub khw. Nws tau ntev ntev, tab sis Parks tsis nkees ntau dua li niaj zaus, raws li nws piav qhia tom qab. Kev qaug zog los ntawm kev ua rau muaj kev ntxub ntxaug thiab kev ntxub ntxaug ntau xyoo.
Hnub ntawd, thaum tus neeg tsav tsheb npav hais kom nws tso nws lub rooj rau cov neeg caij dawb, Rosa txiav txim siab tias nws tau nyiaj dhau lawm. Nws tsis kam txav mus ua rau lub teb chaws nthwv dej ntawm kev tawm tsam tawm tsam kev ntxub ntxaug nyob rau hauv lub tebchaws United States.
Peb mam li saib 15 qhov tseeb tseem ceeb ntawm Rosa Parks, ib qho tseem ceeb hauv txoj cai lij choj ntawm pej xeem.
Qhov tseeb txog Rosa Parks
1. Xyoo 1955, Rosa Parks ntsib kev raug ntes rau ib qho yooj yim ntawm kev tawm tsam
Thaum Lub Kaum Ob Hlis 1, Chaw Ua Si tau nyob hauv nws txoj kev los ntawm kev ua haujlwm hauv tsev thaum ntsib kev sib cais ntawm txoj kev tsheb npav.
Lub tsheb npav tau xaiv cov chaw tshwj xeeb rau cov neeg caij tsheb dawb thiab Dub, nrog cov neeg dawb nyob hauv kab pem hauv ntej thiab cov neeg Dub yuam kom zaum tom qab. Rosa ua raws li txoj cai tab sis raug nug los ntawm tus neeg tsav tsheb npav kom txav mus deb dua rov qab kom haum rau cov neeg caij dawb. Defying qhov kev thov tsis ncaj ncees no, Rosa tsis kam tso nws lub rooj.
Yog li ntawd, tub ceev xwm raug hu, ua rau nws raug ntes. Qhov xwm txheej no, zoo li qub, tau dhau los ua lub sijhawm tseem ceeb hauv keeb kwm vim nws tau ua rau Montgomery Bus Boycott thiab ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv Pej Xeem Tawm Tsam, nyuaj kev cai cais haiv neeg.
Kev tshawb nrhiav qhov xwm txheej no pab peb nkag siab qhov cuam tshuam loj ntawm ib tus neeg lub siab tawv sawv tawm tsam kev tsis ncaj ncees.
2. Rosa Parks tau nco qab tias yog "Niam ntawm Txoj Cai Lij Choj" vim nws qhov kev tawm tsam tseem ceeb
Lub Civil Rights Movement yog ib qho kev pib tseem ceeb heev hauv xyoo 1900 kom paub tseeb tias txhua tus neeg muaj cai sib npaug hauv Asmeskas.
Tom qab kev ua qhev raug tshem tawm thaum kawg ntawm Tsov Rog Tsov Rog, cov neeg Dub hauv Asmeskas tau ntsib ntau yam kev kho tsis ncaj ncees. Lawv tau raug cais los ntawm cov Neeg Asmeskas Dawb nyob rau hauv qhov chaw xws li tsev kawm ntawv, thiab tau kawg, hauv kev npaj rooj zaum hauv tsheb npav.
Txij xyoo 1954 txog 1968, muaj lub zog loj los hloov khoom thiab ua kom lawv zoo dua.
Rosa Parks qhov kev txiav txim yog ib feem loj ntawm qhov kev hloov no. Nws tsis tso nws lub rooj zaum ntawm lub npav, thiab qhov ntawd yog qhov hloov pauv. Tom qab ntawd, ntau tus neeg tawm tsam tawm tsam kom cov neeg Dub sib cais, thiab lawv tsis siv tsheb npav rau ib xyoos.
Thaum kawg, muaj rooj plaub hauv tsev hais plaub uas tau hais tias nws tsis raug cai kom tib neeg sib cais ntawm cov npav hauv Alabama. Rosa Parks 'kev ua siab loj tau pab ua kom zoo dua rau cov neeg Dub thiab pom tias muaj kev tawm tsam muaj zog npaum li cas.
3. Rosa Parks ntsib teeb meem kev cai lij choj tom qab nws raug ntes
ED Nixon, tus thawj coj ntawm Alabama NAACP, thiab qee cov phooj ywg tau pab tiv thaiv nws kev tso tawm los ntawm kev them nws cov nyiaj pab sai tom qab nws raug ntes. Hauv plaub hnub xwb, Rosa pom nws tus kheej hauv chav tsev hais plaub. Hauv kev teb, NAACP orchestrated ib tug boycott ntawm lub tsheb npav system, hais kom cov neeg tsis txhob siv nws thiab es tsis txhob xaiv rau lwm hom kev thauj mus los xws li taug kev los yog caij tsheb tavxij los qhia kev sib koom siab nrog Rosa.
Txawm hais tias qhov kev siv zog no, Rosa txoj kev sib ntaus sib tua raug cai xaus tsis zoo, nrog lub tsev hais plaub txiav txim rau nws thiab raug nplua $ 14.00. Txawm li cas los xij, qhov kev poob qis no tsis yog qhov kawg ntawm Rosa txoj kev taug. Nws zaj dab neeg txuas ntxiv rov hais dua thiab txhawb nqa ntau tus neeg hauv kev tawm tsam tsis tu ncua rau pej xeem txoj cai.
4. Rosa Parks tsis kam tso nws lub rooj zaum ntawm lub npav cais tau muaj kev cuam tshuam loj rau Montgomery bus boycott
Tom qab qhov xaus ntawm Rosa rooj plaub, cov neeg tawm tsam tau txiav txim siab txuas ntxiv lawv cov kev tawm tsam tawm tsam lub tsheb npav tsis ncaj ncees. Lawv tuaj ua ke los tsim lub koom haum Montgomery Improvement Association (MIA), lub hom phiaj los npaj thiab coj kev tsis pom zoo. Tus tub hluas Martin Luther King Jr., tsuas yog 26 xyoo thaum lub sijhawm, tau raug xaiv los ua tus thawj tswj hwm.
Rosa Parks ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv MIA, ua haujlwm ntawm pawg thawj coj saib xyuas thiab ua haujlwm luv luv ua tus xa khoom. Hauv nws lub luag haujlwm xa tawm, nws tau pab cov koom nrog hauv kev tawm tsam los ntawm kev txuas lawv nrog caij mus ua haujlwm, tsev kawm ntawv, thiab lwm yam kev cog lus. MIA tau siv lub tsheb thauj mus los, siv ntau dua 300 lub tsheb ntiag tug thiab 22 qhov chaw nres tsheb wagons muab los ntawm pawg ntseeg.
Txoj hauv kev tshiab no tau ua kom ntseeg tau tias kwv yees li 30,000 tus neeg tau txais kev thauj mus los uas lawv xav tau txhua hnub. Kev sib koom ua ke ntawm MIA thiab nws cov tswv cuab tau nthuav tawm lub zog ntawm cov koom haum hauv zej zog hauv kev nyuaj rau kev sib cais thiab txhawb nqa pej xeem txoj cai.
5. Rosa Parks ntsib dua lwm tus raug ntes nyob rau xyoo 1956
Thaum Lub Ob Hlis 21 ntawm xyoo ntawd, Montgomery pawg neeg saib xyuas loj tau them Rosa Parks, nrog rau ED Nixon, Martin Luther King Jr., thiab 86 lwm tus, nyob rau hauv Alabama's Anti-Boycott Act. Txoj cai no ua rau nws tsis raug cai los koom rau hauv cov npav npav uas lawv tau ua. Cov kev foob tau tshwm sim los ntawm lawv txoj kev koom tes hauv kev tawm tsam tawm tsam kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg.
Cov duab uas paub zoo ntawm Rosa Parks, suav nrog nws cov mugshot thiab ib daim duab uas nws tau raug ntiv tes, tau txuas nrog qhov kev ntes no xyoo 1956, tsis yog thawj zaug tawm tsam thaum Lub Kaum Ob Hlis 1, 1955.
Cov duab iconic no tau ntes lub sijhawm tseem ceeb hauv Civil Rights Movement, qhia txog qhov tshwm sim raug cai raug cuam tshuam los ntawm Chaw Ua Si thiab lwm tus uas tau tawm tsam cov kev cai ntxub ntxaug los ntawm kev tsis sib haum xeeb.
6. Rosa Parks tau txais koob meej loj heev rau qhov tsis kam tso nws lub rooj zaum hauv npav, tab sis nws tsis yog thawj tus poj niam los tawm tsam kev cais tawm.
Xyoo 1955, 15-xyoo-laus Claudette Colvin tau ua qhov zoo sib xws los ntawm kev tsis kam muab nws lub rooj rau ib tug poj niam dawb thiab raug ntes.
Txawm hais tias Rosa Parks txhawb Claudette qhov laj thawj, lwm cov thawj coj ntawm pej xeem txoj cai xav Claudette, piav qhia tias "feisty," tsis yog tus foob zoo tshaj plaws rau rooj plaub dav dav. Txawm li cas los xij, Rosa tseem yog ib tug neeg laus ua khub rau Claudette thaum lub caij ntuj sov tom qab nws raug ntes.
Thaum Claudette zaj dab neeg yuav tsis paub dav li Rosa's, nws muaj kev cuam tshuam loj heev. Xyoo 1956, Claudette tau dhau los ua ib tus neeg foob hauv Browder v Gayle, tsoomfwv rooj plaub uas thaum kawg ua rau kev tsis sib haum xeeb ntawm Montgomery tsheb npav. Cov dab neeg no qhia txog qhov nyuaj thiab kev sib koom ua ke tom qab cov lus paub zoo thiab kev ua haujlwm hauv zej zog txoj cai.
Kuj nyeem: Kristina Sunshine Jung: Bio ntawm George Jung tus ntxhais
7. Txij thaum yau, Rosa Parks, keeb kwm Rosa McCauley, paub txog kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg
Yug hauv Pine Level, Alabama, nws loj hlob nrog nws niam, kwv tij, thiab pog yawg. Nws thaum yau tshwm sim nrog kev nce qib ntawm kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg tom qab Tsov Rog Ntiaj Teb thib 1, ua rau nws yawg sawv ntsug ntawm lub sam thiaj, riam phom phom, saib rau Ku Klux Klan. Raws li Rosa kawm paub txuj ci tseem ceeb xws li xaws, ua noj, thiab tu, nws kuj siv sij hawm "ua ceev faj" nrog nws yawg.
Ua raws li nws yawm txiv cov lus qhia, Rosa tau tsim muaj zog tiv thaiv kev ua phem. Hauv ib qho xwm txheej ntawm nws thaum yau, ib tug me nyuam tub dawb tau hem nws, ua rau Rosa ua. Fearlessly, nws khaws ib lub cib, ntse ntshai tus tub mus deb. Cov kev paub dhau los no ua rau Rosa Parks nkag siab txog kev tsis sib haum xeeb ntawm haiv neeg thiab kev tsis ncaj ncees, ua lub hauv paus rau nws tom qab kev tawm tsam hauv pej xeem cov cai.
8. Rosa Parks muaj ib tug kwv yau hu ua Sylvester James McCauley, uas yog ob xyoos nws junior.
Sylvester tau ua haujlwm hauv Ntiaj Teb Tsov Rog II, koom nrog ob qho tib si European thiab Pacific theatres. Tom qab tsov rog, nws tsiv mus rau Detroit nrog nws tus poj niam, Daisy, thiab ua ke lawv tsa kaum peb tus menyuam. Sylvester khwv tau nyiaj nyob ua ib tug kws ntoo thiab ua haujlwm rau Chrysler Motor Company.
Ib tug ntawm Sylvester cov ntxhais, Sheila McCauley Keys, sau ib phau ntawv hu ua "Our Auntie Rosa: Tsev Neeg ntawm Rosa Parks Remembers Her Life and Lessons," luam tawm xyoo 2015. Phau ntawv no qhia txog Rosa Parks lub neej thiab kev qhia, muab kev xav ntawm tus kheej. los hauv tsev neeg. Los ntawm txoj haujlwm no, Sheila khaws cov ntsiab lus ntawm nws tus phauj qhov cuam tshuam, tsim kom muaj khoom plig ntxiv rau kev nkag siab ntawm Rosa Parks 'keeb kwm.
9. Rosa Parks thiab Raymond Parks tau sib yuav hauv 1932 tom qab nws tau thov rau hnub thib ob.
Ob leeg yog cov neeg tawm tsam, nrog Raymond koom nrog kev txhawb nqa kev tiv thaiv ntawm Scottsboro Cov Tub, cuaj cov tub ntxhais hluas Dub ua txhaum cai ntawm kev thab plaub.
Nws tau ua haujlwm ntawm txoj cai ua haujlwm hauv Montgomery thiab nrhiav nyiaj txiag rau qhov laj thawj. Qhov kev tawm tsam yog qhov txaus ntshai, ua rau cov neeg txhawb nqa tuaj ntsib hauv qhov chaw zais cia. Txhawm rau nthuav tawm cov ntsiab lus ntawm lub rooj sib tham, Raymond tau siv txoj hauv kev tsis txaus ntseeg - sawv ntsug ntawm lub teeb pom kev tshwj xeeb thiab khi nws nkawm khau ib txoj hauv kev. Rosa nyiam hu nws ua "thawj tus neeg ua haujlwm tiag tiag uas kuv tau ntsib."
Cov khub niam txiv txoj kev cog lus rau kev ncaj ncees thiab kev sib txig sib luag zoo li lawv lub neej, nrog Raymond qhov kev cuam tshuam thaum ntxov ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv Rosa lub luag haujlwm tom qab ua lub cim rau pej xeem cov cai. Cov kev ua zoo li qub ntawm khi khau lossis sawv ntawm txoj kev teeb pom kev muaj txiaj ntsig tseem ceeb hauv lawv txoj kev sib koom ntawm kev ua haujlwm.
10. Rosa Parks tau ua ntau yam haujlwm hauv nws lub neej
Xyoo 1933, nws tau kawm tiav high school diploma, ib qho kev ua tiav tsis tshua muaj rau cov neeg Dub nyob rau lub sijhawm ntawd. Txawm hais tias nws txoj kev kawm, kev nrhiav haujlwm uas haum nws qhov kev tsim nyog tau ua pov thawj nyuaj. Rosa coj lub luag haujlwm xws li tus neeg saib xyuas kev pov hwm, tus neeg ua haujlwm hauv chaw ua haujlwm, tus kws saib xyuas neeg mob, thiab tus neeg ua haujlwm hauv tsev.
Tsis tas li ntawd, nws tau koom nrog kev xaws khaub ncaws hauv tsev los ntxiv nws cov nyiaj tau los. Rosa txoj kev xaws khaub ncaws tau txhawb nqa los ntawm nws niam thiab niam pog, ob tus kws tsim cov ntaub pua tsev uas tau dhau los ntawm lawv txoj kev paub rau nws. Ntxiv mus, nws tau txais kev cob qhia txog kev xaws khaub ncaws hauv Montgomery Industrial School rau Cov Ntxhais ua ntej nws kawm tiav.
11. Rosa Parks nto moo rau nws tsis kam tso nws lub rooj zaum hauv lub npav, tab sis nws txoj kev ua haujlwm tau pib ntau xyoo dhau los.
Rov qab rau xyoo 1943, nws tau koom nrog Montgomery NAACP ua tus tuav ntaub ntawv. Rosa lub luag haujlwm koom nrog kev tshawb xyuas cov xwm txheej cuam tshuam nrog tub ceev xwm kev ua phem, tua neeg, raug tsim txom, thiab kev ntxub ntxaug lwm haiv neeg. Qhov tseem ceeb, nws tau coj mus rau ib rooj plaub uas cuam tshuam nrog kev nyiag thiab rape ntawm ib tug poj niam Dub 24 xyoo. Tau ntsib nrog tub ceev xwm hauv zos tsis kam foob cov neeg ua txhaum cai, Rosa, sawv cev ntawm Montgomery NAACP, tau teeb meem rau nws tus kheej.
Txhawm rau hais txog qhov tsis ncaj ncees, nws tau tsim Pawg Neeg Saib Xyuas Kev Ncaj Ncees Ncaj Ncees thiab tau teeb tsa tsab ntawv sau tsab ntawv mus rau tus tswv xeev Alabama. Txawm hais tias lub rooj txiav txim loj tshwj xeeb tau txiav txim siab thaum kawg, cov neeg tawm tsam yeej tsis raug foob. Hauv kev lees paub ntawm nws txoj kev mob siab rau, Rosa tau raug xaiv los ua thawj NAACP lub xeev tus tuav ntaub ntawv hauv xyoo 1948.
12. Tom qab qhov kev yeej ntawm Montgomery npav npav, Rosa Parks ntsib teeb meem loj uas yuam nws tawm hauv nws lub xeev hauv tsev.
Txawm hais tias muaj txiaj ntsig zoo ntawm kev tawm tsam, uas ua rau muaj kev tshaj tawm tsis raws cai ntawm kev sib cais ntawm kev thauj pej xeem, Rosa thiab nws tus txiv, Raymond, ntsib kev nyuaj siab. Lawv poob lawv txoj haujlwm thiab tawm tsam kom muaj kev nyab xeeb rau kev ua haujlwm, tag nrho thaum tawm tsam nrog kev ua phem rau kev tuag.
Yim lub hlis tom qab qhov kawg ntawm kev tsis pom zoo, Rosa, Raymond, thiab Rosa niam tsiv mus rau Detroit, Michigan, qhov chaw Rosa tus tij laug nyob. Txawm hais tias lawv pom qee qhov kev txhim kho, kev ntxub ntxaug tseem nyob rau sab qaum teb, tsim teeb meem rau ob niam txiv txog kev ua haujlwm ruaj khov thiab vaj tsev. Txawm li cas los xij, txawm tias muaj kev nyuaj siab no, Rosa Parks tseem nyob ruaj khov hauv nws txoj kev mob siab rau kev tawm tsam rau kev sib luag ntawm haiv neeg thiab kev ywj pheej.
13. Rosa Parks tau ua ib feem tseem ceeb hauv kev txhawb nqa John Conyers, tus kws lij choj hluas hauv Michigan, thaum nws taug kev nom tswv.
Rov qab rau xyoo 1960, Conyers yog ib tus neeg tsis txaus ntseeg hauv kev sib tw rau lub rooj zaum Congressional tshiab hauv Michigan. Txawm hais tias muaj qhov tsis sib xws, Rosa Parks, uas tau tsav los ntawm nws qhov kev sib koom ua haujlwm muaj txiaj ntsig nrog Conyers, tuaj yeem pab dawb rau nws txoj kev sib tw.
Xyoo 1965, Conyers tawm tsam qhov kev cia siab thiab tau muaj yeej hauv kev xaiv tsa. Pom Parks qhov kev mob siab rau, nws tau ntiav nws ua haujlwm hauv nws lub chaw haujlwm Detroit. Qhov no tau cim qhov kev hloov pauv tseem ceeb rau Parks, vim nws tau los ua nws thawj txoj haujlwm ruaj khov tom qab Montgomery Bus Boycott. Rosa Parks txuas ntxiv pab txhawb rau Conyers 'chaw ua haujlwm mus txog thaum nws so haujlwm xyoo 1988, qhia txog kev sib koom tes ntev uas tau pib nrog kev cog lus rau kev ncaj ncees thiab kev ua haujlwm.
Kuj nyeem: 50 Cov neeg nto moo tshaj plaws los ntawm Mexico
14. Rosa Parks tuav lub koom txoos thiab kev ntseeg nyob ze nws lub siab
Txhawm rau tuav nws ua ib tus neeg ua haujlwm, nws yog ib qho tseem ceeb kom tuav nws txoj kev ntseeg Christian. Loj hlob tuaj, nws tau mus rau Mount Zion African Methodist Episcopal Lub Koom Txoos hauv Pine Level. Txawm yog ib tug neeg laus los, nws txoj kev ntseeg tseem ruaj khov.
Nyob rau hauv nws phau ntawv, “Lub zog ntsiag to: Txoj Kev Ntseeg, Kev Cia Siab thiab Lub Plawv ntawm Ib Tug Poj Niam uas Hloov Ib Lub Tebchaws,” Rosa hais txog qhov tseem ceeb ntawm pawg ntseeg. Nws pom nws yog qhov chaw nyab xeeb uas tib neeg tuaj yeem sib sau thiab kawm yam tsis muaj kev kho tsis ncaj ncees. Rosa piav txog lub tsev teev ntuj yog "lub hauv paus ntawm peb lub zej zog."
Nws yog ntau tshaj li qhov chaw pe hawm; nws yog qhov chaw uas tib neeg pom kev txhawb nqa, kev paub, thiab kev sib luag. Rosa txoj kev ntseeg tsis yog cais los ntawm nws txoj haujlwm; es, nws txhawb nws txoj kev txiav txim siab los tawm tsam kev ncaj ncees thiab kev sib luag. Kev nkag siab nws cov lus hais txog lub tsev teev ntuj muaj kev nkag siab txog qhov muaj txiaj ntsig thiab kev ntseeg uas coj nws kev ua hauv zej zog txoj cai.
15. Ib xyoos ua ntej nws tuag, Rosa Parks tau kuaj pom tias muaj ib hom kev dementia uas hnyav zuj zus mus.
Nws tuag ntawm ntuj tsim. Ntau tus neeg qhuas nws lub cim xeeb tom qab nws tuag. Nws lub cev tau muab tso rau hauv Teb Chaws Asmeskas Capitol Rotunda hauv Washington, DC, qhov chaw nws tau pom los ntawm pej xeem.
Qhov no yog ib qho kev qhuas tseem ceeb, vim nws yog thawj tus poj niam thiab tus neeg Dub thib ob tau txais khoom plig no. Hauv Detroit thiab Montgomery, kev npaj tshwj xeeb tau ua rau cov tsheb npav tshwj xeeb rau lub rooj zaum pem hauv ntej, cim los ntawm cov hlua dub, nco txog nws txoj kev ua siab loj ntawm lub tsheb npav ntau xyoo ua ntej.
Thaum Rosa Parks raug faus, nws tau pw so ntawm nws tus txiv Raymond, uas tau tas sim neej xyoo 1977, thiab nws niam. Qhov no yog lub sijhawm nyob ntsiag to thiab solemn rau cov neeg uas qhuas nws lub siab tawv thiab kev txiav txim siab ntawm kev sawv rau pej xeem cov cai. Rosa Parks lub neej txuas ntxiv txhawb nqa tib neeg thoob ntiaj teb.
Sau ntawv cia Ncua